Παλιά χρόνια, αναφέρομαι κυρίως στις δεκαετίες 1940-1950
20140904
Πηγή: Φωνή του Σταυρού [Μπεκή] / Γιάννης Μακρής, Εκπαιδευτικός
1. Σκορδάρι: Εύγευστο, δροσερό και ευκολοπαρασκεύαστο φαγητό. Συνηθιζόταν στο θερισμό.
2. Μπαγλαντζής: Αυτός που δένει τα δεμάτια κατά το θερισμό.
3. Ληνός: Το πατητήρι με την αρχαία του ονομασία.
4. Πετιμέζι: Γινόταν με βράσιμο του μούστου, πολύ γλυκό, κάτι σαν μαρμελάδα. Τα ριτσέλια ήταν βρασμένα κομμάτια φλούδας καρπουζιού ή κολοκύθας, που τα ρίχναμε μέσα στο πετιμέζι. Παροιμιώδης έκφραση: «Γλυκό σαν πετιμέζι».
5. Βαένια: βαρέλια
6. Ρόκες: Τα κορμούζια του καλαμποκιού.
7. Μουραπάδες: παροιμίες
8. Φ’τσέλες: Ξύλινο αγγείο για νερό, μικρή βαρέλα.
9. Αμπλάδες: Επιφανειακές πηγές νερού.
10. Κρέμαση (στα Γκερίζια): Μικρός καταρράχτης ύψους τριών περίπου μέτρων.
11. Σκουτιά: Μάλλινα, χοντρά ρούχα
12. Γουρούνα: Είδος παιχνιδιού
13. Πε(ρ)δούκλια: Σχοινένια ή μεταλλικά με τα οποία «πεδουκλώναμε», δέναμε τα μπροστινά πόδια των αλόγων, για να μετακινούνται σε πολύ μικρές αποστάσεις
14. Ζαγάρια: Κυνηγόσκυλα
15. Μακρής, Καλέμης αντίστοιχα
16. Καλαμάκι, Αγριελιά και Λυγαριά, αντίστοιχα
17. Τόσα περίπου φορτώματα ήταν απαραίτητα για την εξασφάλιση των ξύλων της χρονιάς μιας οικογένειας
18. Ξεπαστωμένο: Χωρίς το παστό, το λίπος που το λιώναμε και φτιάχναμε τη λίπα.
19. Τσιγαρήθρες ή τσιγαρίδες: Τα μικρά κομμάτια ψαχνού με πολύ λίπος που έμεναν μετά το λιώσιμο της λίπας.
20. Πρωί της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά κάναμε ποδαρικό, ευχόμενα «σπούρνι» . Καθόμασταν σταυροπόδι μπροστά στο τζάκι και , αφού με ένα τουφωτό κλαδί πουρναριού «σγαρλίζαμε» τη
φωτιά , ευχόμασταν πολλά καλά στην οικογένεια, αρχίζοντας με τη λέξη «σπούρνι» που σήμαινε περίπου να έχει αφθονία η οικογένεια από διάφορα είδη ανάλογα με τις ασχολίες της. Συχνότε-
ρες ευχές:«σπούρνι υγειά, σπούρνι λεφτά, σπούρνι γαμπροί, σπούρνι νέφες, σπούρνι αρνιά κτλ.» .
21. Ξεσβέλιασμα: Σβήσιμο της φωτιάς από το πολύ «σγάρλσμα». Μεταφορικά η μεγάλη απώλεια. Παροιμιώδης έκφραση: «ξεσβελιάστηκε αυτή η οικογένεια».
22. Κοκόσες: Καρύδια
23. Κοθώνες: Χριστουγεννιάτικες, «κεντημένες», παραδοσιακές κουλούρες, τις οποίες έφτιαχναν οι μανάδες και τις έδιναν στα παιδιά τους