FtS85

υπό Περικλέους Αστρακά

Το επώνυμον του Αθανασίου (Θανάση) Διάκου ήτο Μασαβέτας. Ο Ε. Ν. Σταθόπουλος εις το έργο του : «Η Φωκίδα της Επανάστασης», ημίτομος πρώτος. Κατάλογος Προσώπων, Αθήνα 1994, εις το πρώτον Κατάλογον, Αρχείον Αγωνιστών και με αύξοντα αριθμόν 1047 καταχωρεί : «1047. Μασαβέτας Κωνσταντίνος (Αδελφός του Αθανασίου Διάκου). Άνω Μουσουνίτζα Κ. 123 στρατιώτης …» (σελίς 66), εις δε τον έκτον κατάλογον των πεσόντων με αριθμόν 183, σελίς 312, αναγράφει επί λέξει : «183 Μασαβέτας Κώστας. Άνω Μουσουνίτζα, (αδελφός Αθαν. Διάκου). Εις Αλαμάναν . Μηνιαία Σύνταξη δρχ. 24 στη χήρα Στάμω». Π.Π.Β. 1959. Ατομικός φάκελος στο Κ. 123 (ΑΑ 1047). Εκ των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.) προκύπτει, ότι το επώνυμον ήτο Μασαβέτας . Ο Κώστας Μασαβέτας εφονεύθη εις την Μάχην της Αλαμάνας.

Λόγω της ιδιότητος του Αθανασίου Διάκου, ως ιερωμένου και εκτελούντος χρέη Αναγνώστου εις την Εκκλησίαν, είναι γνωστός απλώς και ως Διάκος ή Αναγνώστης. Ακόμη δεν είχε καθιερωθή το υποχρεωτικόν της χρήσεως του επωνύμου.
Και ο Σκαμιώτης Αθανάσιος Τζιβάρας του Ευσταθίου, γνωστός ως Μασαβέτας, γεννηθείς περί το έτος 1862, ως λιποτάκτης, είχεν καταφύγει και φιλοξενηθεί εις την Μονήν του Ιωάννου Προδρόμου εις Αρτοτίναν Φωκίδος, και εκεί είχε συναντήσει και γνωρίσει καλογήρους εις βαθύ γήρας, οι οποίοι του είχον διηγηθεί, πως επροβόδισαν τον Αθανάσιον Διάκον, όταν ούτος απεφάσισε να τους αποχωρισθή, να γίνη αρματωλός και κλέφτης, και να «βγή εις το κλαρί», να λάβη τα όπλα εις την επανάστασιν του 1821.
Και επειδή μετά θαυμασμού διηγείτο την ιστορίαν του Αθανασίου Μασαβέτα – Διάκου, οι Σκαμιώτες του απέδωσαν ως παρατσούκλι και το «Μασαβέτας» και έτσι έμεινεν γνωστός μέχρι του θανάτου του.
Η σύζυγός του Ευθυμία, το γένος Νικολάου Αργυρίου, ήτο γνωστή ως Μασαβέταινα και ο υιός του Ευστάθιος, ως Μασαβετοστάθης. Έτσι το Μασαβέτας, αλλού χρησιμοποιείται ως επώνυμον, και αλλού ως παρωνύμιον – παρατσούκλι.

Αθήνα, 20 Νοεμβρίου 2005