FtS48
υπό Γεωργίου Λ. Αστρακά
Ιδιαιτέρως χρήσιμα είναι τα στοιχεία και οι πληροφορίες που μας έρχονται από τον κ. Γεώργιο Λ. Αστρακά πάνω στο θέμα που ανοίξαμε προ καιρού και που φαίνεται ότι τυχαίνει καλής υποδοχής από την Σκαμνιώτικη κοινωνία. Παρουσιάζουμε αυτούσιο το κείμενο του διακεκριμένου συγχωριανού μας και παρακαλούμε τους συγχωριανούς και φίλους του Σκαμνού να μας δώσουν ό,τι άλλο στοιχείο έχουν, ώστε να προχωρίσει η χάραξη των ονομάτων των ηρώων –δίπλα, ενδεχομένως, η χρονολογία της θυσίας, το μέτωπο / εχθρός και ο τόπος- και η αποκάλυψή των στα πλαίσια μιας Πανσκαμνιώτικης Γιορτής που θα προγραμματισθεί με τη συμμετοχή των κατοίκων, των φίλων και των αρχών.
Τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας συνοδεύονται από λεπτομερή σχόλια και διευκρινήσεις που χρειάζονται στον ιστορικό μελετητή και έχουν τη σφραγίδα έντιμου συγχωριανού που –όπως θα διαβάσει παρακάτω ο αναγνώστης- διαχωρίζει ακόμη και τον αείμνηστο πατέρα του με το κριτήριο ότι υπήρξε μεν θύμα της δύσκολης περιόδου του εμφυλίου, αλλά δεν έπεσε στο μέτωπο κατά του εχθρού. Σε παλαιώτερα δημοσιεύματα εξ άλλου και με στοιχεία του Μπραλιώτη ιστοριοδείφη κ. Γιώργου Τσίσα, γίνεται αναφορά και σε άλλον Σκαμνιώτη που έπεσε παλαιώτερα στο πεδίο των μαχών της εθνικής μας παλιγεννεσίας. Θα λέγαμε ότι πρέπει και αυτή η περίπτωση να αξιολογηθεί, καθώς βεβαίως και κάθε άλλη που έχει παραληφθεί χωρίς πρόθεση.
Το χωριό μας και η κοινωνία του που έχει εδώ και κάμποσα χρόνια στο ενεργητικό της μία αξιοθαύμαστη ομοψυχία και κοινωνική δράση πέρα κι έξω από τα ευτελή και τα πρόσκαιρα, σε τρόπο που να έλκει την προσοχή και της εκτίμηση της ευρύτερης κοινωνίας του τόπου μας, καλείται τώρα να κάνει και αυτό ακόμη το βήμα προόδου. Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε κάθε είδους αμφισβήτηση ακόμη και ανεξίτηλων δια μέσου των αιώνων αξιών του ελληνισμού και της παγκόσμιας έννομης τάξης, ο Σκαμνός να θυμίσει μία απ αυτές τις αξίες: «Είς οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης».
Να θυμίσουμε ότι αυτοί οι συγχωριανοί τίποτ άλλο δεν έκαναν από το να μιμηθούν και να πειθαρχήσουν στα κελεύσματα του Λεωνίδα, το «μολών λαβέ!», μόλις λίγα χιλιόμετρα παραδίπλα μας στο 480 πΧ, στα παράδειγμα του Αθ. Διάκου και του Οδ. Ανδρούτσου στα χρόνια του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα από τον τούρκικο ζυγό, επίσης στα ίδια τα δικά μας τα χώματα. Να δείξουμε τη συνέπεια και τη συνέχεια των Σκαμνιωτών στους μετέπειτα αγώνες της πατρίδας μας στον πρώτο και δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Απευθυνόμαστε στο πάντα δραστήριο Διοικητικό Συμβούλιο του Πολιτιστικού μας Συλλόγου και καταθέτουμε την πρόταση, να προετοιμασθεί και να γίνει αυτή η μεγάλη γιορτή το 15-Αύγουστο, οπότε έχουμε πλατιά συμμετοχή συγχωριανών και συμπίπτει η Γιορτή των Ενόπλων Δυνάμεων του τόπου μας.
