FtS104
Γεωργίου Πούλιου
Ο Ισοκράτης ήταν Αθηναίος. Έζησε όλα τα γεγονότα του μεγάλου και καταστροφικού εμφυλίου πολέμου, του Πελοποννησιακού. Πέθανε μετά τη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) σε ηλικία 98 ετών.
Ο Ισοκράτης έγραψε λόγους για τρίτους (προς Καλλίμαχο, προς Εύθυνον κλπ) και λόγους με πολιτικό και συμβουλευτικό χαρακτήρα (περί Ειρήνης, Αρεοπαγιτικό, προς Φίλιππο κλπ).
Ο Πελοποννησιακός πόλεμος τον έμαθε ότι οι Έλληνες (δυστυχώς) σκοτώνουν Έλληνες. Τότε κατάλαβε πως μόνο ένας ισχυρός άνδρας θα μπορούσε να συσπειρώσει τους Έλληνες, ώστε να τερματίσουν τις μεταξύ τους διαμάχες, που τόσα κακά είχαν επιφέρει. Πίστευε και δεν έπεσε έξω, ότι αυτός ήταν ο Φίλιππος, ο πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Ο Ισοκράτης με αυτές τις σκέψεις σε ηλικία 90 ετών (έτος γεννήσεως 436 π.Χ.) έγραψε μία επιστολή προς τον Φίλιππο, το Βασιλιά της Μακεδονίας, την οποία όποιος επιθυμεί να τη διαβάσει θα τη βρει Άπαντα Ισοκράτη, τόμος 4 σελ. 157.
Με την επιστολή του αυτή, ο Ισοκράτης, βρίσκει την ευκαιρία να δείξει την αγάπη του, για την Ελλάδα και τον Ελληνισμό, αλλά και τον πόνο του, την αγανάκτησή του και τους προβληματισμούς του.
Την επιστολή αυτή ασφαλώς τη διάβασε ο Φίλιππος και οπωσδήποτε πρέπει να ακολούθησε ορισμένες προτροπές του Ισοκράτη. Βέβαιο είναι, ότι ανέλαβε την εφαρμογή των συμβουλών του. Είναι ακόμη βέβαιο, ότι αυτή την επιστολή τη διάβασε ο γιος του Φιλίππου Αλέξανδρος και παρακινήθηκε, στην εκστρατεία του εναντίον του Δαρείου Β’, του λεγόμενου Ώχου (το κύριο όνομα ήταν Ώχος, το Δαρείος, ήταν χαϊδευτικό).
Ο Ισοκράτης κάνει πολλές υποδείξεις στον Φίλιππο, ενδεικτικά αναφέρω τις πιο κάτω:
-Σε προτρέπω να γίνεις συνεργάτης της συμφιλιώσεως των Ελλήνων και να τους οδηγήσεις εναντίον της Περσικής Αυτοκρατορίας (=Μέλλω γαρ σοι συμβουλεύειν προστήναι της τε των Ελλήνων ομολοίας και της επί τους βαρβάρους στρατείας).
Ο Ισοκράτης θεωρεί τον Φίλιππο, ως τον μόνο ικανό να κάνει πραγματικότητα τα δύο αυτά ιδανικά του και του λέγει:
-Για σένα τίποτα από αυτά δεν είναι δύσκολο (=σοι δ’ ουδέν των τοιούτων εστίν χαλεπόν).
Ο Ισοκράτης προτρέπει τον Φίλιππο και του λέγει:
-Πρέπει να γίνεις ο ευεργέτης των Ελλήνων, Βασιλιάς των Μακεδόνων και κύριος του μεγαλυτέρου δυνατού αριθμού βαρβάρων (=φημί γαρ χρήναι σε τους μεν Έλληνες ευεργετείν, Μακεδόνων δε βασιλεύειν, των δε βαρβάρων, ως πλείστων άρχειν).
Ο Ισοκράτης, στη σπουδαία και περισπούδαστη αυτή επιστολή του προς τον Φίλιππο, αφού επικαλείται διάφορα γεγονότα και θεμελιώνει τους ισχυρισμούς του (όχι σαν τα σύγχρονα πνευματικά κωθώνια) του λέγει:
-Για σένα τίποτα δεν είναι δύσκολο. Εσύ κατάγεσαι από λαμπρούς προγόνους. Είσαι βασιλιάς της Μακεδονίας. Είσαι κύριος τόσων υπηκόων. Όσα σου προτείνω θα τα πραγματοποιήσεις εύκολα. Εγώ σου τα είπα (σου τά ‘γραψα) αυτά, θέλω να πιστεύω για χάρη των Ελλήνων να τα κάνεις. (=περί μεν ουν των εμών και περί ων σοι πρακτέον εστίν προς τους Έλληνας σχεδόν ακήκοας). Και του συμπληρώνει:
-Να θεωρείς όλη την Ελλάδα πατρίδα σου (=άπασαν την Ελλάδα πατρίδα νομίζειν).
Ο Ισοκράτης τελειώνοντας την επιστολή του, λέγει στον Φίλιππο:
-Δύναμη και πλούτο έχεις και μάλιστα σε μεγάλη επάρκεια. Πιστεύω αν προχωρήσεις σ’ αυτά που σου προτείνω θα αποκτήσεις μεγαλύτερη δόξα. Μην ξεχνάς ότι το σώμα όλων μας είναι φθαρτό, ενώ από τους επαίνους, τα εγκώμια, την καλή φήμη και την ανάμνηση πιυ αφήνουμε δια μέσου των αιώνων, κερδίζουμε την αθανασία (υστεροφημία), για χάρη της οποίας αξίζει να υποφέρουμε τα πάντα. (=ποιούμαι τους λόγους, αλλ’ οιόμενος εκ τούτων μεγίστην σοι και καλλίστην γενήσεσθαι δόξαν. Ενθυμού δ’ ότι το μεν σώμα θνητών άπαντες έχομεν κατά δε την ευλογίαν και τους επαίνους και τη φήμην και την μνήμην την τω χρόνω συμπαρακολουθούσαν αθανασίας μεταλαμβάνομεν, ης άξιον ορεγομένους καθ’ όσον οιοί τ’ εσμέν οτιούν πάσχειν»