FtS87
1.- Εις την νοτιο-ανατολικήν κλιτύν (πλαγιάν) της Αγορασιάς (:Ανοπαίας) υπήρχε και υπάρχει έκτασις γεωργική – δασική της περιφερείας του χωρίου Ελευθεροχωρίου της Επαρχίας Φθιώτιδος του Νομού Φθιώτιδος, αποκαλούμενη Ρομέϊκο. Η έκτασις Ρομέϊκο είναι ακριβώς απέναντι της αγροτικής – δασικής περιοχής Σκαμνού, ονόματι Φτελιάς, και χωρίζεται από της περιοχής Ρομέϊκο δια βαθείας και πολύ στενής χαράδρας του Βαθυρέματος.
[πάνω και αριστερά από τη χαράδρα του Βαθυρέματος, στο πάνω μέρος της νέας εθνικής οδού, απ’ όπου και η λήψη, βρίσκεται ένα μικρό φαλακρό μέρος που περιλαμβάνεται στην υπό συζήτηση περιοχή “Ρωμαίικο”]
2.- Η γραφή του Ρωμέϊκο είναι εσφαλμένη και κανονικώς πρέπει να γράφεται ως Ρωμαίϊκο. Παράγεται εκ του ουσιαστικού Ρωμαίος (ο), το οποίον παράγεται εκ του λατινικού Romanus = ο κάτοικος της αρχαίας Ρώμης (Roma), ο κάτοικος της Ρώμης και τούτο εκ της λατινικής λέξεως Roma, -ae = η Πόλις Ρώμη.
3.- Εκ της λέξεως Ρωμαίος (Romanus) παράγονται και ετυμολογούνται αι κατωτέρω λέξεις:
– ο Ρωμαίος, -ου, η Ρωμαία, -ας = ο πολίτης της Ρώμης, ο καταγόμενος εκ Ρώμης.
Η λέξις Ρωμαίος είναι παλαιά ονομασία των Ελλήνων κατά τον Μεσαίωνα και τους νεωτέρους Χρόνους, οπόθεν και η λέξις Ρωμιός. Ως Ρωμαίϊκο εχαρακτηρίζεται και η Νέα Ελλάς, οι σύγχρονοι ΄Ελληνες, τα Ρωμαίϊκα = νεοελληνική Γλώσσα και ως επίρρημα: Ρωμαίϊκα = εις νεοελληνικήν γλώσσαν. Επίσης Ρωμαίϊκον (το) είναι χωρίον της Επαρχίας Λεβαδείας του Νομού Βοιωτίας, το οποίον αποτελεί Δημοτικόν Διαμέρισμα του Δήμου Λεβαδέων και κατά την απογραφήν της 18 Μαρτίου 2001 είχεν 301 κατοίκους (ΦΕΚ – Β 715/12-6-2002).
– Ρωμαϊκός, -η, -όν = ο αναφερόμενος εις την Ρώμην ή τους Ρωμαίους.
– Ρωμαίϊκος, -η, -όν = ο νεοελληνικός.
– Ρωμιοσύνη (η) = ο υπόδουλος Ελληνισμός επί Τουρκοκρατίας, ο σύγχρονος Ελληνισμός .
– Ρωμιός (ο) = ο ΄Ελλην.
– Ρωμιά (η) = η Ελληνίδα.
– Ρωμιόπουλο (το) = το Ελληνόπουλο.
– Ρωμανία (η) = η Κωνσταντινούπολις και κατά συνεκδοχήν Ρωμανία = το Ανατολικόν Ρωμαϊκόν Κράτος των Βυζαντινών κ.λπ. [Κ. Αμάντου: «Ρωμανία». Ελληνικά 6 (1933) σελίδες 231 – 235. Παναγιώτης Κ. Χρήστου: Οι περιπέτειες των Ελληνικών ονομάτων των Ελλήνων. Θεσσαλονίκη 1991, σελίδες 85 – 91].
4.- Το 1204 μ.Χ. υπετάχθη η Βυζαντινή Αυτοκρατορία εις τους Σταυροφόρους και την περιοχήν της Αττικής, Βοιωτίας, Λεβαδείας, της Φθιώτιδος εν μέρει μέχρι του Ασωπού κατέλαβον αι Σταυροφόροι και ίδρυσαν το Δουκάτον των Αθηνών, εις το οποίον υπήγοντο η Βαρωνία της Μενδενίτσης, η Βαρωνία των Σαλώνων, η Μαρκιωνία της Αμφικλείας, η Μαρκιωνία της Γραβιάς κ.λπ.
