20140320
Συνέδριο Αειφόρου Ανάπτυξης Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της ΚΕΔΕ
Εισήγηση κ. Γιώργου Κοτρωνιά, Δήμαρχος Λαμιέων
Οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις έχουν αποτελέσει και στο παρελθόν αντικείμενο συζήτησης, διερεύνησης και καινοτόμων πρωτοβουλιών από φορείς της Αυτοδιοίκησης στη χώρα μας και κυρίως στα πλαίσια Ευρωπαϊκών Διακρατικών Προγραμμάτων.
Από την εμφάνιση της πρακτικής αυτής στη χώρα μας πριν λίγα χρόνια έως σήμερα, έχουν γίνει μικρά μόνο βήματα στο θεσμικό και στο επιστημονικό επίπεδο χωρίς να παρουσιάζεται σημαντική πρόοδος, σε επίπεδο εφαρμογής από τους Δημόσιους φορείς.
Το τελευταίο διάστημα το ζήτημα της εισαγωγής και πράσινων κριτηρίων στις δημόσιες συμβάσεις (και των Δήμων) αποκτά μεγαλύτερη αξία και σημασία αφού πέραν της συμβολής στην ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης στο Δημόσιο τομέα και στους παράγοντες της αγοράς (προμηθευτές προϊόντων και υπηρεσιών) μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην άμεση εξοικονόμηση πόρων για τους Δήμους και τους Δημόσιους φορείς και σε ένα σημαντικό περιβαλλοντικό αποτέλεσμα.
Ως επιτροπή και κατ’ επέκταση ως ΚΕΔΕ, είμαστε πεπεισμένοι ότι πρέπει να υποστηρίξουμε μία συντονισμένη πρωτοβουλία στον τομέα αυτό. Θα πρέπει παράλληλα να διερευνήσουμε με προσοχή και να αποκλείσουμε κάποια φαινόμενα τα οποία θα μπορούσαν να τη χαρακτηρίσουν αρνητικά:
α) Να είναι ξεκαθαρισμένο και σαφές το θεσμικό πλαίσιο ώστε να μη δημιουργηθούν επιπρόσθετες επιπλοκές σε θέματα εγκρίσεων, διαγωνιστικών διαδικασιών και πληρωμών (επιτρόπων), όταν για συμβατικές και πολλαπλά επαναλαμβανόμενες διαδικασίες έχουμε τεράστια γραφειοκρατικά και ανασταλτικά εμπόδια σε όλα τα επίπεδα ελέγχου.
β) Να είναι διασφαλισμένο ότι μπορεί να ανταποκριθεί η αγορά (και κυρίως η εγχώρια) χωρίς να δημιουργούν τα πράσινα κριτήρια συνθήκες ολιγοπωλιακών καταστάσεων και χωρίς να εγείρονται ενστάσεις ή καταγγελίες για «νόθευση» του ελεύθερου ανταγωνισμού.
Πρέπει να συμπαρασύρουμε σταδιακά την αγορά να εξελίξει και να ενσωματώσει και τέτοια προϊόντα ή υπηρεσίες σ’ αυτά που ήδη παρέχει.
γ) Να διασφαλίσουμε ότι σε καμία περίπτωση η περιγραφή κριτηρίων ή προδιαγραφών δεν θα έχει φωτογραφικό χαρακτήρα σε προμήθειες και έργα των Δήμων γιατί κάτι τέτοιο θα ακυρώσει στο σύνολό της επικοινωνιακά και πολιτικά μία τέτοια πρωτοβουλία.
δ) Να δημιουργήσουμε μαζί με τους αρμόδιους φορείς (ΥΠΕΚΑ, ΚΑΠΕ, ΕΛΟΤ κ.τ.λ.) κριτήρια και πρότυπα που δεν θα μπορούν να αμφισβητηθούν από καμία πλευρά (Δήμους, επιστημονικούς φορείς της αγοράς, Διαχειριστικές Αρχές κ.τ.λ.).
