Χριστούγεννα, πρωτοχρονιά στο Σκαμνό

Τυχεροί όσοι φέτος μπόρεσαν να ζήσουν τις μεγάλες “χρονιάρες” μέρες στο Σκαμνό γιατί στο διάστημα της μιας εβδομάδας που συνδέει τις δύο κορυφαίες γιορτές βίωσαν όλες τις εκδοχές των καιρικών φαινομένων: Από το χιόνι που προ-παραμονή Χριστούγεννα έφθασε τα τριάντα εκατοστά, για να ακολουθήσει στη συνέχεια φοβερή παγωνιά που έκανε την κυκλοφορία πεζών και οχημάτων εξαιρετικά δύσκολη και επικίνδυνη και ακόμη παρακάτω διαδέχεται την χαρακτηριστική χειμωνιάτικη σκηνή ένας γλυκός ανοιξιάτικος καιρός και τέλος δυνατός άνεμος που σήκωνε ακόμη και πέτρες για κλείσει με γερή ακατάπαυστη βροχή διαρκείας.

Οι Σκαμνιώτες έχουν τον δικό τους μοναδικό τρόπο να λαμπρύνουν τις μεγάλες γιορτές, εφαρμόζοντας το προσκοπικό σύστημα της … αγέλης. Παραμονή Χριστούγεννα και να΄ σου περί τα τριάντα άτομα, μικροί και μεγάλοι, στην ίδια κοντινή ταβέρνα με κέφι και γιορτινό ενθουσιασμό. Ανήμερα το βράδυ των Χριστουγέννων η μεγάλη εκδήλωση μουσικής με το κονσέρτο στο πολιτιστικό κέντρο του Σκαμνού. Κάθε βράδυ, κάθε μέρα κάτι ευχάριστο συμβαίνει με την ανταλλαγή επισκέψεων που συνοδεύονται από γιορτινά τραπέζια και το μοναδικό σκαμνιώτικο κρασί (βασικός προμηθευτής ο Κώστας Ε/Μ Τζιβάρας). Οι νοστιμιές και κάθε λογής γεύσεις που δένουν με τις μέρες προσφέρονται με ποικιλία παραλλαγών. Άλλοτε στο καλοστρωμένο τραπέζι και άλλοτε με τον παραδοσιακό τρόπο που θέλει να ψήνονται μακρόσυρτα λίγο-λίγο οι μεζέδες στα κάρβουνα κοντά στο τζάκι και να σερβίρονται αμέσως μπροστά στο σοφρά με τα μικρά σκαμνάκια τριγύρω. Αυτή η δεύτερη συνταγή μετατρέπει το φαγοπότι σε μία χαρακτηριστική πανδαισία που αγκαλιάζει τις νοστιμιές, τη ωραίες γεύσεις, την οικογενειακή και φιλική θαλπωρή που στο Σκαμνό γίνεται βίωμα μοναδικό.

Όπως κι αν είναι το τραπέζι θα πρέπει οπωσδήποτε να περιλάβει τα χαρακτηριστικά φαγητά που δίνουν το χρώμα και τη γεύση των ημερών. Το σέλινο με το χοιρινό, το λουκάνικο ψημένο στα κάρβουνα, ή οι χοιρινές μπριζόλες, η πρασόπιττα και η σπανακόπιττα και πάνω απ΄ όλα οι λαχανοντολμάδες!

Τα παιδιά έδωσαν με την παρουσία τους τη φρεσκάδα και την ζωηράδα με κάθε τους εκδήλωση. Αψηφώντας τα χιόνια και τους πάγους, αποδίδονται σε κάθε λογής δραστηριότητα που γνώρισμά της έχει την ομορφιά και τη δίψα για τη ζωή. Μικροί και μεγαλύτεροι, όλοι στο αγαπημένο τους ραντεβού του χωριού: Τ΄ αδέλφια Αστρακά, τ΄αδέλφια Δοσούλα, τ΄αδέλφια Ευστράτογλου, τ΄αδέλφια Αποστολόπουλου, ο Γ. Γέμελος, η Μάγδα Τζιβάρα, η Θωμαή Τζιβάρα, η Μάρω Μαγνήσαλη, ο Θανάσης Ζαλαώρας, ο Χάρης Φετφατζής, ο Γιώργης Τζιβάρας και τόσοι άλλοι, πολλοί απ΄αυτούς με τους φιλοξενούμενους φίλους τους.