Με τη βοήθεια όλων των συγχωριανών να ετοιμάσουμε ένα σημείωμα για κάθε έναν από τους ήρωες που θα αναγνωσθεί στη μεγάλη αυτή εκδήλωση και θα καταχωρηθεί στη ΦτΣ σαν πολύτιμο κομμάτι από την ιστορία του χωριού μας, τη συμβολή μας στους αγώνες του Εθνους και την πολύτιμη παρακαταθήκη που καταλείπεται στις νεώτερες γενιές μας σαν φάρος και οδηγός στις σκέψεις και τα βήματά των.
Από τον Κορυδαλλό στις 17.04.1999
Κύριε Διευθυντά,
σχετικά με τους Σκαμνιώτες, που έπεσαν στο πεδίο της μάχης για τη λευτεριά της πατρίδας μας ή για την προάσπιση της ανεξαρτησίας της, συγκέντρωσα τα εξής στοιχεία, τα οποία έλεγξα εξονυχιστικώς και διασταύρωσα, ούτως ώστε να είναι απολύτως ακριβή και να μην επιδέχονται την παραμικρή αμφισβήτηση. Με βάση λοιπόν τα στοιχεία αυτά οι Σκαμνιώτες, που θυσιάσθηκαν για την Ελλάδα, είναι οι εξής:
α) Αστρακάς Παντελής του Δημητρίου
(Γιος του Γερο-Σπυριδόπουλου). Σκοτώθηκε το 1897 στο Βελεστίνο, πολεμώντας εναντίον των Τούρκων.
β) Παπαγεωργίου Νικόλαος του Γεωργίου
(Γιος του Παπαγεώργη). Σκοτώθηκε το 1912 στο μακεδονικό μέτωπο. Δεν είναι γνωστό αν έπεσε πολεμώντας ενατίον των Τούρκων ή εναντίον των Βουλγάρων. Στο σημείο αυτό χρειάζεται μία περαιτέρω διερεύνηση. (Τα στοιχεία για τον Παπαγεωργίου Νικόλαο μου τα έδωσε η Χολέβα Ευσταθία του Παναγιώτου ή, αλλιώς, Σπυροπαναϊώταινα. Η θεια Σταθού είναι 110 χρονών και το μυαλό της εργάζεται σαν ηλεκτρονικό ρολόϊ. Είναι να τη θαυμάζει κανείς αυτήν την υπεραιωνόβια γυναίκα. Το τι γνωρίζει για το Σκαμνό και τους Σκαμνιώτες από το 1900 ίσαμε σήμερα δε λέγεται και δεν περιγράφεται. Κι από τη θέση αυτή εκφράζω τις θερμές μου ευχαριστίες προς την αξιοσέβαστη πρεσβύτιδα).
γ) Αστρακάς Παναγιώτης του Γεωργίου
(Δίδυμος αδελφός του πατέρα μου. Αλλιώς, Παναγιώτης της Γεωργούλαινας). Απεβίωσε το 1921, όντας κληρωτός στρατιώτης κατά τη μικρασιατική εκστρατεία. Ο θάνατός του οφείλετο στις πολλαπλές κακουχίες, που υπέστη κατά την περίοδο των αλλεπαλλήλων μαχών, που έδωσε η Μονάδα του εναντίον των Τούρκων. Χωρίς καμμιάν αντίρρηση πρέπει να θεωρηθεί «ως πεσών υπέρ Πατρίδος».
δ) Τζιβάρας Παναγιώτης του Νικολάου
(Γιος του Τζιβαρονίκου). Τραυματίσθηκε βαρειά το 1941 στην Αλβανία, την τελευταία βραδιά πριν από τη συνθηκολόγηση του Ελληνικού Στρατού και ενώ οι Γερμανοί είχαν εισβάλει στην Ελλάδα. Τραυματία τον παρέλαβαν οι Ιταλοί και τον μετέφεραν στο Νοσοκομείο του Τορίνο, όπου και απεβίωσε στις 25 Μαϊου 1941. Και ο Παναγιώτης έπεσε υπέρ Πατρίδος.
