20130525
www.capital.gr
Των Σπύρου Δημητρέλη – Κωνσταντίνου Μαριόλη
Σχεδόν τέσσερα χρόνια από την κατάρρευση της Lehman Brothers, ένα νέο χρηματοοικονομικό τοπίο διαμορφώνεται, καθώς η Σιγκαπούρη κερδίζει έδαφος σε ό,τι αφορά τις προτιμήσεις των διεθνών κεφαλαιούχων. Η ασιατική χώρα εμφανίζεται έτοιμη να εκμεταλλευτεί τη μετατόπιση πλούτου, διεκδικώντας το δικό της μερίδιο στο «πάρτι» από τους μεγαλύτερους επενδυτικούς οίκους και διαχειριστές κεφαλαίων. Την ίδια ώρα, η Ελβετία χάνει τη «λάμψη» της, μετά τις διακρατικές συμφωνίες και τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε για τη φορολόγηση των πλουσίων.
Τα αίτια «θανάτου» της Ελβετίας
Το «προηγούμενο» της HSBC και οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις
Είναι Ιανουάριος του 2009. Η γαλλική αστυνομία εισβάλλει στην κατοικία του πρώην τεχνικού πληροφορικής στην τράπεζα HSBC στην Ελβετία. Τι βρίσκει; Ηλεκτρονικά αρχεία που περιλαμβάνουν περίπου 130.000 πελάτες της τράπεζας, κυρίως VIPs, από όλον τον κόσμο, μεταξύ των οποίων 24.000 Ευρωπαίοι και περίπου 2.000 Έλληνες. Την ημέρα εκείνη μπαίνει και η ταφόπλακα στο θρυλικό «απαραβίαστο» τραπεζικό απόρρητο της Ελβετίας. Είναι μια εξέλιξη που απλώς επιταχύνει αυτό που συμβαίνει κατά κόρον τα τελευταία τουλάχιστον 5 χρόνια: τη μεταφορά του ρευστού πλούτου από τους ευπόρους όλου του κόσμου σε ασιατικές χώρες, και κυρίως στη Σιγκαπούρη, η οποία, πλέον, αποκαλείται με νόημα και «Ελβετία της Ασίας».
Τι αναζητούν οι πλούσιοι που μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους στην Άπω Ανατολή; Μεγαλύτερη ασφάλεια και εχεμύθεια, λιγότερους φόρους και γενικά ένα περιβάλλον πιο φιλικό σε σχέση με αυτό που διαμορφώνεται σταδιακά στην Ελβετία γι΄ αυτούς. Η τελευταία έχει τα τελευταία χρόνια προχωρήσει σε μια σειρά «μεταρρυθμίσεων», υπό την πίεση της διεθνούς κοινότητας, με στόχο την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Χαρακτηριστικό είναι ότι η χώρα, έπειτα από πιέσεις των ισχυρών της Ευρώπης, προχωρά σε διακρατικές συμφωνίες για τη φορολόγηση των καταθέσεων πολιτών τρίτων χωρών.
Τέτοιου είδους συμφωνίες έχουν ήδη υπογραφεί μεταξύ της Ελβετίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας, ενώ έπονται και άλλες χώρες. Στο πλαίσιο των συμφωνιών αυτών αποδίδονται σημαντικά ποσά κάθε χρόνο στις ευρωπαϊκές χώρες, τα οποία «παρακρατούνται» από τις καταθέσεις των ξένων καταθετών στην Ελβετία. Τα ποσά αυτά δίνονται ως αντάλλαγμα για τη διατήρηση της ανωνυμίας τους έναντι των ξένων φορολογικών Αρχών. Τέτοιου είδους συμφωνία επιδιώκει να υπογράψει και η Ελλάδα με την Ελβετία, ωστόσο, οι σχετικές προσπάθειες, προς το παρόν, έχουν παγώσει.
Οι διαπραγματεύσεις αυτές, όμως είχαν ως αποτέλεσμα να αποχωρούν και οι Έλληνες μεγαλοκαταθέτες μαζικά από την Ελβετία, αναζητώντας καταφύγιο στη Σιγκαπούρη και άλλες ασιατικές χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΥΠΟΙΚ, η απόδοση φόρων από την Ελβετία στην Ελλάδα για τους τόκους από καταθέσεις Ελλήνων στο πλαίσιο παλαιότερης πανευρωπαϊκής συμφωνίας έχει μειωθεί περίπου κατά 40% (από τα 10 εκατ. ετησίως στα περίπου 6 εκατ. ευρώ).
Ειδικοί εκτιμούν ότι η Σιγκαπούρη προσφέρει υψηλό επίπεδο εμπιστευτικότητας, αφού φυλά ως «κόρη οφθαλμού» το τραπεζικό της απόρρητο. Μάλιστα, η Σιγκαπούρη έχει πολύ καλύτερη βαθμολογία από την Ελβετία σε όλες τις διεθνείς φορολογικές λίστες (ύψος φορολόγησης, ευκολία πληρωμής των φόρων, μειωμένη φορολογική γραφειοκρατία). Χαρακτηριστικά, ο ανώτερος φορολογικός συντελεστής εισοδήματος στην Σιγκαπούρη είναι 20%, ενώ στην Ελβετία φτάνει ακόμα και στο 45%.