Τα μικρά αγγελούδια του Σκαμνού είπαν τα κάλαντα τόσο τα Χριστούγεννα, όσο και την πρωτοχρονιά δείχνοντας ότι τίποτα από τα πολύτιμα ήθη και έθιμά μας δεν χάθηκαν και σκόρπισαν χαρά και συγκίνηση: Ο Νικολάκης του Παπα-Στάθη, η πανέμορφη αδερφούλα του, ο μικρός Χρύσανθος, ο Χάρης, ο Γιώργης.

Ο γιορτινός διάκοσμος συμβάλλει αποφασιστικά στη δημιουργία της χριστουγεννιάτικης ατμόσφαιρας. Θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι η ιδέα του Θύμιου Τζιβάρα με τα μικρά λαμπάκια πάνω στην πλαγιά, δημιουργεί ένα φαντασμαγορικό σκηνικό άξιο για κάθε βράβευση. Πολύ καλή η διακόσμηση της Καίτης και του Γιάννη Τζανακάκη. Αξιέπαινη η προσπάθεια του Λάμπρου, Δ. Τζιβάρα, Κώστα Τζιβάρα, Τάκη Τζιβάρα, Κώστα Γέμελου, Πολύκαρπου Αστρακά, Ελένης Στεργίου. Η ιδέα με τον φωτισμό του μεγάλου πλάτανου του Ζαλαώρα, του σπουδαίου αυτού μνημείου της φύσης, είναι στ΄ αλήθεια εκπληκτική και δημιουργεί μεγαλειώδεις εικόνες.

Το “γκι” βρίσκεται σε απόκρημνες πλαγιές ψηλά στο βουνό και μόνον ένας Σκαμνιώτης γνωρίζει το σημείο που βρίσκεται. Αποφεύγει να το αποκαλύψει, γιατί -δικαιολογημένα- φοβάται ότι θα γίνουν επιδρομές και θα εξαφανιστεί, όπως συνέβη με την μέντα στην Ασπρόστρατα και τον απειλούμενο αφανισμό της περίφημης ρίγανης Σκαμνού. Αν και γριπωμένος ο Τάκης Τζιβάρας ανέβηκε στο βουνό και έφερε αρκετές ποσότητες κλαδιών του όμορφου και χαρακτηριστικού φυτού για τη διακόσμηση του πολιτιστικού κέντρου, του σπιτιού του, να δώσει στους φίλους.

Το ημερολόγιο του Σκαμνού για το 2001

Αξίζει να αποκτήσει κανείς το ημερολόγιο του Σκαμνού για το νέο έτος 2001. Πρόκειται για μία αξιόλογη εργασία για την οποία εργάσθηκαν αρκετοί συγχωριανοί και πολύ περισσότερο ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου κ. Δημήτρης Ευστράτογλου ο οποίος όχι μόνον κάλυψε εξ ίδίων τη δαπάνη υλικών εκτύπωσης, αλλά επιμελήθηκε και τη συνολική διαδικασία παραγωγής, περιλαμβανομένης και της καλλιτεχνικής πλευράς.

Το πρώτο έτος του νέου αιώνα και της νέας χιλιετίας που ευτυχήσαμε εμείς και τα παιδιά μας να ζήσουμε, οριοθετεί κρίσιμες χρονικές περιόδους που από μόνες τους μας κάνουν να σκεφτόμαστε και κάπως απολογιστικά, να κάνουμε ταμείο, όπως λένε ή ακόμη να κάνουμε τον Ισολογισμό μας για την περίοδο που διέρρευσε. Ποια είναι τα θετικά και ενεργητικά μας στοιχεία και ποια τα παθητικά μας, οι ανοιχτές υποχρεώσεις μας, τα χρέη!

