FtS58

Προικισμένη η Φθιώτιδα με πλήθος ιαματικών πηγών, πολύ κοντά μας μερικές από αυτές, όπως τα Ψωρονέρια στο δικό μας Δήμο Γοργοποτάμου, πιο κει οι Θερμοπύλες, παρακάτω τα Καμένα Βούρλα, αριστερά μας η Υπάτη, πιο πέρα το Πλατύστομο κοκ. Μεγάλα κονδύλια προβλέπεται να τοποθετηθούν από τους πόρους των «τουριστικών ακινήτων», την Ανώνυμη Εταιρία που συγκροτεί ο ΕΟΤ σκοπεύοντας να αποδεσμεύσει πόρους και κεφάλαια που μένουν αδρανή για την προκοπή του τόπου μας. Μεγάλος κερδισμένος ο Νομός Φθιώτιδας, αλλά πως πρέπει να εννοήσει κανείς αυτές τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και πια είναι τα όρια και οι δυνατότητες ανάπτυξής των;

Έχοντας λόγους να ενδιαφερόμαστε για τον τόπο μας, επιχειρήσαμε μία κάπως συστηματικότερη προσέγγιση του ζητήματος προσφεύγοντας σε στοιχεία άλλων χωρών της κεντρικής Ευρώπης που μας δείχνουν τις τάσεις και το μέτρο αξιολόγησης. Έτσι πιστεύουμε ότι ανοίγουμε ένα θέμα που πρέπει να απασχολήσει την περιοχή μας και δευτερευόντως, θα χαιρόμασταν αν μ΄ αυτή μας την πρωτοβουλία ταξινομούσαμε κάπως μία σειρά από σχετικά στοιχεία και πληροφορίες.

Τα κλασσικά ιαματικά λουτρά ήρθαν στον 20ό αιώνα σε σύγκρουση με τις κατακτήσεις της μοντέρνας ιατρικής και την τουριστική ανάπτυξη. Ενώ στο 18ο και 19ο αιώνα η “παρέα” ήταν ένας σημαντικός συντελεστής των ιαματικών λουτρών, τώρα επανήλθαν στο προσκήνιο προλήψεις, πισωγυρίσματα και εκ νέου ανακατανομή στο βιοποριστικό βίο. Πρέπει να αντιμετωπισθεί η μάστιγα της σύγχρονης αστυφιλίας που γιγαντώθηκε.

Ο γιατρός και ερευνητής Paracelsus που γεννήθηκε στην Ελβετία και έζησε στο Ζάλτσμπουργκ είχε ήδη παλαιότερα μοντέρνες απόψεις διαπιστώνοντας ότι “στην απόλαυση μιας κούρας ανήκει μία ωφέλιμη δίαιτα και ένας αντίστοιχος τρόπος ζωής” .

Στο μεταξύ υπηρεσίες για διακοπές υγιεινής προσφέρει ο κλάδος του τουρισμού. Με τους όρους διακοπές υγιεινής, διακοπές προσανατολισμένες στην υγεία, διακοπές κίνησης και άθλησης, διακοπές κατά του στρες, επανέρχεται και πάλι αυτό το αντικείμενο. Μέσα από τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό ενδιαφερομένων για συνδυασμό διακοπών ξεκούρασης και άθλησης διάφοροι τόποι διακοπών διαμορφώνουν νέες προτάσεις για καλό σώμα και ομορφιά. Αυτό παρατηρείται αυξητικά σε τόπους διακοπών συγκροτημάτων αναψυχής με καταλύματα .

Η εκ νέου αφύπνιση και η αυτοσυνείδηση εδώ και λίγο καιρό για θέματα υγείας και η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση για το σώμα μας και τους νέους τρόπους υγιεινής, δίνουν στις ιαματικές περιοχές και τους χώρους ξεκούρασης και αναψυχής τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν αυτή την τάση και να επωφεληθούν μέσα από κατάλληλα μέτρα και έρευνα αγοράς. Οι δυνατότητες για τέτοιου είδους τουρισμό είναι μεγάλες. Μόνον στη γερμανική αγορά έδειξαν έρευνες 14,3 εκατομμύρια ενδιαφερομένων για ένα τέτοιο τύπο διακοπών.

τουρισμός υγιεινής
τουρισμός κούρας τουρισμός υγιεινής
Η “κλασσική” κούρα σε τόπους λουτρών και ειδικών κλιματολογικών συνθηκών αποτελεί ένα θεραπευτικό μέτρο. Ορίζεται προ πάντων μέσα από την επαναλαμβανόμενη χρήση επιστημονικά αναγνωρισμένων και από την πείρα αξιολογημένων φυσικών ιαματικών συντελεστών ως συνδεμένων με τον συγκεκριμένο τόπο καθώς και πρόσθετα μέσα κούρας και συμπληρώνεται με άλλα θεραπευτικά μέτρα. Με βάση τους εννοιολογικούς ορισμούς του Γερμανικού Συνδέσμου περιοχών κούρας, ξεκούρασης καθώς και ιαματικών πηγών, οφείλει μία κούρα να συνδέεται με μία ιατρική οδηγία για τη διάρκεια, τον τόπο και την αλλαγή του περιβάλλοντος. Ο σκοπός της κούρας είναι η πρόληψη ή η ίαση δηλ. αναστολή επιβλαβών για την υγεία καταστάσεων. Ο τουρισμός που τονίζει την υγιεινή παρουσιάζει μία καθαρά προληπτική δυνατότητα, καθ’ όσον εδώ δεν προτάσσεται η ιατρική υποστήριξη, αλλά η κίνηση και άθληση, η υγιεινή διατροφή και οι θεραπευτικές συμβουλές για έναν υγιεινό τρόπο ζωής.

