FtS89

Μεγάλη τουριστική επένδυση στις νότιες πλαγιές του Καλλιδρόμου, στον Έξαρχο Αταλάντης φέρεται να έχει εξαγγελθεί από τον Νομάρχη Φθιώτιδος Θανάση Χειμάρα στη διάρκεια του 4ου Αναπτυξιακού Συνεδρίου της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος με θέμα «τουρισμός και ανάπτυξη».

Φορέας της επένδυσης εμφανίζεται η εταιρία Atalanti Hills, ελληνο-βρετανικών συμφερόντων και ανέρχεται σε 2 εκ. Ευρώ. Μέσα σε έκταση 12 χιλιάδων στρεμμάτων θα αναγερθούν υπερπολυτελή Ξενοδοχεία, συγκρότημα με παραθεριστικές κατοικίες –περίπου 1.500-, τρία γήπεδα γκολφ, βιολογικές καλλιέργειες, επισκέψιμο οινοποιείο, επεξεργασία αρωματικών φυτών με μονάδα τυποποίησης και μαγαζιά, καθώς και 45 χιλιόμετρα μονοπατιών. Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι μιλάμε για μία καινούργια πόλη 6.000 περίπου κατοίκων. Στο project συμπράττει ως σύμβουλος η κρατικού ενδιαφέροντος «Αγροτουριστική ΑΕ».

Ουδείς μπορεί να έχει ενστάσεις για κάθε προσπάθεια ανάπτυξης του τόπου μας και πολύ περισσότερο της ευρύτερης γενέτειράς μας περιοχής. Οι ενστάσεις που ακούγονται –και τις προσυπογράφουμε- εστιάζονται στο ότι το εγχείρημα δεν φαίνεται να έχει ενταχθεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο μελέτης βιωσιμότητας της επένδυσης, κυρίως εκτίμησης και αξιολόγησης των επιπτώσεων στο ευρύτερο περιβάλλον. Η αειφορία της ανάπτυξης και η ανταπόδοση ωφελειών στον τοπικό πληθυσμό και περιβάλλον, αποτελούν παγκόσμιο δόγμα, αλλά και κατευθυντήρια γραμμή – όρο του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού. Ως προς μεν το πρώτο σκέλος, αυτό της βιωσιμότητας της επένδυσης, δεν μπορούμε να επιμείνουμε. Δεν είναι δική μας δουλειά, τουλάχιστον πρώτης προτεραιότητας, αφού η τύχη της επένδυσης αφορά τους επενδυτές και το δημόσιο, που θα επιχορηγήσει με ιδιαιτέρως αυξημένα ποσοστά, ως φαίνεται, το έργο από το ΕΣΠΑ.

Η περιοχή Φθιώτιδος πάσχει ως πιθανός πόλος τουριστικής ανάπτυξης, ελλείψει αεροδρομίου. Έτσι, λοιπόν, ο εισερχόμενος τουρισμός, προς τον οποίο φαίνεται να απευθύνεται το έργο, σκοντάφτει από το ξεκίνημά του. Να εξετάσουμε για παράδειγμα τις επενδύσεις στην Αρκίτσα και τα Καμμένα Βούρλα, που καρκινοβατούν, εξ αιτίας του δυσμενούς transfer, όπως αποκαλούνται οι μεταφορές από και προς το αεροδρόμιο, στην τουριστική βιομηχανία. Ο αλλοδαπός επισκέπτης κινείται ήδη με χερσαία μεταφορικά μέσα για να φθάσει στο πλησίον του αεροδρόμιο και ερχόμενος στην πατρίδα μας, προσγειώνεται σε ένα αεροδρόμιο –τα πιο κοντινά που μπαίνουν για συζήτηση είναι το Ελευθέριος Βενιζέλος και ενδεχομένως αυτό της Αγχιάλου για έκτακτες πτήσεις. Δυστυχώς και στις δύο περιπτώσεις η οδική μετακίνηση προς και από την περιοχή Αταλάντης, χρειάζονται 2-3 ώρες. Το πόσο σημαντικό και καταλυτικό είναι το στοιχείο αυτό, δύσκολα, ως φαίνεται μπορούν να αξιολογήσουν όσοι δεν έχουν άμεση πείρα από τον εισερχόμενο τουρισμό. Για να δώσουμε πρόσθετα ερεθίσματα, θα θυμίσουμε την μοίρα υπανάπτυξης σε πολύ πιο κοντινές περιοχές, όπως Εύβοια, Λουτράκι, Πόρτο Χέλι – Ερμιονίδα, όπου απαντώνται παραδεισένιοι τόποι.

