20140501
Η ημέρα των εργατών συμπίπτει με την γιορτή των λουλουδιών και της άνοιξης και έτσι η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως επίσημη αργία κατά την οποία όλες οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές. Η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως η παγκόσμια ημέρα των εργατών στις 20 Ιουλίου 1889 κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δευτέρας Διεθνούς στο Παρίσι, σε ανάμνηση του μακελειού του Σικάγο το 1886, όταν η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά εργατών που διαμαρτύρονταν υπέρ της διεκδίκησης της οχτάωρης εργασίας και καλύτερων εργασιακών συνθηκών.
Ωθούμενοι από τις πετυχημένες διεκδικήσεις Καναδών συντρόφων τους, τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων την 1η Μαΐου 1886. Βασικό τους αίτημα η καθιέρωση της οχτάωρης εργασίας, καθώς μέχρι τότε οι εργάτες ήταν αναγκασμένοι να εργάζονται διψήφιο αριθμό ωρών ακόμα και τις Κυριακές, καθώς και η διασφάλιση τω εργασιακών τους δικαιωμάτων.
Στο Σικάγο πραγματοποιούν πορεία περισσότεροι από 90.000 εργαζόμενοι την ώρα που πάνω από 1.200 εργοστάσια κατεβάζουν ρολά από την απεργία 350.000 εργατών.
Η κινητοποιήσεις έχουν διάρκεια και στις 4 Μαΐου, στην πλατεία Χέιμαρκετ του Σικάγο, κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης συμπαράστασης προς τους απεργούς οι αστυνομικοί προχωρούν σε βίαιη καταστολή και ένας από τους συγκεντρωμένους πετάει μια χειροβομβίδα προς τις αστυνομικές δυνάμεις. Ένα αστυνομικός χάνει την ζωή του και οι συνάδελφοι του λαμβάνουν εντολή να ανοίξουν πυρ εναντίον του συγκεντρωμένου πλήθους.
Ο επίσημος τραγικός απολογισμός από τις ταραχές είναι 4 διαδηλωτές και 8 αστυνομικοί νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες, με τον πραγματικό αριθμό των θυμάτων από το σύνολο των κινητοποιήσεων να παραμένει αδιευκρίνιστος.
Στην Ελλάδα η πρώτη κινητοποίηση για την Πρωτομαγιά πραγματοποιείται το 1893 από τον σοσιαλιστικό σύλλογο του Σταύρου Καλλέργη. Περίπου 2.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο και διαδήλωσαν υπέρ της οκτάωρης εργασίας, της καθιέρωσης της Κυριακής ως αργίας και της κρατικής ασφάλισης για θύματα εργατικών ατυχημάτων. Οι συγκεντρωμένοι ενέκριναν ψήφισμα, το οποίο επέδωσαν στον Πρόεδρο της Βουλής την 1η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους.17 χρόνια μετά η Φεντερασιόν της Θεσσαλονίκης αναλαμβάνει τη διοργάνωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στην συμπρωτεύουσα.
***
Το 1936 έχουμε τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης. Σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ’ αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και συνολικά είχαμε τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Οι δολοφονίες των εργατών ήταν η έμπνευση του Ρίτσου για τον “Επιτάφιο”.
***
Σημειώνεται ότι στην Καισαριανή την 1η Μαΐου 1944, η εργατική Πρωτομαγιά συνέπεσε με την άνανδρη εκτέλεση 200 Ελλήνων ανδρών από τις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής. Έτσι, η Καισαριανή δεν εορτάζει μόνο την Εργατική Πρωτομαγιά όπως όλος ο υπόλοιπος ελεύθερος και δημοκρατικός κόσμος. Η ίδια ημέρα είναι ημέρα ιστορικής τιμής και μνήμης.