FtS75
Από «τα νέα της Οίτης» τη σύνταξη των οποίων επιμελείται ο συνετός συντοπίτης και δημοτικός Σύμβουλος Μιχάλης Γρούσπας πληροφορούμαστε για κάποια εκδήλωση απόδοσης τιμής στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης στη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Η εκδήλωση που μάλλον δεν γνωστοποιήθηκε επαρκώς, μιας και κανένας από τους Σκαμνιώτες που ρωτήσαμε δεν φέρεται να είχε λάβει γνώση, πραγματοποιήθηκε στις 15.11.2003 στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου στο Μοσχοχώρι.
Με τη δέουσα συγκίνηση προστρέξαμε στις λεπτομέρειες και τον κατάλογο των αγωνιστών που φιλοξενεί η καλή τοπική εφημερίδα και τα παρέθετε ανά οικισμό. Όλοι οι οικισμοί που απαρτίζουν το Δήμο Γοργοποτάμου στολίζονται με ονόματα αγωνιστών, αλλά το Σκαμνό δεν τον είδαμε στον κατάλογο. Με σχολαστικότερη ανάγνωση, όμως, του καταλόγου, διακρίναμε ότι στην Οίτη προσμετρώνται οι άξιοι Σκαμνιώτες κκ Ηλίας Κ. Αστρακάς και Αθανάσιος Κ. Βασιλόπουλος (πρόκειται γι΄ αυτή τη τακτική γενίκευσης που η γραφειοκρατία συνηθίζει και αναφέρεται σε μεγαλύτερες αυτοδιοικητικές οντότητες, -τα ΔΔ δηλ. δημοτικό διαμέρισμα- και στο τέλος θέλουν να ξεχάσουμε το όνομα του χωριού μας).
Και από τη θέση αυτή εκφράζουμε και τα δικά μας συγχαρητήρια στους συγχωριανούς μας που με τη στάση ζωής που επέλεξαν μας κάνουν υπερήφανους, μας διδάσκουν και μας εμπνέουν. Δίκαιη η απόδοση τιμής καθώς οι ηλικιωμένοι συγχωριανοί πιστοποιούν την αντιστασιακή δράση των συγκεκριμένων συγχωριανών, για τους οποίους εμείς οι νεότεροι μπορούμε να καταθέσουμε τη δική μας μαρτυρία, που έχει, ίσως κι αυτή τη δική της αξία:
Πρόκειται για ανθρώπους που και στη διάρκεια της ειρηνικής περιόδου, σε ζητήματα κοινωνικά, έδειξαν το ίδιο ήθος και σεμνότητα που αποτελεί φυσική προέκταση της ίδιας στάσης και συμπεριφοράς που υιοθέτησαν στις μεγάλες και δύσκολες εκείνες στιγμές. Αξίζει να στεκόμαστε σ΄ αυτή την αξιολόγηση γιατί τόσο στο καμίνι του 2ου Παγκοσμίου πολέμου και του Εμφυλίου, όσο και στην περίοδο της Απριλιανής δικτατορίας του ’67 πέρασαν ξώφαλτσα αρκετοί που εκ των υστέρων πρόβαλαν με χαμερπή ιδιοτέλεια εαυτούς ως πρωταγωνιστές κλπ.
Δεν μας αρέσει η μεμψιμοιρία, αλλά κάποιες επισημάνσεις τις θεωρούμε αξιοσημείωτες, αφού εκφράσθηκαν και από αρκετούς συγχωριανούς που έτυχε να ενημερωθούν σχετικά:
Τέτοιες πρωτοβουλίες από τη δημοτική αρχή είναι αξιέπαινες και θα έπρεπε να προβάλλονται εντονότερα και να διοργανώνονται με μεγαλύτερη προσοχή.
Από την πηγή μας η τιμή περιορίζεται στην αντιστασιακή δράση της περιόδου μεταξύ 1941-44 και αναλογίζεται κανείς ότι η καταληκτική περίοδος αποβλέπει στο να οριοθετήσει και αποκλείσει τα θύματα τον εμφύλιο και τον αδελφοκτόνο σπαραγμό, αλλά φαίνεται άδικος ο αποκλεισμός των αγωνιστών και θυμάτων του τακτικού στρατού στο μέτωπο της Αλβανίας.