Το στοιχείο που προσμετράται στα θετικά είναι οι παραθεριστικές κατοικίες, που απευθύνονται σε Ευρωπαίους πολίτες, συνταξιούχους κλπ που επιλέγουν την περιοχή για μονιμότερη παραμονή και όχι για ολιγοήμερες διακοπές που σήμερα κινούνται στην διάρκεια μιας εβδομάδας. Το προωθούμενο εν γένει πρόγραμμα παραθεριστικών κατοικιών από την κυβέρνηση, εκτιμούμε, ότι θα έχει πολύ καλή τύχη και θα βοηθήσει τα μέγιστα τον τόπο μας. Ήδη έχουμε καθυστερήσει σε σχέση με την Ισπανία. Εννοείται ότι οι χωροταξικές διευθετήσεις και η εκτίμηση των περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων θα γίνουν με συνέπεια και προσοχή.

Από το σκεπτικό αυτό αναδύεται –έστω εν παρενθέσει στο θέμα μας- ως βασικός στόχος σε ένα πλαίσιο ήπιας τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδος

• η δημιουργία αεροδρομίου πολιτικής αεροπορίας στην εγγύτερη περιοχή ή η αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών –αεροδρόμιο Λαμίας ή Αλιάρτου, αφού η Τανάγρα δεν υπεισέρχεται στη συζήτηση λόγω περιορισμών στη σύμβαση με την Hochtief – Σπάτα, με την απαγόρευση λειτουργίας αεροδρομίου σε ακτίνα 100 χιλιομέτρων- πιθανόν με τα σωστά και ελπιδοφόρα προγράμματα ΣΔΙΤ (=Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα).

• η έμφαση στην ανάδειξη των ευάριθμων ιαματικών πηγών πάνω στις νέες βάσεις του ιαματικού τουρισμού (wellness, fitness) με μονάδες 4 και 5 αστέρων, που απευθύνονται σε επισκέπτες με σχετικά μακρύτερη παραμονή και άλλα ποιοτικά στοιχεία, όπως το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο του συγκεκριμένου target group.

Το ζήτημα των περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων, όμως, και δη στο φυσικό περιβάλλον, φαίνεται να είναι μεγίστης σημασίας. Πολύ φοβούμαστε ότι έχουν υποεκτιμηθεί, αν δεν αγνοήθηκαν παντελώς. Ουδείς αμφισβητεί την αξία των γηπέδων γκολφ που προσελκύουν τουρίστες υψηλής εισοδηματικής στάθμης. Είναι ένας τομέας στον οποίο υστερεί απελπιστικά η χώρα μας, έναντι Ισπανίας, Πορτογαλίας κλπ. Η συντήρηση, όμως γηπέδων γκολφ, χρειάζεται τεράστιες ποσότητες νερού κι εδώ βλέπουμε πρόβλημα. Η υπεράντληση νερού θα οξύνει το ήδη υφιστάμενο πρόβλημα στην περιοχή. Πληροφορούμαστε ότι ακόμη και στην ενδοχώρα της παρακείμενης Ελάτειας, το αντλούμενο για τις καλλιέργειες νερό, άρχισε να γίνεται υφάλμυρο, γεγονός που αναδεικνύει του λόγου το αληθές. Το νερό στις υπόγειες υδατοδεξαμενές τελείωσε και ήδη τα κενά συμπληρώνονται με νερό θαλασσινό από τον Μαλιακό κόλπο. Εντύπωση προκαλεί ότι αυτό το στοιχείο, φέρεται να προωθείται ως συστατικό στοιχείο της επένδυσης με τις συμβουλές της Αγροτουριστικής ΑΕ, που τελεί υπό κρατικό έλεγχο και –κατά τεκμήριο-, διαθέτει τη σχετική γνώση και περιβαλλοντική ευαισθησία. Χρειάζεται η ανάπτυξη, χρειάζονται οι επενδύσεις. Μόνο που δεν μπορείς οπουδήποτε να κάνεις το οτιδήποτε!

Η προβληματική αυτή μας φέρνει πιο κοντά στο όλο ζήτημα διαχείρισης των υδάτινων πόρων, που ως φαίνεται, δεν έτυχε της δέουσας προσοχής σε ολόκληρη τη χώρας μας και ιδιαίτερα στη Φθιώτιδα. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς σοφός ή ειδικός, για να δει το ζήτημα στην προοπτική του που διαγράφεται τραγική. Με τις κλιματικές αλλαγές και την απειλούμενη ξηρασία και ερημοποίηση νότιων περιοχών της Μεσογείου, μεταξύ των οποίων και τμήματα της πατρίδος μας, ασχολούνται ήδη οι επιστήμονες που κρούουν των κώδωνα του κινδύνου, ενώ επ’ εσχάτων το θέμα προσεγγίσθηκε και από τα ΜΜΕ.

