FtS60
25η Μαρτίου και για μία ακόμη φορά γιορτάσαμε την κορυφαία Εθνική μας Γιορτή, την Επανάσταση του Γένους και την απελευθέρωση των Ελλήνων από τον Τούρκικο ζυγό. Μεγάλο το δίλημμα να πει και να γράψει κανείς για τη γιορτή της εθνικής μας παλιγγενεσίας χωρίς τον κίνδυνο να γίνει μονότονος σαν τους διάφορους που επαναλαμβάνουν τα ίδια και τα ίδια που κατά βάση προκαλούν ανία και λιγότερο προσφέρονται για έναν γόνιμο προβληματισμό ενατένισης μιας κορυφαίας στιγμής του Έθνους μας και άντλησης διδαγμάτων για τη στάση μας στο παρόν και το αύριο.
Το δίλημμα μεγαλώνει καθώς στην ίδια επέτειο υψώνονται μεγάλες ζητωκραυγές από μερικούς υπερπατριώτες που κάμποσες φορές ξεπερνούν το μέτρο και κινούνται στα πλαίσια της πατριδοκαπηλίας, ιδίως αν σταθεί κανείς προσεκτικότερα στο βίο και πολιτεία μερικών από αυτούς που εκστομούν τα μεγαλόστομα λόγια.
Μία άλλη σκόπελος και ειδική παράμετρος είναι η προσπάθεια αρκετών να ελαχιστοποιήσουν τη συμβολή της ορθοδοξίας και όταν δεν μπορούν να το καταφέρουν, επιδίδονται σε μία προσπάθεια ελαχιστοποίησης της συμβολής της με διάφορα επιχειρήματα, όπως ότι η συμμετοχή αυτή πιστώνεται στους απλούς παπάδες του κρυφού σχολειού και όχι στους δεσποτάδες. Αυτή τη διάσταση καλλιέργησαν οι εκπρόσωποι της ιντελιγκέντσιας που στην πλειοψηφία τους εγκατέλειψαν τη σκλαβωμένη πατρίδα φεύγοντας προς τη Δύση για να σωθούν και στη συνέχεια εκ του ασφαλούς να διεκδίκησαν μερίδιο περγαμηνών που δεν τους ανήκουν.
Στις καταιγιστικές αλλαγές που φέρνει σήμερα η παγκοσμιοποίηση της κοινωνίας και της οικονομίας με την τάση πλήρους ισοπέδωσης των αξιών που φθάνει μέχρι και την παραγνώριση της ιστορικής αλήθειας, δημιουργείται μία ακόμη εστία άδικης προστριβής με την εκκλησία, το ένα από τα δύο πόδια –Ελληνικός Πολιτισμός δια μέσου των αιώνων και Ορθόδοξος Χριστιανισμός ήταν οι δύο πυλώνες, η ιδεολογία που ζέσταινε τις καρδιές των υπόδουλων παππούδων μας- του Ελληνισμού και του Πολιτισμού μας που άλλοι λαοί τον σέβονται πολύ περισσότερο. Μία τέτοια δίκαια απόδοση τιμής στον Ελληνικό στοιχείο ήταν για πρώτη φορά εφέτος η υπογραφή της σχετικής πράξης ανεξαρτησίας που υπέγραψε σε μεγαλειώδη τελετή ο Πρόεδρος της μόνης υπερδύναμης του πλανήτη, σε αίθουσα του Λευκού Οίκου παρουσία εκπροσώπων της Ορθοδοξίας και του απανταχού Ελληνισμού.
Ανάγκη λοιπόν να υπογραμμίσουμε μέσα από τις στήλες της ταπεινής μας έκδοσης της ΦτΣ μερικές πλευρές του Αγώνα του Έθνους μας.
