FtS99
Prof. Dr. James – Dimitri Briannas
Ερευνητής Ιστορικός
(Summary of a speech at the AHEPA Supreme Convention, Zappeion, 3 July 2008, Athens Greece )
Ολόκληρη η Ελλάδα προσομοιάζεται προς ένα ανοικτό Μουσείο. Είναι μία κατ’ εξοχήν χώρα που, όπως είπε κάποτε ο σύζυγος του Henri Schliemann, Sophia, “Greece is god’s love affair with the planet earth”. (=η Ελλάδα είναι ο έρωτας του Θεού με τον πλανήτη Γη). Κι εγώ προσθέτω: «Είναι ο Μυκηναϊκός κόσμος και η Ιλιάδα του Ομήρου που ήταν εφαλτήριο γι’ αυτό τον έρωτα».
Η ανακάλυψη της χαμένης πόλης της Φθίας αποτέλεσε το σκοπό πολλών ερευνητών όλα τα τελευταία χρόνια. Ιστορική έρευνα και δυνατότητα διαχωρισμού του μύθου από την πραγματικότητα αποτελούν το κλειδί επίλυσης του παζλ σ’ αυτό το μυστήριο. Αρκετές τοποθεσίες στην Αρχαία Θεσσαλία και την περιοχή Φθιώτιδος διεκδικούν τον Αχιλλέα και τον πατέρα του, τον Πηλέα, ως δικούς τους: Η Λαμία και η κοιλάδα του Σπερχειού, ειδικότερα η Φτέρη και ο Άγιος Γεώργιος , μετά ο Δομοκός, η Μελιτέα, το Ναρθάκειον, η Πελασγία, τα Φάρσαλα κλπ. Όλες αυτές οι τοποθεσίες αποτελούν μέρος του Αρχαίου Βασιλείου του Αχιλλέα, περιλαμβανομένης της Δολοπίας προς δυσμάς και όλοι μαζί μπορούν να διεκδικούν για δικό τους τον Αχιλλέα. Τα φρούριά τους είναι πολλά. Ωστόσο το τι από αυτά είναι σημαντικό δείχνει την πρωτεύουσα (capital city).
Στην έρευνά μου αυτά τα χρόνια προσέφυγα σε πολλές πηγές, βιβλία, άρθρα, επισταμένως σαν τον Indiana Jones. Επισκέφθηκα τις περισσότερες περιοχές που διεκδικούν τον Αχιλλέα και συνομίλησα με ανθρώπους της κάθε περιοχής που διαθέτουν εξαιρετική εποπτεία και γνώση της ιστορίας του τόπου τους. Όλη αυτή η έρευνα δείχνει προς τα Φάρσαλα ως Φθία του Αχιλλέα –τόσο ως πόλη, όσο και ως περιοχή. Η ακρόπολη, η κορυφή του βουνού είναι μαγευτική με τα υπολείμματα από τα πελώρια κυκλώπεια τείχη που κυκλώνουν την κορυφή και πέφτουν απότομα προς το νότο –τα τείχη εκτείνονται έναντι της βορείως και κυκλωτικά της πόλης από κάτω. Στην πηγή και το ποτάμι Απιδανός που είναι εκεί πολύ κοντά με τον ποταμό Ενιπέα. Η «Ελλάς» (μόνον ο Αχιλλέας και οι Μυρμιδόνες του είχαν ονομασθεί Έλληνες από τον Όμηρο) βρίσκεται 10 χιλιόμετρα προς τη δυτική πλευρά στην θέση Κφούρη και Θετίδεο, όπου ναός προς τιμήν της Θέτιδος, της μητέρας του, 8 χιλιόμετρα ανατολικά. Κι εκεί είναι το «πολύ σκούρο έδαφος της Φθίας», όπως ο Όμηρος το χαρακτήρισε και «η βαρβάτη άμμος του Άργους», όπως ο ίδιος ο Αχιλλέας είπε.
Την ίδια περίοδο με τον Όμηρο, 800π.Χ. (Leches of Mytilene) στην «μικρή Ιλιάδα» αναφέρεται ότι: «Η Ανδρομάχη και ο Αινίας είχαν συλληφθεί και έδωσαν στον Αχιλλέα τον Νεοπτόλεμο που τον πήρε μαζί στην πατρίδα του την Φαρσαλία». (From Harvard University Press, 2003, the Trojan Cycle, page 139). Ο Ευριπίδης στο έργο του «Ανδρομάχη» έγραψε το 430 π.Χ. (page 75, of Euripides III), «η Φθία είναι τώρα η πατρίδα μου, αυτά τα μέρη γύρω από την πόλη Φαρσαλία. Φερμένη δια θαλάσσης έζησε εδώ η Θέτις με τον Πηλέα». Δύο Ρωμαίοι ιστορικοί, κατ’ αρχήν σε ένα επικό ποίημα «Pharsalia” -by Lucanius- αναφέρουν τα ίδια, όπως και στο “Car Catharda” αμφότερα γύρω από το 50 μ.Χ. Και ο Friedrich Staehlin , Η Αρχαία Θεσσαλία, από το 1924, μεταφρασμένο στα Ελληνικά το 2002 από τα Γερμανικά, παρουσιάζει στη σελίδα 244, τα Φάρσαλα ως την προεξάρχουσα πόλη της Φθίας.. “Pharsalos consistent with tradition, had a predecessor, Phthia, the Myrmidon City, witch later became part of the Thessalian tetrad. These two places are known in the Little Iliad”. Ο ίδιος εκθέτει επίσης στη σελίδα 244 ότι στον 4ο αιώνα οι Φαρσαλιώτες τιμούσαν στους Δελφούς τον ήρωά τους Αχιλλέα, όπως επίσης και τον Πάτροκλο. Και ένας Βρετανός καθηγητής, Westlake, εκθέτει στο έργο του Thessaly in the Fourth Century BC , 1935, σελ. 11-12, ότι “by far the most impressive of the Thessalian cities is Pharsalus, witch is probably identified with Phthia the home of Achilles” (=με σιγουριά η πλέον εντυπωσιακή από τις θεσσαλικές πόλεις, είναι τα Φάρσαλα, που πιθανόν ταυτίζεται με τη Φθία, την πατρίδα του Αχιλλέα). Και στη σελίδα 43: “The Thessalian hero par excellence was Achilles and an embassy was annually sent to sacrifice to his Tomb at Troy” (= Ο ήρωας της Θεσσαλίας, χωρίς περιθώριο σύγκρισης ήταν ο Αχιλλέας ..». Περαιτέρω εκθέτει (σελ. 187) “Pharsalus dedicated of Delphi anequestriam figure of Achilles” (=Αφιέρωμα των Φαρσάλων στους Δελφούς μορφή του Αχιλλέα αφιππεύοντος).
Εμείς από την Αρχαία Θεσσαλία και Φθιώτιδα μπορούμε με το απόλυτο δίκιο μας να είμαστε υπερήφανοι για τον ήρωά μας που εδώ και 3.200 χρόνια αγωνίστηκε γενναία στη Τροία και μετά το θάνατό του θα ζει στους αιώνες.. Με σαφήνεια η έρευνα εστιάζεται στα Φάρσαλα και την πρωτεύουσά των. Οι ανασκαφές εδώ και στην συνολική Φθιώτιδα είναι τώρα αναγκαίες, όπως έγιναν εδώ και 140 χρόνια στην Τροία και τις Μυκήνες, αλλά όχι ακόμη στην Φθία του Ομήρου!