Με την αγωνία αυτή καταθέσαμε προ ετών μέσα από τις στήλες της ΦτΣ την ιδέα δημιουργίας, όπου αυτό είναι δυνατό, ταμιευτήρων νερού. Για την δική μας περιοχή προτείναμε -και επαναφέρουμε ως πρόταση- ένα σχετικά εύκολο και μη δαπανηρό φράγμα στο χείλος του Ασωπού, χωρίς να επηρεασθεί το φαράγγι που θα συνεχίσει να είναι προσπελάσιμο. Μέχρι το ύψος της γέφυρας της Παπαδιάς, θα έχουμε μία λίμνη με σημαντική ποσότητα νερού. Τα οφέλη θα είναι μεγάλα. Το απόθεμα του νερού θα μπορέσει να βοηθήσει τόσο στον κάμπο της Λαμίας, έφ όσον χρειασθεί, αλλά και παροχετευόμενο μέσα από τη σήραγγα του Μπράλου στον (Βοιωτικό) Κηφισσό θα ενισχύσει το νερό της Υλίκης δηλ. την υδροδότηση των Αθηνών. Είναι αυτονόητο ότι η τριγύρω περιοχή θα γνωρίσει εντυπωσιακή ανάπτυξη με τη λίμνη, τα ψάρια, τον νέο βιότοπο, τον τουρισμό υπαίθρου κλπ. Ας δούμε το παράδειγμα στη λίμνη Πλαστήρα.

***
Εντύπωση προκαλεί η αντίληψη εκπροσώπων της περιοχής μας στο Εθνικό Κοινοβούλιο, που δεν φαίνεται να κομίζουν κάποια αξιόλογη πρόταση – ιδέα ανάπτυξης της περιοχής μας. Από τα επάλληλα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα στο πέταλο του Μαλιακού και κάτω από την εύλογη πίεση της κοινής γνώμης με την κατά καιρούς δημοσιότητα που λαβαίνουν τα τραγικά δυστυχήματα, οδηγηθήκαμε στη διαπλάτυνση της ΠΑΘΕ στο πέταλο του Μαλιακού. Η ιδέα της υποθαλάσσιας ζεύξης Ασπρονέρι – Ράχες που συντέμνει την διαδρομή Αθήνα – Λάρισα / Θεσσαλονίκη κατά 75 (!) χιλιόμετρα ξεχάσθηκε. Δύο είναι οι αιτίες:
Αφ’ ενός μεν οι ενδοιασμοί για την πιθανολογούμενη βλάβη των έμβιων όντων του βυθού –το δεχόμαστε- και από την άλλη, οι επισπεύδοντες μαγαζάτορες 3-4 στη διαδρομή πάνω στο πέταλο που πρόβαλαν και το επιχείρημα ότι θα αποδυναμώσει η επισκεψιμότητα και ανάπτυξη της Λαμίας κλπ, όταν παρακάμπτεται από το πλείστον των διερχομένων οχημάτων. Ακόμη, δυστυχώς, κινούμαστε στην αντίληψη Μακαρέζου που νόμιζε ότι προσφέρει εκδούλευση στη Γραβιά βάζοντας τον εθνικό δρόμο να περνάει καταμεσής της κωμόπολης και να μην μένει τίποτα όρθιο από τα οικόσιτα ζώα, κοτόπουλα, σκύλους, γάτες σε σιγουριά και ασφάλεια, το ίδιο, όμως, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι από την πληθώρα των διερχομένων αυτοκινήτων στο άξονα Θερμοπύλες – Δελφοί – Πάτρα. Ποιος θα προβάλλει την ιδέα της αερογέφυρας πάνω από την ίδια διαδρομή Ασπρονέρι – νησίδες – βόρεια Εύβοια – Πευκί – Γλύφα, έστω με το αυτοχρηματοδοτούμενο σύστημα των διοδίων, όπως στη γέφυρα του Ρίου – Αντιρρίου; Πόσο δύσκολο είναι να εκτιμηθεί το τεράστιο οικονομικό όφελος από την πολύ σημαντική σύντμηση της διαδρομής του κεντρικού οδικού άξονα της χώρας –βλέπε οικονομία καυσίμων- αλλά και την μείωση του χρόνου στην μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών, τη ζωογόνηση της βόρειας Εύβοιας;