Κάπως έτσι σκέφθηκαν οι φίλοι μας που στελεχώνουν τη Διοίκηση του Συλλόγου και παρουσιάζουν το νέο ημερολόγιο στρέφοντας το μάτι νοσταλγικά προς τα πίσω προς το παρελθόν και δείχνουν έναν άλλο Σκαμνό, ανθρώπους και περιβάλλον διαφορετικά που σε κάνουν να σκεφθείς και να δεις την εξελικτική μεταβολή στο ανθρώπινο και ανθρωπογενές τοπίο, να χαρείς για τις καλές εξελίξεις, αλλά και να θυμηθείς, να συγκινηθείς με ομορφιές που χάθηκαν ανεπιστρεπτί με καταλύτη τον πανδαμάτορα χρόνο! Χρειάσθηκε να γυρίσουν φωτογραφικά, μέχρι και πολλές δεκαετίες πίσω, οι άξιοι συγχωριανοί για να προβάλλουν μέχρι και άγνωστα στιγμιότυπα για τους πολλούς από μας, και ασφαλώς για τις νεώτερες γενιές. Στιγμιότυπα από την πολιτιστική δραστηριότητα, το χώρο εργασίας με την αναστήλωση της Γέφυρας της Παπαδιάς και της μεγάλης σήραγγας Σκαμνού – Μπράλλου, τις ώρες της σχόλης, της γιορτής και του πανηγυριού. Το ασπρόμαυρο ρετρό μαζί με την σύγχρονη τεχνολογία των Τυπογραφείων Ευστράτογλου – Ξινού καταλήγουν σε ένα όμορφο αποτέλεσμα που θα το χαρούμε για ένα ολόκληρο χρόνο κρεμασμένο σε εμφανές σημείο στο σπίτι μας ή στο χώρο εργασίας μας για να αντλούμε δύναμη, χαρά και υπερηφάνεια για τις ρίζες μας.

Δεν είναι για την οικονομική αρωγή προς το Σύλλογο, που αυτό, δόξα τω Θεώ, δεν αποτελεί πρόβλημα για τους περήφανους και γενναιόδωρους Σκαμνιώτες, αλλά στ΄ αλήθεια αξίζει αυτό το έργο – ντοκουμέντο να το βάλουμε όλοι στο σπίτι μας. Πολλά μέλη του ΔΣ έχουν ένα απόθεμα ημερολογίων για να το διαθέσουν στα μέλη και φίλους του Συλλόγου και, ασφαλώς, ένα μεγαλύτερο στοκ υπάρχει στο Πολιτιστικό μας κέντρο στο Σκαμνό.

Η ωραία αυτή πρωτοβουλία προκάλεσε αλυσιδωτές σκέψεις για τη συνέχιση της προσπάθειας δημιουργίας ενός αρχείου φωτογραφικών ντοκουμέντων που θα αξιοποιήσει σε Σύλλογός μας σε κάποια στιγμή με πολλούς και διάφορους τρόπους. Ο Πρόεδρος Κώστας Γέμελος ξεκίνησε ήδη την προσπάθειά του και συγκεντρώνει το υλικό. Οι φωτογραφίες αποτυπώνονται και μεγεθύνονται σε ειδικό μηχάνημα με έξοδα του Συλλόγου και ευθύς αμέσως επιστρέφονται στους κατόχους τους. Το θεματολόγιο είναι ευρύ και σε κάθε περίπτωση καλοδεχούμενο. Αντιλαμβάνεται όμως κανείς ότι πρόσωπα που δεν είναι πια κοντά μας, Σκαμνιώτες που ξεχώρισαν σε διάφορους τομείς της κοινωνικής δραστηριότητας και ιδιαίτερα αυτοί που έπεσαν για τη λευτεριά της πατρίδας μας, είναι πολλαπλά χρήσιμα στοιχεία. Ακόμη βλέπουμε μία έλλειψη φωτογραφικού υλικού γύρω από τις ασχολίες των Σκαμνιωτών, στο σπίτι, στο φούρνο, στο ζύμωμα, στον αργαλειό, στο κέντημα, τη ρόκα και το πλέξιμο, στο χωράφι, το θέρο, τον τρύγο, το αλώνι. Ακόμη από τη ζωή των κτηνοτρόφων μας: Στην στρούγκα, το άρμεγμα, το κοπάδι, τη βοσκή, το τυρί και την επεξεργασία του. Είναι σημαντικό: Στο πίσω μέρος της κάθε φωτογραφίας πρέπει να αναγράφονται ευκρινώς το ή τα πρόσωπα που εικονίζονται, η χρονική περίοδος στην οποία ανατρέχει το ντοκουμέντο και ενδεχόμενα άλλες επεξηγήσεις για το θέμα. Ένα είδος βράβευσης των καλύτερων φωτογραφιών είναι στις σκέψεις του Συλλόγου. Σε κάθε χρήση της φωτογραφίας θα αναγράφεται το όνομα του συγχωριανού που την προσέφερε από το αρχείο του.