Ενώ ένα αξιόλογο δυναμικό πελατών διακοπών υγιεινής διαπιστώνεται ήδη από το 40ό έτος της ηλικίας, εν τούτοις ένα σημαντικό ενδιαφέρον για διακοπές με κούρα παρατηρείται μόλις μετά το 50ό έτος της ηλικίας. Οι νέοι δείχνουν ελάχιστο ενδιαφέρον γι αυτού του είδους τις διακοπές. Η κύρια ομάδα πιθανών πελατών για διακοπές με κούρα, εντοπίζεται στην ηλικία μετά τα 60 .

Η ομάδα των “πελατών κούρας” περνάει τις διακοπές της σε έναν τόπο κούρας ή σε ιαματικά λουτρά. Οι εγκαταστάσεις και οι προσφερόμενοι ευεργετικοί για την υγεία συντελεστές, που μπορεί να προσφέρονται για διακοπές υγιεινής στους τόπους κούρας και ξεκούρασης, διακρίνονται σε γενική ή εξειδικευμένη κούρα / θεραπεία.

Γενική θεραπεία

• Απαλλαγή από τις σπιτικές υποχρεώσεις και τον κόσμο της εργασίας με τις σχετικές προδιαγραφές και το συνήθως εκνευριστικό περιβάλλον της καθημερινότητας

• Εναρμόνιση του καθημερινού ρυθμού για αλλαγή από την ένταση, απαλλαγή από το στρες, αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και ύπνο

• υγιεινό διαιτολόγιο

• διακοπή επιβλαβών κλιματολογικών συντελεστών / παραγόντων

• αποφυγή ή περιορισμός των μέσων απόλαυσης και καλοπέρασης

• συμπληρωματική κίνηση ή ησυχία ανάλογα με τις μονομερείς απαιτήσεις της καθημερινότητας

• απραξία σαν εσωτερική προϋπόθεση – κανόνα ζωής

• η χωρίς στόχους και ρεκόρ ανάπτυξη ανθρώπινων δυνατοτήτων στο παιχνίδι και τα σπορ

• ικανοποίηση στη δημιουργική πράξη (χόμπι – διακοπές)

• παρόρμηση από την πλευρά του διαφορετικού κόσμου μέσα από διαφορετικούς ανθρώπους και το πολιτιστικό πρόγραμμα

• πιθανή γνώση και εμπειρία άλλων νοημάτων ζωής κάτω από άλλους όρους με άλλους ανθρώπους

• βίωμα, από την κοινότητα στην μοναξιά και απομόνωση ή από την ελευθερία στον περιορισμό

Ειδική θεραπεία

• Λουτροθεραπεία σε διάφορες μορφές (μπάνια, λήψη ειδικού πόσιμου νερού)

• υποβολή σε κλιματολογική θεραπεία με ήλιο, φως και επίδραση ελεύθερου αέρα

• Υδρο- και θερμοθεραπεία

• θεραπεία αναπνοής

• μασάζ

• κινησιοθεραπεία με τους διάφορους τύπους της γενικής ή ειδικής γυμναστικής για ασθενείς, κούρα σε ειδικές περιοχές / τόπους, σπορ υγιεινής και ειδικές ασκήσεις καρδιακής και κυκλοφοριακής λειτουργίας

• συμπληρωματικές διαδικασίες φυσιοθεραπείας, όπως ηλεκτροθεραπεία και παρόμοια

• αγωγή δίαιτας

• ενεργητική αντιμετώπιση της διαδικασίας ανάπαυσης και απαλλαγής από το στρες

• εκπαίδευση στην υγιεινή

Η στρατηγική του μάρκετινγκ των τόπων κούρας και ιαματικών λουτρών επιμένει, ως εκ τούτου, στο να ενισχύσει τις ειδικές θεραπευτικές ιδιότητες και κατ΄ αυτό τον τρόπο να επεκτείνει την εξειδίκευσή των στον τομέα της ιατρικής αντιμετώπισης. ΄Ετσι αποκτούν ένα πλεονέκτημα ανταγωνιστικότητας έναντι των ενδιαφερομένων για μία κλασσική κούρα. Η στρατηγική αυτή έχει νόημα επίσης αναφορικά προς τη δημογραφική διάρθρωση του πιθανού πελατολογίου, καθόσον το ενδιαφέρον για κλασσικές κούρες αυξάνει σημαντικά συναρτήσει της ηλικίας.