-Μήπως οι αγωνιστές της Αλβανίας και η δράση τους δεν λογίζεται εθνική αντίσταση;
-Δεν θα τιμηθεί, ας πούμε, ο Σκαμνιώτης ήρωας Παναγιώτης Ν. Τζιβάρας που άφησε τα κόκαλά του στην Αλβανία;
Κρίνοντας από την, έστω έμμεση και ασαφή, αναφορά στο Σκαμνό, βλέπουμε ότι ο κατάλογος των αγωνιστών περιορίζεται μόνον σε δύο, όντως άξιους συγχωριανούς. Αλλ΄ ωστόσο διερωτάται κανείς και πάλι:
-Αυτή και μόνον ήταν η συνεισφορά του Σκαμνού στην εθνική μας αντίσταση;
-Έγινε μία στοιχειώδης έστω προσπάθεια να καταγραφούν οι άξιοι συγχωριανοί που εισέφεραν και τίμησαν τις παραδόσεις, τις μεγάλες αξίες της φυλής μας; Διασταυρώθηκαν τα στοιχεία και οι πληροφορίες; Μήπως ρωτήθηκαν μόνον αυτοί που απουσίαζαν; Και φυσικά δεν εννοούμε να πάρει κανείς ολόκληρο τον κατάλογο αυτών που έσπευσαν να εγγραφούν στη λίστα των αντιστασιακών, που τα τελευταία χρόνια, διεκδίκησαν «σύνταξη αντιστασιακού», αν και η συνδρομή τους ήταν μικρή ή και αμφίβολη.
Αποτελεί τουλάχιστον ασέβεια σε μία τέτοια εκδήλωση να παραλείπονται ακόμη και αυτοί που προχώρησαν στην υπέρτατη θυσία και έπεσαν στο πεδίο της μάχης και δεν είναι πλέον μαζί μας και ασφαλώς μετά να ακολουθήσουν οι ζώντες.
-Κανείς, επί τέλους, δεν άκουσε – επί παραδείγματι- για τον σταυραετό του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, τον Καραϊσκάκη (Κώστα Π. Αποστολόπουλο) που μέσα από τις τάξεις των ανταρτικών ομάδων έχασε τη ζωή του μετά από σκληρή σύγκρουση με τμήματα Γερμανών κοντά στην Κασταλία πηγή των Δελφών;
Αν ήταν μπορετό, ας συγχωρεθούμε από τους αγωνιστές που αγνοήθηκαν! Η ιστορία άραγε θα μας συγχωρήσει τέτοια σφάλματα;
Είναι γεγονός ότι και επί τόσες δεκαετίες που είχαν ξεχασθεί και αδικήθηκαν ή και συκοφαντήθηκαν από μερικούς, δεν έπαψαν οι αγωνιστές της εθνικής μας αντίστασης, να αποτελούν σημείο αναφοράς και διδαχής για πολλούς Έλληνες. Τους τιμούμε και τους έχουμε στην καρδιά μας σαν απόλυτες αξίες και δεν συσχετίζουμε τη δράση τους με την τρέχουσα περίεργη πολιτική πραγματικότητα που δεν βρίσκει το αντίστοιχό της σ΄ εκείνα τα δεδομένα! Ούτε φυσικά δεχόμαστε τέτοιες αξίες να μπαίνουν στο παιχνίδι των κομματικών διεκδικήσεων και σφετερισμών.
Εκδηλώνοντας τα αισθήματά μας αυτά, υποκλινόμαστε με σεβασμό στους αγωνιστές της τιμής, της λευτεριάς και της αξιοπρέπειας, αφιερώνοντας στη δόξα τους δύο ποιήματα δικαιολογημένης έκρηξης πάθους μα και λεβεντιάς, του πασίγνωστου Μπραλιώτη αντάρτη – αγωνιστή και σπουδαίου συγγραφέα τεκμηρίωσης της πρόσφατης ιστορίας του τόπου μας, του μαχητή του ΕΛΑΣ, Πάνου Φούντα. Του αντάρτη που όπως και τόσοι άλλοι μαχητές της εθνικής αντίστασης με τη δική τους θέληση και χωρίς κανείς να τους το επιβάλλει, επέλεξαν αυτόν ακριβώς τον τόσο δύσκολο δρόμο και γύρισαν την πλάτη τους στους εύκολους δρόμους, στη λούφα, στην καιροσκοπική και ένοχη ουδετερότητα, στη φαυλότητα, στην «αρπαχτή» και την ‘κονόμα που ακόμη δεν λέει να εξοστρακισθεί από τον τόπο μας.
