FtS84:
Κατά την διάρκειαν της τουρκοκρατίας είχεν επικρατήσει η συνήθεια άλλοι μεν να χρησιμοποιούν επώνυμα, πολλοί δε να διακρίνονται απλώς εκ του μικρού ονόματος του πατρός των, ως Βασίλειος Αποστόλου, Βασίλειος Δήμου, σπανίως δε και εκ του ονόματος της μητρός των.
Εις τον Σκαμνόν είχεν επιβιώσει μέχρι και των ημερών μας η συνήθεια αυτή δια της χρησιμοποιήσεως του ονόματος της μητέρας, ως ο Σπύρος της Αντριάνας, ο Γιώργος της Στέλλας, ο Χρήστος της Δρόσως, ο Γιάννης της Σκαρολένης, ο Θανάσης της Σαμαρούς, ο Μήτσος της Σπυριδούλας (Σπυριδουλομήτσος), ο Πολύκαρπος της Παρασκευής, ο Περικλής της Ντουμοπαναγιούς, κ.λπ. Η συνήθεια αυτή διεμόρφωσεν τα μητρωνυμικά επώνυμα και είναι επιβεβαίωσις του επικρατούντος κατά την αρχαιότηταν, εις μερικάς περιοχάς, συστήματος της μητριαρχίας, βάσει του οποίου αρχηγός της οικογενείας ήτο η μήτηρ.
Από της ιδρύσεως του νεοελληνικού Κράτους, κατεβλήθη προσπάθεια όπως όλοι αποκτήσουν επώνυμα (Vorname), όσοι δεν είχον και εκλείψει η ανωτέρω συνήθεια .
Δια του άρθρου 11 παράγραφος 19 του από 26 Απριλίου 1833 Διατάγματος (ΦΕΚ Α 17 του έτους 1833) καθωρίσθη η υποχρεωτική χρήσις επωνύμου και ωρίσθη : «Όσοι πολίται δεν έχουν παρονόματα, οφείλουν να δεχθούν τοιαύτα. Αλλά δεν τους επιτρέπεται να αλλάσουν κατ΄ αρέσκειαν το άπαξ αποδειχθέν ει μη συναινέσει του Βασιλέως …». Ομοίως δια του άρθρου 13 παράγραφος 19 του από 5 Δεκεμβρίου 1845 Διατάγματος «Περί καθηκόντων των νομαρχών» ωρίσθη, ότι : «Ο νομάρχης οφείλει να φροντίζει αρμοδίως να προσλαμβάνωσιν επώνυμα όσοι των πολιτών δεν έχουσι τοιαύτα και να επιτηρή εις το να μη γίνεται αυθαίρετος αλλαγή των άπαξ προσληφθέντων, υποβάλλων μετά γνωμοδοτήσεως τας προς επίτευξιν της βασιλικής εγκρίσεως δια την εκλογήν αυτών αιτήσεις …» . (Ηλία Γ. Κυριακοπούλου : Ελληνικόν Διοικητικόν Δίκαιον ΄Εκδοσις Δ΄, τόμος Β΄, Θεσσαλονίκη 1961, παράγραφος 48, σελίδες 176 – 177. Ανδρέου Τούση : Γενικαί Αρχαί Αστικού Δικαίου. ΄Εκδοσις Β΄, Αθήναις 1978 παράγραφος 35, σελίς 237).
Την εποχήν αυτήν, δηλαδή στα μέσα του 19ου αιώνος διεμορφώθησαν τα επώνυμα του Σκαμνού.
Πιθανολογώ, ότι ο Βασίλειος Δήμου εγένετο Βασιλόπουλος, εκ του ονόματος του Γέρου Αποστόλη διεμορφώθη το επώνυμον Αποστολόπουλος, το επώνυμον Αστρακάς και Στρακάς, ενώ προηγουμένως ο Δημήτριος Σπυρίδωνος, εχρησιμοποίει και το Σπυριδόπουλος (τοπωνύμιον : ο δέντρος Σπυρ’δόπολου) κ.λπ. Προ του 1833 δεν ήτο υποχρεωτική η χρήσις επωνύμου .
Αθήναι 18/10/2005
Περικλής Αστρακάς