20140405
Του Δημητρίου Ευαγ. Κυροδήμου / Χειρουργού- Οφθαλμιάτρου
Πηγή: Η Φωνή του Σταυρού αρ. Φύλλου 27, Ιαν.-Απρ. 2014
Η χρήση των ακτίνων λέιζερ στην οφθαλμολογία, με την εκρηκτική πρόοδο της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια, έχει γενικευτεί, με εξαιρετικά αποτελέσματα και πολλές εφαρμογές. Τα σύγχρονα λέιζερ άλλαξαν τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε πλειάδα οφθαλμολογικών παθήσεων και άνοιξαν το δρόμο για θεραπείες που πριν θεωρούνταν αδιανόητες.
Πώς χρησιμοποιούνται ακριβώς;
Χρησιμοποιούνται και για διαγνωστικούς και για θεραπευτικούς σκοπούς.
Η πιο γνωστή και δημοφιλής εφαρμογή είναι το λέιζερ για τη μυωπία και για τα υπόλοιπα διαθλαστικά σφάλματα (υπερμετρωπία , αστιγματισμός).
Τι είναι το λέιζερ της μυωπίας;
Είναι ένα ειδικό λέιζερ (excimer, δηλαδή εξάχνωσης) που επιδρά πάνω στον κερατοειδή,
τον μπροστινό διαφανή χιτώνα του ματιού, τον «σμιλεύει» αλλάζοντάς του το σχήμα με τέτοιον τρόπο ώστε να εξαλειφθεί πλήρως η μυωπία. Δηλαδή, σαν να φορά κάποιος μόνιμα τον ιδανικό φακό επαφής.
Υπάρχουν πολλά είδη τεχνικών εφαρμογής των λέιζερ;
Υπάρχουν δύο βασικές τεχνικές: η LASIK (γίνεται στο βάθος του κερατοειδή) και η PRK (γίνεται στην επιφάνεια). Και οι δυο είναι πολύ αξιόπιστες, ασφαλείς, αλλά διαφέρουν ως προς τη μετεγχειρητική πορεία. Το ποια από τις δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται από την κατασκευή του ματιού και το ποσό της μυωπίας που θέλουμε να εξαλείψουμε.
Mετά την επέμβαση μπορεί να ξαναδημιουργηθεί η μυωπία;
Αν η μυωπία έχει σταθεροποιηθεί 1-2 χρόνια πριν την επέμβαση, είναι απίθανο να ξανα δημιουργηθεί. Αυτός είναι ο λόγος που συνήθως κάνουμε το λέιζερ μετά την ηλικία των 20-21 ετών, αν και δεν αποκλείεται να γίνει και νωρίτερα.
Έχει κινδύνους;
Με την εντυπωσιακή εξέλιξη των μηχανημάτων του λέιζερ και τη συσσωρευμένη διεθνή
εμπειρία, η επέμβαση είναι πάρα πολύ ασφαλής και πάρα πολύ επιτυχημένη.
Μπορεί να διορθωθεί και η πρεσβυωπία;
Δυστυχώς, για την πρεσβυωπία το λέιζερ δεν έχει προσφέρει ακόμα ικανοποιητική λύση.
Υπάρχουν κάποιες πειραματικές μέθοδοι, αλλά δεν έχουν γίνει κοινά αποδεκτές.
Τι άλλα θεραπευτικά λέιζερ υπάρχουν;
Υπάρχουν τα λεγόμενα «θερμικά» λέιζερ για τη θεραπεία αλλοιώσεων από το σακχαρώδη διαβήτη (αιμορραγίες, μικροανευρύσματα) και για τη θεραπεία αλλοιώσεων που οδηγούν σε αποκόλληση αμφιβληστροειδή (περιφερειακές ρωγμές). Αυτά προκαλούν ελεγχόμενα μικροεγκαύματα στο βυθό του ματιού (στον αμφιβληστροειδή), τη λεγόμενη φωτοπηξία, επιτυγχάνοντας το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Το λέιζερ χρησιμεύει και για τη διάγνωση;
Υπάρχουν λέιζερ χαμηλής έντασης που δεν προκαλούν έγκαυμα ή εξάχνωση όπως τα θεραπευτικά, και που χρησιμεύουν για να παίρνουμε διαγνωστικές τομογραφίες λεπτών δομών του ματιού με πολύ μεγάλη ανάλυση. Τέτοιες εφαρμογές (GDx, HRT, SLO) χρησιμεύουν για την πρώιμη διάγνωση επικίνδυνων παθήσεων του ματιού όπως το γλαύκωμα.
Ο καταρράκτης θεραπεύεται με λέιζερ?
Πρόκειται για ανακρίβεια. Δεν υπάρχει λέιζερ για την επέμβαση του καταρράκτη. Η πιο σύγχρονη, ασφαλής και ανώδυνη μέθοδος για την επέμβαση του καταρράκτη είναι η φακοθρυψία με υπερήχους. Καταχρηστικά έχει επικρατήσει ο όρος λέιζερ για τον καταρράκτη, που είναι όμως ανακριβής και παραπλανητικός.
Για την ακρίβεια, είναι σε εξέλιξη ένα ειδικού τύπου λέιζερ που προσδοκά να αντικαταστήσει στο μέλλον τη φακοθρυψία με υπερήχους, το λεγόμενο femtosecondlaser, αλλά η τεχνολογία αυτή βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο και δεν έχει καθιερωθεί.