20140909

Του Βασίλη Γεώργα

Σχόλιο ΓΑ: Φαντάσου να μην είχαμε και την τρόϊκα

***

Ειδικό φορέα με αρμοδιότητα να ελέγχει τις ρυθμίσεις που θα κάνουν οι τράπεζες για τα κόκκινα δάνεια και τις ανεξόφλητες οφειλές των επιχειρήσεων ζητά η τρόικα από την κυβέρνηση προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν θα διαγράφονται θαλασσοδάνεια «ημέτερων».

Σύμφωνα με πληροφορίες η δημιουργία ενός «μεγάλου αδελφού» πάνω από τις τράπεζες για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελεί κεντρικό θέμα στις διαπραγματεύσεις των δύο πλευρών που βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο εν όψει της προετοιμασίας του σχετικού νομοσχεδίου για τη συνολική διαχείριση των επιχειρηματικών οφειλών, βασικός άξονας του οποίου θα είναι η δυνατότητα διαγραφής μεγάλου μέρους των οφειλών για τις επιχειρήσεις μετά την παρέλευση δεκαετίας.

Η τρόικα έχει θέσει το θέμα επικαλούμενη τον «ηθικό κίνδυνο» να ευνοηθούν επιχειρηματίες που πλούτισαν από δάνεια, και η κυβέρνηση εξετάζει τον τρόπο σύστασης ενός τέτοιου μηχανισμού, χωρίς ωστόσο να είναι γνωστό αν θα έχει μόνο ελεγκτικό ή και εγκριτικό ρόλο, από πού θα προέρχονται τα μέλη που θα τον απαρτίζουν και αν θα είναι η τρόικα ή η ελληνική κυβέρνηση που θα έχει το πάνω χέρι. Άγνωστο, επίσης, είναι αν ο συγκεκριμένος φορέας θα έχει αρμοδιότητα να ελέγξει την αξιοποίηση των δανείων που δόθηκαν σε αυτές τις επιχειρήσεις. Αν δηλαδή τα λεφτά «φαγώθηκαν» σε καταναλωτικές δαπάνες και «βίλες» ή βγήκαν στο εξωτερικό με τη μορφή καταθέσεων.

Το νομοσχέδιο που καταρτίζει η κυβέρνηση και θα έχει ως στόχο την ενιαία αντιμετώπιση των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων και των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία, τους προμηθευτές και τους εργαζόμενους, βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο. Κυβέρνηση και τρόικα έχουν συμφωνήσει μόνο «επί της αρχής» και όχι σε τελικό νομικό κείμενο το οποίο αποτελεί και το ζητούμενο. Πηγές που βρίσκονται κοντά στις διαπραγματεύσεις εκτιμούν πως ένα αρχικό νομικό κείμενο θα είναι έτοιμο προς τα μέσα Σεπτεμβρίου προκειμένου να τεθεί υπόψη της τρόικας, με στόχο να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή μέχρι το τέλος Οκτωβρίου ή στις αρχές Νοεμβρίου.

Βασικά χαρακτηριστικά του υπό κατάρτιση νομοσχεδίου, είναι σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, για τις μεν μικρές επιχειρήσεις (τζίρος έως 900.000 ευρώ), η τυποποιημένη ρύθμιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και οφειλών για διάστημα μιας δεκαετίας (120 δόσεις) με δυνατότητα διαγραφής μέρους των χρεών στο τέλος της περιόδου. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις προβλέπεται επίσης η δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών σε μέχρι και 120 δόσεις, ωστόσο σε αυτές δεν θα ισχύουν τυποποιημένα κριτήρια, αλλά οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από τους πιστωτές κατά περίπτωση (διαγραφή προστίμων και προσαυξήσεων, δεκαετής αποπληρωμή κ.α).

Το θεσμικό πλαίσιο ειδικά για τις μεγάλες επιχειρήσεις θα περιλαμβάνει και αλλαγές στον πτωχευτικό κώδικα προκειμένου το πάνω χέρι για τις ρυθμίσεις δανείων να δίνεται στο 30% έως 40% των πιστωτών που έχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις (υποθήκες σε ακίνητα). Εφόσον το 50% των πιστωτών (τα τελικά ποσοστά δεν έχουν «κλειδώσει») εκ των οποίων το 30% να είναι ενυπόθηκοι πιστωτές (τράπεζες), συμφωνούν σε κάποιο σχέδιο εξυγίανσης με τους μετόχους ή τον επιχειρηματία, το δικαστήριο θα προστατεύει την επιχείρηση από τους υπόλοιπους πιστωτές και θα εγκρίνει το σχέδιο εντός δύο μηνών. Με ταχείες διαδικασίες και χαμηλές πλειοψηφίες υπέρ των εμπράγματων πιστωτών θα τρέχουν και οι διαδικασίες εκκαθάρισης των επιχειρήσεων.

Η ακίνητη περιουσία του οφειλέτη θα αποτελέσει – ειδικά για τις μικρότερες επιχειρήσεις – βασικό κριτήριο για την ένταξη στο νέο πλαίσιο για τις ρυθμίσεις δανείων μαζί με αυτό της βιωσιμότητας. Το σκεπτικό είναι να λαμβάνονται υπόψη οι εξασφαλίσεις προς τις τράπεζες (υφιστάμενες ή πρόσθετες) ως μέτρο για να προτείνονται «γενναίες» ρυθμίσεις προς τις επιχειρήσεις. Λόγου χάρη σε ένα δάνειο 500.000 ευρώ να ρυθμίζεται το ποσό των 350.000 ευρώ (70%) εφόσον αντιστοιχεί σε εμπράγματες εξασφαλίσεις και τα υπόλοιπα 150.000 ευρώ (30%) να διαγράφονται στο τέλος της δεκαετίας εφόσον ο οφειλέτης είναι συνεπής στην καταβολή των δόσεων μέχρι το τέλος της ρύθμισης. Στο μεσοδιάστημα ο οφειλέτης θα ωφελείται από την ρύθμιση που θα έχει συμφωνήσει με την τράπεζα (μείωση ποσού δόσης, επιμήκυνση κ.α) ενώ και η τράπεζα θα μπορεί να ξεκινήσει να εισπράττει πάλι χρήματα και να κατατάξει ως εξυπηρετούμενα ή ρυθμισμένα αρκετά από τα δάνεια που σήμερα δεν εξυπηρετούνται.

Δεδομένου πως υπό τις σημερινές συνθήκες στην αγορά ακινήτων το όφελος των τραπεζών από τους πλειστηριασμούς ακινήτων δεν μπορεί να προσδιοριστεί ή σε κάθε περίπτωση εκτιμάται πως θα είναι χαμηλότερο της αξίας των υποθηκών, κυβερνητικοί παράγοντες θεωρούν πως η σύνδεση των εξασφαλίσεων με τις ρυθμίσεις δανείων αποτελεί τη βέλτιστη λύση προκειμένου να κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση τόσο οι τράπεζες όσο και οι επιχειρήσεις.