Φιλοπρόοδος Ένωση Μπράλλου

Έτσι ονομάζεται ο Πολιτιστικός Σύλλογος του γειτονικού μας χωριού που στελεχώνεται από γνωστά μας, φιλικά και εν πολλοίς συγγενικά μας πρόσωπα. Είναι ο ίδιος Σύλλογος που εκδίδει την Εφημερίδα «Μπράλλος». Για το Ημερολόγιο του 2001 οι Μπραλιώτες κινήθηκαν, συμπτωματικά, προς την ίδια κατεύθυνση και δημιούργησαν ένα σπουδαίο ημερολόγιο ρετρό με φωτογραφικό υλικό και κείμενα γραμμένα με καλή πένα, με καρδιά και ευαισθησία. Να η μικρή εισαγωγή στο εξώφυλλο:

«Φίλε συμπατριώτη, μην προσπαθείς να αναγνωρίσεις οικεία πρόσωπα στις φωτογραφίες. Μπορεί να είσαι κι΄ εσύ. Μπορεί να είναι η μάνα σου, ο πατέρας σου, η γιαγιά σου. Μπορεί να είναι και κάποιος του διπλανού σπιτιού ή του διπλανού χωριού, αλλά της ίδιας μοίρας με τη δική σου».

Στο καλό Θεανώ!

Στο καλό Θεανώ, αγαπημένη μας Θεανώ, στο μεγάλο ταξίδι σου χωρίς επιστροφή και αν είναι μπορετό σου ζητούμε να μας συγχωρέσεις που δεν καλοζυγίσαμε την απέραντη καλοσύνη σου, το ανυπέρβλητο ψυχικό σου μεγαλείο, το μελαγχολικό σου χαμόγελο, τη μεγάλη σου προσφορά στον κάθε συνάνθρωπό σου. Μεγάλο μερίδιο αυτής της προσφοράς λάβαμε όλοι οι Σκαμνιώτες μαζί με την γαλήνη της σεμνής σου παρουσίας και το παράδειγμα της απροσμέτρητης προσφοράς χωρίς να λογίζεται το αντάλλαγμα.

Δεν έχει καμία σημασία που δεν γεννήθηκες στο Σκαμνό! Έζησες μαζί μας πολλά χρόνια στο σπίτι του αείμνηστου Νίκου Αποστολόπουλου και το κράτησες το ίδιο φιλόξενο και καλοδεχτικό σαν τους προηγούμενους ενοίκους του. Δεν έχει να κάνει που δεν έζησες τα παιδικά σου χρόνια στο Σκαμνό! Αυτό δεν σε εμπόδισε να δεθείς με τους ανθρώπους του χωριού και να προσφέρεις σε κάθε κοινωνική δραστηριότητα, σε κάθε τι το ανθρώπινο, αυτό που στηρίζει μια καλύτερη κοινωνία και σένα, τουλάχιστον στη δική μας αντίληψη, να σε αναδείξει στα όρια της όσιας. Την κοινωνία στο στενό οικογενειακό περιβάλλον, αλλά και στο πλατύτερο, στη γειτονιά, στο χωριό, όπου είχες προσωρινή διαμονή. Δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι την ίδια ακριβώς εικόνα για σένα έχουν και όσοι σε γνώρισαν στην περιοχή της μόνιμης κατοικίας σου. Την προσφορά και την προσπάθειά σου την έκανες και με το παραπάνω, εμείς φταίμε αν δεν λάβαμε το μήνυμά σου! Αν δεν μπορέσαμε να σου ανταποδώσουμε έστω ένα ελάχιστο μέρος από την απέραντη καλοσύνη σου!

Δεν έχουμε μάθει λεπτομέρειες για τον ξαφνικό χαμό σου, μα θέλουμε να σου πούμε, ότι πονέσαμε πολύ, αγαπημένη μας Θεανώ, μα πάρα πολύ, με το θλιβερό μαντάτο. Τις μέρες του Δεκέμβρη και τις γιορτές των Χριστουγέννων οι Σκαμνιώτες με βαριά θλίψη, με βουβαμάρα, με κομμένη την ανάσα, με γεύση στυφή, με την ξαφνική αίσθηση ενός απέραντου κενού, αναφέρθηκαν στο χαμό σου και δεν μπορούν να συμβιβασθούν με τη σκληρή είδηση.