Το όνειρο του θανάτου μου
από τον Πάνο Φούντα
Αν κάποια στιγμή μεσάνυχτα
βρεθείς τη φύση ν΄ απολαύσεις
το βράδυ εκεί στη ρέμβη σου
σήκω τα μάτια σου ψηλά
και δες το πολικό αστέρι, του βορρά …
Μπροστά σ΄ αυτό γονάτισε
και ρώτα το αδέρφι
γιατί κοιτάει κατά ‘κει
κι όλο θλιμμένο πάει;
Αν τύχει σε απάντηση
βάλε με στο μυαλό σου
κι΄ έλα εκεί που μ΄ έχουνε
με χέρια σταυρωμένα
να τα ακούσω θέλει εγώ
απ΄ το δικό στόμα …
Κι΄ αν είναι για χαμόγελα
γονάτισε και πες μου
κι΄ αν είναι πίκρα για καημό
κι΄ είναι για μαύρο δάκρυ
του Προμηθέα βάσανα
του κόσμου το φαρμάκι …
Αστροπελέκια ν΄ ακουστούν
στους τάφους τους να πάνε
και στα κεφάλια αυτουνών
απάνω τους να πέσουν κεραυνοί …
Βαριά κατάρα σε αυτούς
και στα παιδιά τους στέλνω,
τις στράτες που διαβαίνουνε
δύσβατες πρέπει να΄ ναι
χάος μπροστά τους να βρεθεί
βαθύ σκοτάδι να΄ ναι
εκεί να τερματίσουνε
με πόνο και λαχτάρα
φωτιά να πέσει απάνω τους
και στάχτη να γινούνε …
Ω!!! ουρανέ συγχώρα με
και σεις της νύχτας άστρα
για τούτα που ξεστόμισαν
κι΄ άλλες βαριές κατάρες
που απ΄ αλήθειες βγήκανε
φαρμάκι της ζωής μου
τις βουρκωμένες μέρες …
Κορμιά και αίματα μαζί
το ένα πάνω στ΄ άλλο
τη γη τούτα ποτίζανε
με σάρκες και με αίμα.
Να θρέψουνε την άνοιξη
και τη χαρά του κόσμου
κι αντί να φέρουν τη χαρά
πάλι τα ίδια κάνουν
και πάλι εμένα προκαλούν
και πάλι εγώ τους στέλνω
βαριές κατάρες να΄ χουνε
και στράτες να μη βρούνε
καρκάνια σ΄ άγρια βουνά
κοράκια μαυροπούλια
των λύκων τα ουρλιάσματα
να έρθουνε στ΄ αυτιά τους
για να τρομάξουν οι καρδιές
τα φρένα να σαλέψουν
αλλιώς σε βάλτους να βρεθούν
σε μπόϊ νάν το βάθος
και βδέλλες μαυροσκούλικα
απάνω τους να πέσουν
αίμα για να χορτάσουν …
Κα κάτω από τα πόδια τους,
ρουφήχτρες καταβόθρες
αυτούς για να ρουφήξουνε
τη γη μας ν΄ απαλλάξουν
για να γιορτάσει ο κόσμος της
και να ζεστάνει ο ήλιος
τα παγωμένα φρένα των κροτάφων τους …
Στο ασκέρι του Καπετάν Καλλία
(Χαράλαμπου Μώκου)
Σε σας Χαράλαμπε Μώκο και Πάνο Τζιβάρα.