Ο Ασωπός ποταμός, δηλαδή τόσον το τμήμα του ποταμού από του Μύλου του Αυγέρη προς την Παύλιανην (Καρβουναριά), όσον και το τμήμα του ποταμού από του αυτού Μύλου, μέχρι της συμβολής του ρεύματος της Λεπτοκαρυάς (Αχλάδας) και εν συνεχεία του Βαθυρέματος μέχρι της Νευροπόλεως απετέλει δια χρονικόν διάστημα 114 ετών, το βόρειον σύνορον του Δουκάτου των Αθηνών.
Το 1318 μ.Χ. οι Καταλανοί επεξετάθησαν βορειώτερον δια της καταλήψεως της Υπάτης – (Νέων Πατρών) του Λιδωρικίου, του Ζητουνίου (της Λαμίας), των Φαρσάλων, της Δημητριάδος και μέρους της Μαγνησίας.
5.- Εις την περιοχήν του Προκοβενίκου είχον στρατοπεδεύσει οι στρατιώται του Δουκάτου των Αθηνών, ενώ βορείως του Ασωπού Ποταμού (Καρβουναριά – Βαθυρέματος) είχον στρατοπεδεύσει οι στρατιώται του Δεσποτάτου της Ηπείρου του Βασιλείου της Θεσσαλονίκης, δηλαδή Ρωμαίοι – Ρωμιοί = νεοέλληνες.
Τότε, δηλαδή κατά το χρονικόν διάστημα από του έτους 1204 μ.Χ. μέχρι του έτους 1318 μ.Χ. διεμορφώθη το τοπωνύμιον. Φαίνεται, ότι εις την περιοχήν οι Βυζαντινοί – Ρωμιοί είχον εγκαταστήσει φρουράν – φυλάκιον, προκειμένου να παρακολουθή τας κινήσεις του αντιπάλου και είχον στρατοπεδεύσει εις το Ρωμαίϊκο. Την ιδίαν εποχήν κατεσκευάσθη η οδός (ατραπός – μονοπάτι) από του Αγίου Γεωργίου μέχρι του Ρωμαίϊκου, η οποία ήτο εν χρήσει μέχρι της διανοίξεως της Νέας Εθνικής Οδού Θερμοπυλών – Αντιρρίου, οπότε κατεστράφη κατά ένα μέρος και έκτοτε περιέπεσεν εις αχρησίαν. Την ιδίαν εποχήν διεμορφώθη το τοπωνύμιον Ρωμαίϊκο – Ελληνικό. [Ουίλλιαμ Μίλλερ: Ιστορία της Φραγκοκρατίας στην Ελλάδα (1204 – 1566). Μετάφρασις: Σπυρ. Π. Λάμπρου, Τόμος Α΄, σελίς 92, όστις επιλέγει: «… Εκ δε της τοιαύτης συνθηκολογίας προήλθον τα τοπικά ονόματα Ελληνικού (Ρωμέϊκον) και Φραγκικού Κάστρου, τα επιχωριάζοντα μέχρις αυτού του δεκάτου εβδόμου αιώνος …»].
6.- Φαίνεται, ότι την ιδίαν εποχήν είχε δημιουργηθή στρατόπεδον (Castrum), όχι μόνον εις Σκαμνόν, αλλά και εις τον Λόφον του Αγίου Ευσταθίου. Το ίδιον φαινόμενον παρετηρήθη και κατά την διάρκειαν της Γερμανο-ιταλικής κατοχής (1941 – 1944) ότε εις τον Σκαμνόν ήτο η έδρα Ιταλικού Τάγματος, με φρουρούς και παρατηρητήρια, τόσον εις τον Άγιον Ευστάθιον, Παρατηρητήριον (Παιδική Χαρά σήμερον) με αντιαεροπορικά πυροβόλα, και εις πολλά άλλα σημεία. Η ιστορία επαναλαμβάνεται.
Αθήνα, 20 Ιουλίου 2006 / Περικλής Αστρακάς