ε) Αποστολόπουλος Κωνσταντίνος του Παναγιώτου
(Κώστας του Σκαροπαναϊώτη). Τραυματίσθηκε στη Μάχη της Αράχωβας στις 11 Σεπτεμβρίου 1943, πολεμώντας εναντίον των Γερμανών. Το τραύμα του, στη λεκάνη, δυστυχώς δεν επουλώθηκε. Του δημιούργησε συρίγγιο που υπήρξε η αιτία να χάσει τη ζωή του. Ο Κώστας ήταν αντάρτης με το ψευδώνυμο Καραϊσκάκης και υπηρετούσε στα τμήματα της Παρνασσίδας υπό τον Νικηφόρο (Καπετάνιο του ΕΛΑΣ). Στη μάχη αυτή, όπως γράφει ο ίδιος ο Νικηφόρος, ο Κώστας έδειξε απαράμιλλο θάρρος και περιφανή ανδρεία. Αναντιρρήτως και ο Καραϊσκάκης του Σκαμνού πρέπει να θεωρηθεί «ως πεσών υπέρ Πατρίδος».
στ) Τζιβάρας Γεώργιος του Ευθυμίου
(Ο Γούλας του Τζιβαριθύμιου). Τραυματίσθηκε βαρειά το 1947 κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου έξω από το Αργος το Ορεστικό στην Καστοριά, όντας δεκανέας του 505 Τάγματος Πεζικού. Μετά από λίγες ημέρες απεβίωσε στο στρατιωτικό Νοσοκομείο της Κοζάνης, όπου νοσηλευόταν. Πέρα από κάθε αμφιβολία και ο Γιώργος του Τζιβαροθύμιου πρέπει να θεωρηθεί «ως πεσών υπέρ Πατρίδος».
Στο σημείο αυτό πρέπει να παρατηρήσω, πως εκτός από τον Παπαγεωργίου Νικόλαο και τον Αστρακά Παναγιώτη, για όλους τους άλλους έχουν γραφεί ειδικά άρθρα στη ΦτΣ, όπου οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν περισσότερα στοιχεία. Βεβαίως υπάρχουν και οι περιπτώσεις των εκτελεσθέντων Σκαμνιωτών κατά τη διάρκεια της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου, όπως είναι ο πατέρας μου, Λουκάς Αστρακάς, ο Πολυζωϊδης Δημήτριος, ο Αποστολόπουλος Δημήτριος του Χρήστου, ο Αποστολόπουλος Ιωάννης του Χρήστου, ο Παπαγεωργίου Γεώργιος του Ιωάννου, ο Τζιβάρας Δημήτριος του Ευθυμίου και η Γκόλφη Γεωργία του Βασιλείου. ο θάνατος των ανωτέρω, απ΄όσο είμαι σε θέση να ξέρω, οφείλεται σε λάθος ή σε προσωπικές έχθρες ή και σε εκδίκηση, δηλαδή σε θέματα, που δεν έχουν απολύτως καμιά σχέση με την υπεράσπιση της Πατρίδας από εσωτερική ή εξωτερική επιβουλή.
Για να έχει πληρότητα αυτό το κείμενο απαιτείται να διερευνηθεί και η περίπτωση των δύο αδελφών: του Σταύρου και του Παναγιώτη (Τάκη) Αστρακά (παιδιά του Γερο-Σπύρου). Αγνοώ, που οφείλεται ο θανατός τους. Συγκεκριμένα για το Σκαμνό είχα ακούσει, πως ήταν αντάρτης και πως σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης. Την πληροφορία αυτή δεν μπόρεσα να την ελέγξω και κυρίως να την διασταυρώσω, γι αυτό δεν είμαι σίγουρος, εάν και κατά πόσο είναι αληθινή. Κρίνεται λοπόν αναγκαίο να γίνει σχετική έρευνα, έτσι ώστε να πληροφορηθούμε επακριβώς για τις συνθήκες θανάτου των δύο αδελφών, διότι, εάν ο Σταύρος σκοτώθηκε πολεμώντας εναντίον των κατακτητών, θα πρέπει και αυτός να θεωρηθεί «ως πεσών υπέρ Πατρίδος» και δικαιλογημένα να προστεθεί στον κατάλογο των Ηρώων του Σκαμνού. Αυτονόητο είναι, πως το ίδιο ισχύει και για τον Τάκη, αν και η ηλικία του ήταν τέτοια, που μάλλον δεν του επέτρεπε να βρεθεί στις τάξεις αυτών, που πολέμησαν εναντίον των στρατευμάτων κατοχής.