Πριν από το μεγάλο ξεσηκωμό να υπενθυμίσουμε στα Ελληνόπουλα ότι είχαν προηγηθεί περίπου 80 κινήματα και επαναστάσεις που κατεστάλησαν, πνίγηκαν στο αίμα και δεν εξαπλώθηκαν. Ο ξεσηκωμός που ξεκίνησε από την Αγία Λαύρα ήταν ο τυχερός που μέσα από ανείπωτα κατορθώματα, απίστευτες θυσίες που δεν μπορούν εύκολα να περιγραφούν και τον απαράμιλλο ηρωισμό –βλέπε Μεσολόγγι με την ηρωϊκή έξοδο των ελεύθερων πολιορκημένων, τις ηρωϊδες Σουλιώτισσες με το χορό του Ζαλόγγου, το τραγικό τέλος του Θανάση Διάκου- οδήγησε στο «ποθούμενο», καθώς συνήθισε συνθηματικά να λέει ο μεγάλος δάσκαλος Κοσμάς ο Αιτωλός. Θύλακες αντίστασης, προπύργια υποστήριξης του Αγώνα της Ανεξαρτησίας τα Μοναστήρια. Από τις Μονές της Αθωνικής Πολιτείας ξεκίνησε και ο Κοσμάς ο Αιτωλός με τις ευλογίες των Ηγουμένων και με την κραταιά πεποίθηση ότι δεν είναι αρκετό να σώσει κανείς την ψυχή του, αλλά χρειάζεται να δραστηριοποιηθεί να σώσει κι άλλες ψυχές. Και ξεκίνησε να οργώνει τη σκλαβωμένη πατρίδα και να διδάσκει όχι μόνον το λόγο του θεού, αλλά και το πνεύμα της ελευθερίας και του ελληνικού μεγαλείου.
Εάν και η απόπειρα αυτή δεν πετύχαινε, απλά θα ήταν ακόμη μία από τις πολλές που ήδη είχαν αποτύχει. Το στοιχείο που πρέπει, όμως, να διευκρινισθεί στον απληροφόρητο, είναι τι σόι σπίθα ήταν αυτή που έμενε άσβεστη και συντηρούσε το πάθος για την ελευθερία αντιπαλεύοντας τον εξισλαμισμό σε ένα Έθνος αγράμματων δούλων;
Αναμφίβολα έχουμε να τονίσουμε και να υπογραμμίσουμε το ρόλο και τη σημασία των Ελλήνων της τότε διασποράς και κυρίως αυτών της Βενετίας και της Βιέννης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Βενετία και μέσα από την Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου συνέπρατταν και ομονοούσαν περί τις 20.000 Έλληνες. Επιστήμονες, επαγγελματίες, επιχειρηματίες, λόγιοι, καλλιτέχνες, διακεκριμένοι άνθρωποι του πνεύματος που καλλιέργησαν την Ελληνική Παιδεία. Δίπλα στον μεγάλο πρωτεργάτη το Ρήγα τον Βελεστινλή στον οποίο η ΦτΣ έκαμε μεγάλο αφιέρωμα, στάθηκαν εκλεκτοί Έλληνες για να βοηθήσουν στη «σπορά» που ο μεγάλος Εθνεγέρτης ξεκίνησε. Τη σύσταση της Φιλικής Εταιρίας στην οποία τα περισσότερα μέλη ήταν κληρικοί.
Κληρικοί ήταν επίσης αυτοί που συνέδραμαν αποφασιστικά να μείνει η σπίθα της Λευτεριάς αναμμένη. Ο ρόλος και το μήνυμα της Γαλλικής Επανάστασης και του Διαφωτισμού έπαιξαν το ρόλο τους και αναμφίβολα στην διαπαιδαγώγηση του Ρήγα. Δεν θα αμφισβητήσουμε, ούτε θα περιορίσουμε τη σημασία και τη συνεισφορά των φιλελλήνων, του Λόρδου Βύρωνα, του Ελβετού Μάγιερ που εξέδιδε τα «Ελληνικά Χρονικά» για να πληροφορεί τους Έλληνες μαχητές και τόσων άλλων. Το ράσο της Ορθοδοξίας, όμως, κρατώντας κάμποσες φορές στο ένα χέρι το δισκοπότηρο και στο άλλο το καρυοφύλλι, ήταν αυτό που κατάφερε μέσα σε μία μακρά περίοδο σκλαβιάς να αντιπαλέψει και αποτρέψει την εκβαρβάρωση του Γένους μας. Φωτεινό παράδειγμα ο Κοσμάς ο Αιτωλός με το τεράστιο έργο του και το μαρτυρικό του τέλος κοντά στις εκατόμβες των κληρικών μας, αλλά και ο ρόλος του κρυφού σχολειού δεν ήταν μικρός. Και σαφώς υπηρετήθηκε από τους κληρικούς. Εδώ δεν είναι το επίπεδο και το εύρος της παρεχόμενης παιδείας –αυτό δα δεν μπορέσαμε ακόμη σήμερα, 180 χρόνια μετά την απελευθέρωση, να το σταθμίσουμε ικανοποιητικά- αλλά ήταν το καίριο μήνυμα που κρατούσε τη φλόγα του Ελληνισμού και τον πόθο για την Ελευθερία αναμμένη. Τα λίγα «κολλυβογράμματα» που μάθαιναν τα σκλαβωμένα ελληνόπουλα, μέσα στα απρόσιτα σπήλαια εστιάζονταν μόλις να ξέρουν να γράφουν και να διαβάζουν την Ελληνική, αλλά συνάμα οι παπάδες πότιζαν την ψυχή των παιδιών με την βασική πληροφορία, ότι ήταν οι απόγονοι των σπουδαίων αρχαίων Ελλήνων που δίδαξαν και φώτισαν με τον πολιτισμό τους ολάκερη την ανθρωπότητα.