Οι ομάδες πελατών του τουρισμού υγιεινής

Από αυτό το διάγραμμα που θέτει το πρόβλημα, φαίνεται, ότι ο ασθενής / τουρίστας υγιεινής στέκεται στο επίκεντρο όλων των προσπαθειών, να του εξασφαλισθεί το μεγαλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Η ομάδα (target group) για αδυνάτισμα και ευφορία (fitness & wellness) σε σχέση με το σύνολο των δυνητικών πελατών είναι σχετικά νέα. Οι ηλικιωμένοι δείχνουν ελάχιστο ενδιαφέρον γι΄ αυτές τις προσφορές, γι΄ αυτό εδώ εκπροσωπούνται πολύ περισσότερο οι νεαρές ηλικίες. Η βασική ομάδα πελατολογίου από ηλικιακή άποψη βρίσκεται από τα 40 μέχρι και συμπληρωμένα 50. Ο πελάτης / τουρίστας υγιεινής δείχνει σε συνολική εικόνα ισχυρά πιεσμένα κίνητρα διακοπών, θέλει να ξεφύγει, θέλει να αλλάξει. Οι ποιοτικές ανάγκες στην περίπτωση αυτή σε σύγκριση με το μέσο όρο του τουρισμού κούρας και ανάπαυσης παίζουν έναν μεγάλο ρόλο. Το φάσμα των κινήτρων για τους ενδιαφερόμενους στον τομέα αδυνάτισμα / φυσική κατάσταση και ευφορία, ωθούνται ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση δράσεων και σπορ, αλλά και σε προσανατολισμούς απόλαυσης.

Τουρισμός ευεξίας / ευφορίας / καλοπέρασης (Wellnesstourismus )

Με τον όρο wellness,ευεξία, ευφορία, καλοπέραση, περιγράφεται μία φιλοσοφία ζωής με πρακτικούς προσανατολισμούς, που αποσκοπούν στη μεγαλύτερη δυνατή σωματική και πνευματική / ψυχική ευφορία. Ένας προσεκτικά καλλιεργημένος τομέας (αρμονικές προσωπικές σχέσεις, προωθητικό δέσιμο της προσωπικότητας με την κοινωνικοοικονομική ζωή, συμπεριφορά προστατευτική του περιβάλλοντος) βρίσκεται στους βασικούς όρους που διαμορφώνουν αυτό το πλαίσιο. Ο όρος προέρχεται από τις ΗΠΑ, αλλά υιοθετήθηκε ήδη διεθνώς. Ιδιαίτερα ο τουρισμός υγιεινής μπορεί με την υποστήριξη ικανών ανθρώπων να διασφαλίσει έναν ρόλο πολλαπλασιαστικού συντελεστή στην αυτοϋποστήριξη και βοήθεια πελατών / ασθενών.

Η διαφορά ως προς το image, τη βέλτιστη εικόνα μεταξύ της κούρας και της ευφορίας εκφράζεται επίσης και σε μερικά άλλα στοιχεία:

• Η ευεξία / ευφορία / καλοπέραση / wellness εκλαμβάνεται σαν μια προαιρετική προσωπική προσφορά υπηρεσίας στον εαυτό μας, ενώ η κούρα υπαγορεύεται “από άνω”

• Wellness / καλοπέραση είναι μία φυσική διεργασία πρόκλησης ευφορίας, ενώ η κούρα στηρίζεται περισσότερο στην ιατρική

• Στον παράδεισο της καλοπέρασης κάνει κανείς τις διακοπές του, ενώ στο συγκρότημα κούρας βρίσκεται σε κατάσταση ασθένειας και θεραπείας

• η κούρα θεραπεύει, η καλοπέραση σε ωθεί προς τα εμπρός

• η wellness / ευφορία είναι αποκλειστική, η κούρα διεκδικείται και εξοικονομείται

Τόσο για τον κανονικό πελάτη κούρας, όσο επίσης και για τον τουρίστα υγιεινής, αποτελεί ευαίσθητη προϋπόθεση στην επιλογή του τόπου διακοπών το οικολογικά προσεγμένο περιβάλλον.

***
“..dass zum Gelingen einer Kur eine bekoemmliche Diaet und eine entsprechende Lebensweise gehoere” (Prognitz, Horst, Wasserkur, Leipzig 1986, S.42)
Zdrowomyslaw, Norbert; Duering, Wolfgang: Gesundheitsoekonomie, Muenchen / Wien 1999, S. 248
Εξ αυτών 4,48 εκατομμύρια μόνον για διακοπές με πρόγραμμα κούρας, 4,31 εκατομμύρια μόνον για διακοπές υγείας και 4,48 εκατομμύρια για συνδυασμένο πρόγραμμα κούρας και υγιεινής.
Dettmer, Harald (Hrsg.): Tourismus 1, Tourismuswirtschaft, Koeln 1998, S. 186
Marktanalyse Gesundheitstourismus, Oesterreich Werbung, Wien, 1997
Dettmer, Harald (Hrsg.): Tourismus 1, Koeln 1998, S. 186)