Τυχεροί στην ατυχία τους, όσοι υποφέρουν σήμερα από τα δόντια τους. Μόλις νοιώσουν, έστω και τον παραμικρό πόνο, σπεύδουν στον οδοντίατρό τους ή στο πλησιέστερο εφημερεύον Νοσοκομείο και η οδυνηρή κατάστασή τους αντιμετωπίζεται αμέσως και αποτελεσματικά. Τι κάνανε όμως οι φουκαράδες οι πατεράδες και οι μάνες μας, όταν η τερηδόνα τους προκαλούσε αφόρητους πόνους και πρηξίματα;
Τότε, πριν από τον πόλεμο, ούτε εύκολο ήταν να μεταβεί κανείς στον οδοντίατρο, μα ούτε και τα μέσα υπήρχαν, διότι η φτώχεια και η ανέχεια τσάκιζε κόκαλα. Έπρεπε κανείς να μεταβεί στη Λαμία και μιας και ήταν άρρωστος να συνοδεύεται από κάποιο οικείο πρόσωπο. Μία ολόκληρη περιπέτεια. Υποφέρανε οι άνθρωποι και βασανίζονταν τόσο, που πολλές φορές, έφταναν στα όρια της απελπισίας, οπότε χωρίς να το θέλουν καταφεύγανε σε πάρα πολύ επικίνδυνες λύσεις.
Ο μακαρίτης ο Γιώργος ο Παπαγεωργίου, το καλοκαίρι του 1938, αν δεν με απατάει η μνήμη μου, ήρθε στον πατέρα μου, το Λουκά τον Αστρακά, και βιαστικά – βιαστικά του λέει:
- Λούκα με πονάει το δόντι μου. Υποφέρω, δεν αντέχω άλλο. Κάμε κάτι γιατί αλλιώς θα πάω να πηδήσω στο Βαθύρεμα να σκοτωθώ.
Πραγματικά ο φουκαράς –θεός σχωρέστονε- είχε πρηστεί στο αριστερό μάγουλο τόσο που είχε παραμορφωθεί στο πρόσωπό του. Δεν μπορούσε να σταματήσει πουθενά. Πήγαινε πέρα – δώθε και βόγκαγε από τον πόνο. Κυριολεκτικά χαροπάλευε, Σκέτη συμφορά.
Ο Πατέρας μου που ήταν ο πρακτικός γιατρός του χωριού, με αρκετές επιτυχίες στο ενεργητικό του, μου λέει:
- Τρέχα γρήγορα στον Πατσομήτρο και πέσ’ του να σου δώσει τη ‘δοντάγρα.
Ταυτόχρονα και χωρίς να χάσει καιρό φώναξε το Χαράλαμπο τον Αστρακά, το Τζιβαροθύμιο και το Γερο-Μασαβέτα να έρθουν να τον βοηθήσουν. Στην ομάδα που θα έκανε την επέμβαση, κατά τύχη προστέθηκε και ο Πουρναρομήτσος, που την ώρα εκείνη πήγαινε στο μαντρί. Τον κράτησαν να τους βοηθήσει.
Μόλις εγώ έφερα την οδοντάγρα (μια σκέτη τανάλια τσαγκάρη), αμέσως άρχισε η επιχείρηση για τη εξαγωγή του άρρωστου δοντιού. Ο Χαράλαμπος ο Αστρακάς, κράταγε τον πάσχοντα από το αριστερό χέρι. Από το δεξιό ο Πουρναρομήτσος –ήταν οι πιο νέοι και οι πιο δυνατοί. Ο Τζιβαροθύμιος με το Γερο-Μασαβέτα ανέλαβαν να του ακινητοποιήσουν τα ποδάρια. Και το θύμα χωρίς νάρκωση και χωρίς αναλγητική αγωγή, ευθύς αμέσως παραδόθηκε στον πατέρα μου και στην τανάλια του. Ακολούθησαν σκηνές απερίγραπτης φρίκης. Έγιναν αλλεπάλληλες προσπάθειες να βγάλουν το άρρωστο δόντι, αλλά, ατυχώς, χωρίς άμεσα αποτελέσματα. Η τανάλια, όπως αντιλαμβάνεσθε, δεν προσφερόταν γι’ αυτή τη δουλειά κι ο μακαρίτης ο Παπαγεωργίου, κάθε φορά σφάδαζε και χτυπιότανε από τους ανυπόφορους πόνους.
Ύστερα από καμιά δεκαριά απόπειρες, το λιγότερο, εδέησε να αποκολληθεί ο κυνόδοντας από το σαγόνι του Παπαγεωργίου, αλλά τι το θέλετε, τι το γυρεύετε, το θέαμα ήταν φρικιαστικό. Αίμα, πολύ αίμα, έτρεχε από το στόμα του θύματος και οι πόνοι, πόνοι. Δεν λέγανε να καταπραΰνουν λιγάκι. Είναι κάτι περισσότερο από βέβαιο, πως ο ασθενής θα πρέπει να υπέφερε και αρκετές μέρες μετά την εξαγωγή, διότι σίγουρα θα του είχαν προξενήσει ουκ ολίγες πληγές με την τανάλια και με την παντελή τους απειρία σε τέτοιου είδους επεμβάσεις. Ποιος ξέρει, μαζί με το δόντι, δεν αποκλείεται να του απέσπασαν και ολόκληρο κομμάτι από το οστό της άνω σιαγόνας.
Τώρα που το σκέφτομαι, θέλω να με πιστέψετε. ανατριχιάζω. Αυτή δεν ήταν επέμβαση σωτηρίας, αλλά επέμβαση θανάτου. Χωρίς αποστείρωση και χωρίς έστω στοιχειώδη μέριμνα για την αποφυγή μολύνσεως ή αιμορραγίας, ήταν θαύμα, που ο μακαρίτης ο Παπαγεωργίου δεν έπαθε τέτανο ή οποιαδήποτε άλλη μόλυνση και να οδηγηθεί μια ώρα αρχύτερα στον τάφο.
Θα μου πείτε: Και τι να κάνανε; Αλήθεια. Τι να κάνανε; Από πουθενά δεν περιμένανε βοήθεια. Είχαν αφεθεί στα χέρια του θεού και στην άγνοια των κομπογιαννιτών. Και μη χειρότερα.
Γεώργιος Λ. Αστρακάς