Το έργο και το ρόλο της ορθοδοξίας στην Επανάσταση του ’21 δεν μπορεί και δεν πρέπει κανείς να το αμφισβητήσει ή να το περιορίσει. Οι όποιες εξαιρέσεις, που διαπιστώνονται άλλωστε σε κάθε κοινωνία και κάθε σύνολο προσώπων, δεν ανατρέπουν την διαπίστωση αυτή. Πρόκειται περί εξαιρέσεων που απλά επαληθεύουν τον κανόνα. Το ίδιο θα πούμε για όσους έξω από το χώρο των κληρικών, καθ έξιν εριστικοί και ορμώμενοι από ταπεινά ελατήρια αποπειρώνται να αμφισβητήσουν τη μεγάλη αυτή ιστορική αλήθεια.
Σ΄ αυτούς τους ίδιους που προσπαθούν να ξεχωρίσουν τους απλούς παπάδες από τους δεσποτάδες, θα πρέπει να θυμίσουμε τόσα και τόσα παραδείγματα θυσίας και προσφοράς του κλήρου στις ανώτερες βαθμίδες ιεραρχείας. Είναι μεν γεγονός ότι οι ανώτεροι στην ιεραρχία της Ορθοδοξίας βρέθηκαν πιο κοντά στο Σουλτάνο, αλλά δεν έπαψαν να υποστηρίζουν τον αγώνα. Στις δεήσεις των είχαν περιλάβει αναφορές σε ήρωες και μάρτυρες που πολέμησαν το ζυγό, πίσω από τον συντοπίτη μας Θανάση Διάκο, είναι ο Μητροπολίτης Σαλώνων που οργάνωσε την πολεμική επιχείρηση, σαν άριστος στρατηγός. Σκληρό και μαρτυρικό ήταν το τέλος του Μητροπολίτη Κύπρου Κυπριανού που απαγχονίσθηκε τον Ιούλιο του ’21 από τους Τούρκους. Πρώτος στον αγώνα ο Κύπριος Μητροπολίτης, πλην σκληρή η μοίρα θέλησε ακόμη και σήμερα ένα μεγάλο μέρος της Κύπρου να υποφέρει κάτω από τον ίδιο τούρκικο ζυγό.
Ο απλός λαός δεν επηρεάζεται από τις όποιες σκοπιμότητες ή την υποπληροφόρηση και βάζει συνήθως τα πράγματα στη θέση τους. Οι αγράμματοι οπλαρχηγοί, οι Αρματωλοί και οι Κλέφτες με τα σπουδαία παραδείγματα θάρρους, ηρωϊσμού και αυτοθυσίας, οι Κατσαντώνηδες και τόσοι άλλοι είχαν πίστη και αφοσίωση στην Ορθοδοξία και κάθε τους κίνηση ήθελαν να τη συνοδεύουν από την ευχή και ευλογία της Εκκλησίας μας. Ο μεγάλος Στρατηγός Καραϊσκάκης είχε ζητήσει να θαφτεί στη Σαλαμίνα, μετά τη μοιραία μάχη στο Φάληρο. Οι ευσεβείς και απλοί κάτοικοι της Σαλαμίνας διατηρούν με μεγάλη τιμή και σεβασμό στον ήρωα, μέσα στην Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, τον τάφο του Στρατηγού, ενώ στον τοίχο και ανάμεσα στις τοιχογραφίες με τους αγίους απεικονίζουν τον μεγάλο Στρατηγό Καραϊσκάκη. Τόσο πολύ ο Λαός μας στις δύσκολες εκείνες περιόδους, αλλά και σήμερα, συνδέεται με την Πίστη του.