Καλό ταξίδι, καλή μας Θεανώ!

Η παλιά η πέτρα!

Για την «παλιά την πέτρα» έγραψε προ ετών ο καλός μας συγχωριανός και κορυφαίος δημοσιογράφος Νίκος Αλεξ. Ζαλαώρας. Ο Νίκος μπορεί να χαίρεται γιατί έσπειρε σπόρο καλό σε γόνιμο περιβάλλον, όπως είναι διαμορφωμένο σήμερα στο Σκαμνό μέσα από τις τάξεις και τις δράσεις του Πολιτιστικού μας Συλλόγου. Μεγάλα ποσά επενδύονται από το ταμείο του Συλλόγου, δηλ. από το υστέρημα των υπέροχων Σκαμνιωτών σε έργα κτιριοδομικά / εξωραϊστικά με άξονα τις λιθοδομές με πρακτικό και διακοσμητικό χαρακτήρα. Τις μέρες των Χριστουγέννων και παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες ο Ηλίας συνέχιζε ασταμάτητα το έργο της τοιχοποιίας στον κεντρικό δρόμο του χωριού στην βορειοανατολική πλευρά όπου και ο μεγάλος πλάτανος Ζαλαώρα. Συμβολική τιμή στον καλό συγχωριανό μας, τιμή στον αείμνηστο πατέρα του Αλέκο, τιμή στον αξέχαστο ιδρυτή του Συλλόγου μας, το θείο του Γιάννη Ζαλαώρα.

Ένα μπράβο οφείλουμε στο Χρύσανθο, επίσης εκπρόσωπο μιας ακόμη υπέροχης Ζαλαωρέϊκης οικογένειας για την συνδρομή και υποστήριξη στο έργο του Συλλόγου. Συναινεί στην κυκλική στροφή, όπου διακλαδίζεται ο άλλος δρόμος προς τη γέφυρα της Παπαδιάς να γίνουν διακοσμητικές λιθοδομές. Το πρόχειρο εικονοστάσι από λαμαρίνα με την εικόνα των Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης, ενσωματώνεται και αναβαθμίζεται στα πλαίσια αυτής της καλαίσθητης παρέμβασης. Όσοι δεν είχαν την ευκαιρία σύντομα θα μπορέσουν να καμαρώσουν τα νέα αποκτήματα του χωριού μας που ανεβάζουν σταθερά το επίπεδο ομορφιάς του υποδειγματικού Σκαμνιώτικου οικισμού.

Η πίττα για το νέο χρόνο και άλλες εκδηλώσεις

Από το Διοικητικό Συμβούλιο πληροφορούμαστε ότι η πίττα του Συλλόγου Σκαμνού για το νέο Χρόνο θα κοπεί το

Σάββατο 18:00 της 27ης Ιανουαρίου 2001.

Συστήνουμε σε όλους τους φίλους συγχωριανούς και μέλη του Συλλόγου να μην χάσουν αυτή την εκδήλωση στην οποία θα βραβευτούν τα νέα μας βλαστάρια από το Σκαμνό που σημείωσαν επιτυχίες εισαγόμενα στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, τα Τεχνικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ή τελείωσαν επιτυχώς τις Πανεπιστημιακές ή μεταπτυχιακές σπουδές τους. Τα υπόλοιπα τα σχετικά με τη γιορτή, τα ποτά κττ είναι γνωστά!

Τραγικό γεγονός στο Λευτεροχώρι!

Σήμερα 05.01.2001 και με σχετική καθυστέρηση τυπώνεται η ΦτΣ και μας έρχεται η φοβερή είδηση ότι στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις του Δήμου, από το Λευτεροχώρι, που βλέπουμε οι Σκαμνιώτες στην βόρεια πλευρά, απέναντί μας κάτω από το λατομείο της Μαυροκοψιάς, αποτεφρώθηκε ζωντανή η σύζυγος του Δήμου. Το ίδιο αποτεφρώθηκε και Αλβανός εργαζόμενος επί πενταετία για λογαριασμό της οικογένειας στην κτηνοτροφική μονάδα. Δεν έχουμε άλλες πληροφορίες.