Σιγκαπούρη,…..η νέα…..«βασίλισσα»
Γιατί είναι το πιο «καυτό» χρηματοοικονομικό κέντρο στον κόσμο
Οι βασικοί παράγοντες που ενισχύουν την ελκυστικότητα της Σιγκαπούρης είναι τρεις: η χρηματοπιστωτική απομόχλευση, οι ρυθμιστικές μεταρρυθμίσεις και η άνοδος της Ασίας. Όπως, μάλιστα, προβλέπει το ΔΝΤ, μέσα στην επόμενη πενταετία η αναδυόμενη Ασία θα αναπτύσσεται με ετήσιο ρυθμό της τάξης του 7%, σχεδόν τρεις φορές ταχύτερα από τις ανεπτυγμένες οικονομίες.
Η ρυθμιστική Αρχή της χώρας κινείται στρατηγικά τα τελευταία χρόνια, με γνώμονα τις εν λόγω εξελίξεις, και πλέον η Σιγκαπούρη θεωρείται από πολλούς ως ένα αξιόπιστο χρηματοοικονομικό κέντρο με «έξυπνο» ρυθμιστικό πλαίσιο, ποικίλο «οικοσύστημα», πανασιατικό προσανατολισμό και μεγάλη δεξαμενή ταλέντων. Η Σιγκαπούρη, όμως, δεν… καλοβλέπει μόνο τα κεφάλαια που φεύγουν από Ευρώπη και ΗΠΑ, εξαιτίας των διακρατικών συμφωνιών γνωστοποίησης στοιχείων. Στο στόχαστρο βρίσκεται και η ανώτερη τάξη της Κίνας, η οποία ψάχνει εναγωνίως χρηματοοικονομικά κέντρα μακριά από το αδιάκριτο βλέμμα των Αρχών στο Χονγκ Κονγκ και στη Σανγκάη.
Ιστορικά, η Σιγκαπούρη αποτελούσε πάντοτε ένα χρηματοοικονομικό κέντρο που θεωρούνταν πιο εξελιγμένο από τις υπόλοιπες ασιατικές αγορές, πλην Ιαπωνίας και Ν. Κορέας. Υπέστη, ωστόσο, πλήγμα από το σκάνδαλο του 1995, όταν ο Nick Leeson «γονάτισε» τη βρετανική Barrings, προκαλώντας ζημίες 1,4 δισ. δολ., μέσω συναλλαγών σε παράγωγα που πραγματοποίησε στη Σιγκαπούρη, γεγονός που αποτέλεσε σοβαρό χτύπημα για τις ρυθμιστικές Αρχές της χώρας, ενώ η ασιατική κρίση του 1998 εμπόδισε την «επούλωση» των πληγών. Σήμερα, τα μεγαλύτερα funds και τμήματα wealth management του πλανήτη… ακονίζουν ξανά τα ξίφη τους σε μια αγορά που αναπτύσσεται ραγδαία, προσφέροντας υψηλά ρυθμιστικά πρότυπα και μεγάλη γκάμα υπηρεσιών.
Πρωτιές
Η Σιγκαπούρη είναι η καλύτερη χώρα στον κόσμο για να δραστηριοποιηθεί κάποιος επιχειρηματικά, ενώ κατατάσσεται 4η παγκοσμίως σε ό,τι αφορά τις συνθήκες για να ξεκινήσει μια επιχείρηση (διαδικασίες, χρόνος, κόστος, ελάχιστο κεφάλαιο). Την ίδια ώρα, η Ελβετία βρίσκεται στην 26η και στην 85η θέση, αντίστοιχα. Είναι, όμως, και η πιο «φιλόξενη» χώρα για το εμπόριο, με την Ελβετία στην 5η θέση. Ταυτόχρονα, η οικονομία της Σιγκαπούρης είναι η 2η πιο ελεύθερη οικονομία στον κόσμο (με πρώτο το Χονγκ Κονγκ). Η Ελβετία υπολείπεται και σε αυτήν την κατηγορία, στην 5η θέση.
Και οι πρωτιές συνεχίζονται. Το εργατικό δυναμικό της Σιγκαπούρης θεωρείται το καλύτερο στον κόσμο (στην 4η θέση η Ελβετία). Επίσης, η Σιγκαπούρη είναι η χώρα με την πιο περιορισμένη αντίληψη διαφθοράς, το καλύτερο μέρος διαβίωσης για τους Ασιάτες και ο πιο επιθυμητός προορισμός για τους μετανάστες. Στη μοναδική κατηγορία που «κερδίζει» η Ελβετία είναι η ανταγωνιστικότητα, με τη Σιγκαπούρη στη 2η θέση.