FtS80

υπό Γεωργίου Λ. Αστρακά, Θεολόγου

Η Ελληνική επαρχία, όπως όλοι γνωρίζουμε, από δημογραφική άποψη, μέρα με την ημέρα όλο και συρρικνώνεται και τα χωριά μας, ιδίως αυτά που βρίσκονται σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές, μαραζώνουν ελλείψει νέων ανθρώπων. Οι λιγοστοί κάτοικοί τους είναι άτομα, κατά κανόνα τρίτης ηλικίας και οι ιερείς μας στις περιοχές αυτές ξέχασαν, πως τελούνται οι ιερές ακολουθίες της βάπτισης και του γάμου. Πράγματι, όπως προσφυώς έχει παρατηρηθεί, η χώρα μας αντιμετωπίζει τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα και ζει την υπογεννητική οδύσσεια των κατοίκων της.

Τα μέτρα που έχουν ληφθεί ως τώρα εκ μέρους της πολιτείας, δεν υπήρξαν γενναία και αποτελεσματικά. Οι νεοέλληνες, δυστυχώς, εξακολουθούμε να θελγόμαστε από την Κίρκη της αστικής ζωής και παρά τη σωρεία των ποικίλων προβλημάτων, που αντιμετωπίζουμε στις αστικές περιοχές, εξακολουθούμε να εγκαταλείπουμε την ύπαιθρο με ό,τι τούτο συνεπάγεται.

Μπροστά σ΄ αυτήν την πράγματι οδυνηρή πραγματικότητα, εδώ και αρκετά χρόνια, περίπου από τη δεκαετία του 1960, έχει αναπτυχθεί ένα κοινωνικό γεγονός ή φαινόμενο, (όπως θέλετε πέστε το) μεγάλης σπουδαιότητας και σημασίας. Πρόκειται για τους Εκπολιτιστικούς και Εξωραϊστικούς Συλλόγους των χωριών μας, οι οποίοι δραστηριοποιούνται και επεμβαίνουν, τρόπον τινά, ανασχετικά στην αστυφιλία και την εγκατάλειψη της υπαίθρου.

Η κυριότερη υπηρεσία που προσφέρουν οι Σύλλογοι αυτοί στα εγκαταλελειμμένα χωριά μας, είναι ότι με τις ποικίλες δραστηριότητές τους κεντρίζουν και καλλιεργούν το ενδιαφέρον των ξενιτεμένων για επιστροφή στη γενέτειρα γη, ακόμα και για τις θερινές διακοπές. Μ΄ αυτό τον τρόπο αναπτύσσουν συνεκτικούς συνδέσμους μεταξύ των λίγων μονίμων κατοίκων του χωριού και των ξενιτεμένων και βεβαίως και των απογόνων τους της νέας γενιάς, όπως λέμε. Καρπός αυτής της επίδρασης είναι, πέραν των άλλων, και η οικοδόμηση πολυτελών οικιών από τους τελευταίους, που διακρίνονται για την λειτουργική και αισθητική τους πληρότητα. Μπορεί ανθρώπους να μην έχουν τα χωριά μας, αλλά έχουν καινούργιες οικίες, αρκετές και κυρίως πολύ ακριβές!! Φαίνεται παράδοξο, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα.

Εάν θέλαμε να αναλύσουμε, έστω και περιεκτικά, την προσφορά αυτών των Συλλόγων, ιδίως στον πολιτιστικό τομέα, θα παρατηρούσαμε τα εξής:

-Κάθε χρόνο διοργανώνουν και πραγματοποιούν εκδηλώσεις, που αν μη τι άλλο, είναι επιθυμητές απ΄ όλους τους κατοίκους των χωριών μας. Φερ΄ ειπείν το Δεκαπενταύγουστο, αν όχι όλοι οι Σύλλογοι, πάντως οι περισσότεροι, διοργανώνουν το παραδοσιακό πανηγύρι, όπου αναβιώνουν τα πατροπαράδοτα ήθη και έθιμα της υπαίθρου. Στο πανηγύρι αυτό η μέθεξη των εορταζόντων φτάνει στο κατακόρυφο και οι βιωματικές εμπειρίες είναι πολύ έντονες και μοναδικές. Οι λαϊκοί χοροί και τα δημοτικά τραγούδια είναι στην ημερήσια διάταξη. Όλοι χορεύουν και όλοι τραγουδούν. Γίνεται κατά το κοινώς λεγόμενο χαλασμός Κυρίου!!

