FtS86
1) Κατά το πρώτον έτος της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 και συγκεκριμένως την 15 Νοεμβρίου 1821, το Α΄ έτος της Ελευθερίας, συνεκεντρώθησαν εις τα Σάλωνα (΄Αμφισσαν) 73 πληρεξούσιοι από όλας τα περιοχάς της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδος, πλην της περιοχής Αθηνών, την Θεσσαλίαν και την Μακεδονίαν, και την ΄Ηπειρον, οι οποίοι εξεπροσώπουν τας ομάδας των στρατιωτικών, των προκρίτων και των κληρικών των ως άνω περιοχών.
2) Αι εργασίαι της Συνελεύσεως διήρκεσαν από 15-11-1821 μέχρι 20-11-1821. Η κυρίαρχη μορφή της συνελεύσεως ήτο ο Φαναριώτης Πολιτικός Θεόδωρος Νέγρης (1790 – 1824), διακεκριμένος φιλικός και είς των πολιτικών αρχηγών της Ελληνικής Επαναστάσεως, διετέλεσεν δε μινίστρος (υπουργός) της προσωρινής κυβερνήσεως και διοργάνωσεν την διοίκησιν. Προηγουμένως έδρασεν εις το Βουκουρέστιον δια την προετοιμασίαν της Επαναστάσεως του 1821. Με την εισήγησιν του η συνέλευσις εψήφισεν την Νομικήν Διάταξιν της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος, η οποία ετέθη εις ισχύν από 16-11-1821.
3) Η συνέλευσις εψήφισεν την ίδρυσιν και λειτουργίαν του Αρείου Πάγου, όργανον με αντιστοίχους αρμοδιότητας της Γερουσίας της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος.
Ο ΄Αρειος Πάγος είναι θεσμός της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος, αποτελούμενος από δέκα τέσσαρας (14) ΄Ελληνας και με δύο προέδρους, με δωδεκάμηνον διάρκειαν. Ο ΄Αρειος Πάγος συνεκροτείτο εκ δύο τμημάτων (κλάσεων), έν πολιτικόν, «Το Πολιτικόν Κέντρο της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος», και «Το ανέκκλητον Κριτήριον της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος», αποκαλούμενα αμφότερα «΄Αρειος Πάγος» με ευρείας αρμοδιότητας (Κεφάλαιον Δεύτερον Οργανισμού). Ο ΄Αρειος Πάγος συνεκροτήθη εις σώμα την 21-11-1821 και πρόεδρος του Πολιτικού εξελέγη ο Θεόδωρος Νέγρης, του δε Κριτηρίου ο επίσκοπος Ταλαντίου (Αταλάντης) Νεόφυτος δια τας πρώτας 52 ημέρας.
Τον Απρίλιον 1822 ο ΄Αρειος Πάγος απετελείτο από τον Επίσκοπον Ταλαντίου Νεόφυτον, ως Πρόεδρον και τους αρειοπαγίτας: τον ΄Ανθιμον Γαζήν, τον Δρόσον Μαντόλαν, Ιωάννην Ειρηναίου, Κ. Τασσήκαν, Κωνσταντίνον Ιωάννου και Παν. Κονδύλην.
4) Την 20 Δεκεμβρίου 1821 εψηφίσθη το Σύνταγμα της Επιδαύρου υπό της πρώτης Εθνικής Συνελεύσεως, το οποίον ετέθη εις εφαρμογήν από 1-1-1822. Η εν ΄Αστρει δευτέρα Εθνική Συνέλευσις (29 Μαρτίου 1823) ετροποποίησε , συνεπλήρωσε και επεκύρωσε τον Νόμον της Επιδαύρου (13 Απριλίου 1823) και κατήργησε τας τοπικάς Γερουσίας, δηλαδή την Πελοποννησιακήν Γερουσίαν, την Γερουσίαν της Δυτικής Ελλάδος και τον ΄Αρειον Πάγον.
5) Ο Οργανισμός της Ανατολικής Ελλάδος περιείχεν, ως πρώτον ίσως Σύνταγμα της Παγκοσμίου Ιστορίας, διατάξεις αι οποίαι καθώριζον, όχι μόνον τα δικαιώματα (θεμελιώδη δίκαια), αλλά και τα καθήκοντα – υποχρεώσεις των πολιτών, Τμήμα Α΄ (Κεφάλαιον Δεύτερον), τα οποία εχαρακτηρίζοντο ως αι θεμελιώδεις αρχαί και «η βάσις της σταθεράς Ευτυχίας των Ελλήνων» [ίδετε κείμενα: Α. Μαμούκα: Τα κατά την Αναγέννησιν της Ελλάδος. Τόμος Α΄ – Αθήναι 1839, σελίς 42 και επόμενα. Ηλ. Κυριακόπουλου: Τα συντάγματα της Ελλάδος, σελ. 626 και επόμενα. Απόστολου Δασκαλάκη: Οι Τοπικοί Οργανισμοί της Επαναστάσεως 1821 και το Πολίτευμα της Επιδαύρου. Αθήνα 1980, σελίδες 65 – 81 και 250 – 268. Προσέτι ίδετε και: Σπυρίδωνος Τρικούπη: Ελληνική Επανάστασις, Τόμος 2, σελίδες 98 – 99, Δραγούμη Αναμνήσεις, Τόμος 1 σελίς 26, Απόστολος Βακαλόπουλος: Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, Τόμος Ε΄, σελίδες 723 – 729, Γ. Δασκαλάκη: Ελληνική Συνταγματική Ιστορία 1821 – 1935. ΄Εκδοσις Γ΄ Αθήνα, σελίς 25. Διον. Ζακυθηνού: Η Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος. Αθήνα 1965, σελίδες 60 – 61. Νικολάου Πανταζοπούλου: Το δια της Επαναστάσεως του 1821 Θεσπιθέν Δίκαιον και οι Ελληνες νομικοί, Θεσσαλονίκη 1971, σελίδες 7, 12, 18, 24 – 25, 32 κ.λπ. Στέφανου Π. Παπαγεωργίου: Το Ελληνικό Κράτος (1821 – 1909), Αθήνα 1988 σελίδες 41 – 42, Γ. Αναστασιάδη: Πολιτική και Συνταγματική Ιστορία της Ελλάδας 1821 – 1941, Αθήναι 2001, κ.λπ.].
6) Συνεπώς ο ΄Αρειος Πάγος, ήτο η Συλλογική πολυμελής διοίκησις της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος, κατά το χρονικόν διάστημα από 21-11-1821 μέχρι 13 Απριλίου 1823, με πολλαπλάς αρμοδιότητας, ως να συνάπτη ειρήνην, να διευθύνη τας πολεμικάς επιχειρήσεις κ.λπ. (Τμήμα Β΄, Κεφάλαιον Β΄, όπου κατάλογος αρμοδιοτήτων).
7) Περί των διενέξεων των μελών του Αρείου Πάγου προς τον Οδυσσέα Ανδρούτσον και της προδοτικής αδιαφορίας του Αρείου Πάγου να βοηθήση τον Αντρούτσο και το Νικηταρά ίδετε: Δημήτρης Σταμέλος: Νικηταράς, πρωτότυπο Παλικαριάς και Αρετής. Αθήνα 2003, Κεφάλαιον Τέταρτο, σελίδες 57 – 58.
Αθήνα, 3 Μαΐου 2006 / Περικλής Αστρακάς