Στόχος θα πρέπει να είναι και η θέσπιση μετρήσιμων στοιχείων (δείκτες αποτελέσματος, δημιουργία περιβαλλοντικού αποτυπώματος) ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν «υιοθετούμε» κατ’ επίφαση μόνο πράσινα προϊόντα ή υπηρεσίες στις προμήθειες των Δήμων.
ε) Να μελετήσουμε με προσοχή σε ορισμένες τουλάχιστον βασικές κατηγορίες «πράσινων» προμηθειών το μέσο κόστος της αγοράς του συμβατικού και του ίδιου πράσινου προϊόντος. Συγκρίνοντας τιμές σε συνάρτηση βέβαια με το περιβαλλοντικό όφελος και την εξοικονόμηση πόρων, δεν θα πρέπει να έχουμε κόστη απαγορευτικά για την έγκριση και χρηματοδοτική κάλυψη των έργων και προμηθειών από το ΕΣΠΑ ή από ιδίους πόρους, ειδικά στη δύσκολη αυτή δημοσιονομικά συγκυρία.
Στην κατεύθυνση αυτή θα μπορούσαμε να πάρουμε τις εξής πρωτοβουλίες:
1. Να ζητήσουμε από τους αρμόδιους φορείς τη σύσταση κοινής επιτροπής ή ομάδας έργου που θα μπορέσει να προωθήσει πράσινα κριτήρια στις δημόσιες συμβάσεις με ειδικό πρόγραμμα για τις πράσινες προμήθειες στους Δήμους και τους φορείς τους.
2. Να καταγράψουμε ως ΚΕΔΕ πιθανά με την τεχνική υποστήριξη της ΠΕΤΑ, τις κατηγορίες των έργων, εργασιών προμηθειών των Δήμων που μπορούν να εφαρμοστούν πράσινα κριτήρια με παράλληλη καταγραφή και της ετήσιας δημόσιας δαπάνης που διατίθενται από τους Δήμους και τους φορείς τους στις κατηγορίες αυτές.
3. Να ζητήσουμε τη θέσπιση των πράσινων κριτηρίων στα πλαίσια της διαμόρφωσης των όρων διαχείρισης των έργων και δράσεων της νέας προγραμματικής περιόδου 2014 – 2020.
4. Να επεξεργαστούμε όλες τις θεσμικές ή άλλες ρυθμίσεις που απαιτούνται για την εφαρμογή μιας αποτελεσματικής πολιτικής πράσινων προμηθειών στους Δήμους.
5. Να θέσουμε σε υλοποίηση ένα ευρύ πρόγραμμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης όλων των Δήμων της χώρας (Δήμαρχοι, αρμόδιοι αντιδήμαρχοι, προϊστάμενοι τεχνικών υπηρεσιών, οικονομικών υπηρεσιών, υπηρεσιών προμηθειών κτλ).
Αυτό το τελευταίο σημείο που ανέφερα γίνεται σήμερα πράξη με τη πρωτοβουλία της ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ Α.Ε. και την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Buy Smart+.
Στα πλαίσια αυτής της σημαντικής πρωτοβουλίας ξεκινάμε σήμερα την ενημέρωση και επιμόρφωση των Στελεχών της Αυτοδιοίκησης σε θέματα πράσινων προμηθειών.
Ξεκινώντας από τη Λαμία σήμερα θέλουμε να μεταλαμπαδεύσουμε αυτή τη γνώση και προσπάθεια σε κάθε Περιφέρεια σε όλους τους Δήμους της χώρας.
Ως Πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής της ΚΕΔΕ και ως Δήμαρχος Λαμιέων χαιρετίζω αυτή τη πρωτοβουλία, εύχομαι κάθε επιτυχία στην ημερίδα και το έργο συνολικά και πιστεύω ότι αυτή είναι η αρχή για να γίνει πράξη σε ευρεία κλίμακα η ενσωμάτωση των πράσινων προμηθειών στους Δήμους της χώρας.