Πέντε –5- του Γενάρη του 1944, στην Αγία Τριάδα Οίτης, πέσατε από Γερμανούς κατακτητές, από πράκτορες Εγγλέζους και προδότες Έλληνες …
Αξιωματικέ Καλλία και το αστέρι σου …
Τότε γερασμένη, μα πάντα δική μας η Ρούμελη, γεμάτη ρυτίδες και μαυροντυμένη γερόντισσα με σκυμμένο κεφάλι και με μάτια γεμάτα δάκρυα, κόμπους σταγόνες, μετράει τα σκοτωμένα παιδιά της και ελπίζει, όμως, εκδίκηση λευτεριάς …
Γεννημένη Ρούμελη στον τόπο που της αξίζει, χρειάζεται να είναι πάντα έτσι όπως είναι, εμείς τα παιδιά της την προσκυνάμε, γιατί είναι η μάνα μας, γιατί γεννάει Ελληνισμό. Και ‘γω γερασμένο κορμί με μυαλό θολωμένο και σκοτεινιασμένα μάτια, πότε – πότε με παίρνουν τα ντέρτια και φτάνω σε καραούλια αγνάντια απ΄ τα μέρη σου ελαφοταΐστρα Οίτη … κι αγνάντια εκεί σε σας στη Βίγλα, στο Πυργάκι, στου Ηρακλή τα πετρωτά άλλων εποχών, τάφοι εκεί του Φάνη Αδάμ και Αριστείδη Γιαννόπουλου κι ύστερα γυρίζει ο νους και βλέπει το θαμπό φως του γέρικου ματιού τις βρίζες, που εκεί μαρτύρησαν ο δικηγόρος Στάθης Σχινάς και ο Γιώργος Μαγγανάς, απ΄ τα Ντρεμισιώτικα δίποδα ερπετά φαρμακερά … και εδώ την άλλη μέρα της τραγωδίας του Λόχου σου Καλλία ακούστηκε αδιάψευστα, «τούτος βγήκε απ΄ τη μέση». «Ήταν έξη του Γενάρη».
Ο Λεωνίδας Μωραϊτης (αγωνιστικό όνομα του Δικηγόρου Δημήτρη Κωνσταντόπουλου) που ήταν διοικητής λόχου στο 36 Σύνταγμα του ΕΛΑΣ, στη συλλογή του «βροντάει ο Όλυμπος», γράφει:
«… σκόρπιοι μαζώνονται 26 Γερμανοί και τρεις προδότες, τον Απρίλη, έτσι και λυώσαν τα χιόνια, οι Κουκουβιστιανοί ματαβρήκαν δύο νεκρούς Γερμανούς ..»
Άκουσέ με Καλλία!
Άκουσέ με Καλλία
απ΄ τα μπαλκόνια μιλάνε
για εθνικισμό
Απ΄ τα μετερίζια
υπερασπίζονται
τη Λευτεριά!!!
Εσύ, όταν θυμάμαι, αντίκρυ στέκεσαι
με ανοιχτά τα μάτια
φλόγα το φως σου Λευτεριά
και η γλώσσα σου θεριά
γυρεύει να σιμώσουν
εσάς να στεφανώσουν …
Καλλία, σήμερα η μέρα το καλεί
Γι΄ αυτό άρχοντα της Οίτης
σταυραετέ και γιε του Βαρδουσίου
παιδί της Καταβόθρας,
ξύπνα και πες το λόγο
και ΄γω σε στεφανώνω
Εμπρός κι εσύ Πάνο Τζιβάρα διαλεχτέ
εμπρός και σεις οι άλλοι
αδέρφια, τα παιδιά τα δικά μας
σήμερα μπροστά σας γονατίζουν
κι όλα σας μακαρίζουν …
Εμπρός κι εσύ αντίκρυ στάσου Λευτεριά
και κλάψε τα παιδιά σου γιατί, είναι δικά σου …
Κι έρχομαι ζωντανός εγώ κι ελεύθερος
παιδιά της Οίτης,
νεκροί πατριώτες αδέρφια,
να σταθώ δίπλα από σας
με ανοιχτά μάτια
και γλώσσα τραχιά …
Ακούστε τώρα εμένα:
Είστε κάτω από το χώμα τούτης της γης
κι έχετε πέσει σε ατέλειωτο ύπνο
κι άρχισα τώρα εγώ να σας αναγγέλλω
τη χαραυγή λύτρωσης του ανθρώπου
π΄ ανεβαίνει απ΄ τον ορίζοντα
της βαθιάς ανατολής
χωρίς δισταγμό να μας δώσει
την καινούργια μας μέρα,
γιατί είναι δική μας ….