Πέραν, όμως, από τα γλέντια και τα πανηγύρια, μέσω των Συλλόγων, λαμβάνουν χώρα και πολλές άλλες εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Πραγματοποιούνται –για παράδειγμα- εκδρομές εντός και εκτός της χώρας. Ιστορικοί τόποι, Μουσεία, φυσικές καλλονές και πολλά άλλα συναφή θέματα και αντικείμενα προσελκύουν το ενδιαφέρον των εκδρομέων. Οι γνώσεις και οι εμπειρίες από αυτές τις δραστηριότητες κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητες είναι. Ετήσιες χοροεσπερίδες και πλούσιο πολλές φορές καλλιτεχνικό πρόγραμμα, θεατρικές παραστάσεις, κοπή πρωτοχρονιάτικης πίττας, βράβευση αριστούχων μαθητών, τράπεζα αίματος για τις ανάγκες των μελών του Συλλόγου, είναι μερικές από τις δραστηριότητες που ενδεικτικά αναφέρω.

Στις δραστηριότητες του πολιτιστικού τομέα εντάσσεται και η έκδοση και κυκλοφορία διμηνιαίας ή τριμηνιαίας εφημερίδας σχεδόν από κάθε Σύλλογο. Το ποια και πόση είναι η συμβολή της εφημερίδας, σε ότι αφορά την αγάπη και το ενδιαφέρον των κατοίκων για το χωριό τους, δε λέγεται και δεν περιγράφεται. Πολλοί και όχι αδίκως λένε και υποστηρίζουν, πως ή έκδοση και αποστολή της εφημερίδας είναι για το Σύλλογο αυτού του είδους, εκ των ων ουκ άνευ. Πράγματι μέσω της εφημερίδας καλλιεργείται και αναπτύσσεται σιγά – σιγά, αλλά σταθερά, το ενδιαφέρον και η αγάπη για το χωριό. Μέσω της εφημερίδας επίσης προβάλλεται το έργο και οι δραστηριότητες του Συλλόγου και τοιουτοτρόπως προάγεται η ευγενής άμιλλα μεταξύ των κατοίκων για προσφορά υπηρεσιών. Ακόμα στην προκειμένη περίπτωση, δεν πρέπει να παραβλέπεται και το γεγονός, πως οι ασχολούμενοι με τη σύνταξη της Εφημερίδας ωφελούνται τα μέγιστα, διότι εκ των πραγμάτων εξαναγκάζονται να διαβάζουν, να ασκούνται στο γραπτό λόγο και γενικά να προάγονται πνευματικά. Δεν είναι λίγο, ούτε ασήμαντο το όφελος από αυτή τη δραστηριότητα.

Αλλά εκτός από τον εκπολιτιστικό τομέα οι Σύλλογοι δραστηριοποιούνται και στο εξωραϊστικό τομέα, όπου η συμβολή τους σε αρκετές περιπτώσεις είναι πολύ σημαντική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ανέγερση μνημείου για τους πεσόντες κατά τη διάρκεια των πολέμων, ή στο στήσιμο ανδριάντα ή προτομής επιφανών κατοίκων του χωριού τους. Βέβαια η εξωραϊστική επέμβαση των Συλλόγων είναι πολύ πιο ευρύτερη και δεν είναι δυνατόν να εξαντληθεί στον περιορισμένο χώρο αυτού του κειμένου. Σημασία πάντως έχει το γεγονός, ότι οι Σύλλογοι βοηθάνε την τοπική αυτοδιοίκηση και η συνεργασία αυτή ασφαλώς είναι πολλαπλά ωφέλιμη.

Με όσα έγραψα, εκτιμώ, πως δεν εξάντλησα το θέμα. Παρέκαμψα πολλά. Όμως βασικά με ενδιαφέρει να επισημάνω και να προβάλω τη μεγάλη συμβολή των Συλλόγων στην αναζωογόνηση των εγκαταλελειμμένων χωριών μας. Δράττομαι δε της ευκαιρίας να παροτρύνω τους Ιερείς να είναι θερμοί συμπαραστάτες των ανθρώπων, που μοχθούν και κοπιάζουν για το καλό του χωριού τους και της Ενορίας τους.

***

Το ενδιαφέρον αυτό άρθρο του αγαπητού συγχωριανού μας, δημοσιεύθηκε και στην «Ανατολή», αριθμό φύλλου 11, σελίδα 2, χειμώνας 2004-2005.