20150621

Ανάλυση Stratfor

“Αντέχει” η ΕΕ την πιθανή έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη; Τις τελευταίες ημέρες κάποιοι Ευρωπαίοι υπουργοί και αξιωματούχοι υποστήριξαν δημοσίως θετικά. Όχι με τόσο κατηγορηματικό τρόπο θα λέγαμε.

Η ανάλυση του Strafor που επιχειρεί να απαντήσει σ΄ αυτό το ερώτημα αποτυπώνει μια διαφορετική πραγματικότητα. Σύμφωνα με την οποία τα πράγματα δεν είναι διόλου εύκολα και για την Ελλάδα αλλά και για τους εταίρους της.

Η ανάλυση του Stratfor αφού επισημαίνει τι πρέπει να συμβεί για οδηγηθεί η Ελλάδα σε άτακτη χρεοκοπία επισημαίνει τι θα συμβεί αν όλα πάνε στραβά:

*Οι ελληνικές τράπεζες θα σταματήσουν να έχουν ρευστότητα από την ΕΚΤ. Η Αθήνα θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε εκτύπωση νομίσματος. Μέχρι τέλος του έτους η Ελλάδα θα είναι και τυπικά εκτός νομισματικής ένωσης.

*Το τραύμα για την ΕΕ θα είναι τεράστιο. Τα υπόλοιπα ευάλωτα μέλη της ΕΕ όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία θα δουν τους αποταμιευτές τους να αποσύρουν τις καταθέσεις τους και οι επενδυτές θα κλονίζονταν προτιμώντας να διοχετεύσουν τα χρήματά τους σε κρατικά ομόλογα χωρών όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Αυστρία, καθιστώντας πιο δύσκολο για τις χώρες της περιφέρειας της Ευρώπης να βρουν χρηματοδότηση.

*Η έξοδος της Ελλάδας θα ανατροφοδοτήσει επίσης τους φόβους σχετικά με την πιθανή διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βραχυπρόθεσμα, ίσως ένα Grexit θα μπορούσε να οδηγήσει σε ισχυρότερη υποστήριξη για την ευρωζώνη σε όλη την Ευρώπη, όμως η κοινωνική αναταραχή, ο υψηλός πληθωρισμός, οι έλεγχοι κεφαλαίων, και η πολιτική αστάθεια που θα βασανίζει την Ελλάδα μετά από την χρεοκοπία, ίσως να μειώσει την ορμή των ευρωσκεπτικιστών και των ψηφοφόρων τους.

Αλλά μακροπρόθεσμα, το Grexit θα εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την αλληλεγγύη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ανεξάρτητα από την έκβαση της ελληνικής κρίσης, οι οικονομικά ευάλωτες χώρες θα δουν την Γερμανία ως τον “κακοποιό” της παρέας. Το αρχικό πανικό από την αποχώρηση της Ελλάδας θα διαδεχθεί η σκέψη ότι υπάρχει ζωή και μετά την ευρωζώνη, αφού η ελληνική οικονομία θ΄ αρχίσει φυσιολογικά να αναπτύσσεται.

Το Stratfor εκτιμά ότι η Ελλάδα και οι δανειστές της δεν θα αναγκαστούν να φθάσουν σε τόσο δραματικές εξελίξεις. Ωστόσο επισημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις σε μακρό χρόνο είναι εξίσου επικίνδυνες με το Grexit και εκτιμά την κατάσταση που έχει προκληθεί στις άλλες χώρες αδύναμους κρίκους της ΕΕ.

Ισπανία

Η ισπανική οικονομία αναπτύσσεται και πάλι, και το ποσοστό ανεργίας της χώρας μειώνεται σταδιακά. Ωστόσο, οι πολιτικές επιπτώσεις της κρίσης μόλις τώρα γίνονται ορατές. Το πιο αξιοσημείωτο, είναι το παραδοσιακό πολιτικό δικομματικό σύστημα της χώρας έχει πλέον “σπάσει”. Οι περιφερειακές και δημοτικές εκλογές της Ισπανίας τον Μάιο έδειξαν ότι τέσσερα κόμματα είναι πλέον ικανά να διεκδικήσουν την ψήφο των Ισπανών.

Μετά τις εκλογές του Μαΐου, οι κεντροαριστερές και αριστερές δυνάμεις της Ισπανίας κατάφεραν να σχηματίσουν συμμαχίες σε διάφορες περιφέρειες και σε δήμους. Πολλές από τις νέες τοπικές και περιφερειακές κυβερνήσεις αμφισβητούν τα μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης που έχουν εισαχθεί στην Ισπανία κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών. Νέοι ηγέτες που αγωνίζονταν για την υπόσχεση της επαναδιαπραγμάτευσης του χρέους θα παρακολουθούν στενά την πρόοδο των ελληνικών διαπραγματεύσεων. Ο υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας ανακοίνωσε πρόσφατα τα σχέδιά του για να συναντηθεί με αρκετούς δημάρχους και περιφερειάρχες εντός των προσεχών εβδομάδων. Κύριος φόβος της συντηρητικής κεντρικής κυβέρνησης είναι ότι οι νέες διοικήσεις θα προσπαθήσουν να ανατρέψουν τα μέτρα λιτότητας που εισήγαγε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η χώρα θα έχει εκλογές πριν από το τέλος του έτους, και η Ισπανία θα αντιμετωπίσει ένα από τα δύο πιθανά σενάρια: Μπορεί να έχει μια συντηρητική κυβέρνηση που θα βρίσκεται σε μόνιμη μάχη με τις “επαναστατημένες” περιοχές, ή θα μπορούσε να έχει μια προοδευτική κυβέρνηση που θα πιέζει για μια ρήξη με τις προηγούμενες πολιτικές. Σε κάθε περίπτωση, οι αποταμιευτές και οι επενδυτές ενδέχεται να φοβηθούν ότι η Ισπανία έχει γίνει πάρα πολύ απρόβλεπτη και θα αποφασίσουν να πάρουν τα χρήματά τους αλλού.

Ιταλία

Σε αντίθεση με την Ισπανία, η Ιταλία δεν θα έχει εκλογές μέχρι το 2018. Ωστόσο, ήδη βιώνει μια παρόμοια πολιτική κατάσταση.

Το κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα πήγε χειρότερα από ό, τι αναμενόταν στις πρόσφατες περιφερειακές και δημοτικές εκλογές, αποδυναμώνοντας τον Πρωθυπουργό Matteo Renzi.

Όπως η Μαδρίτη, έτσι και η Ρώμη έχει επωφεληθεί από την πρόσφατη ηρεμία στις χρηματοπιστωτικές αγορές, αλλά η Ιταλία έχει το δεύτερο υψηλότερο δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ στην ευρωζώνη. Η διχόνοια μέσα στο Δημοκρατικό Κόμμα θα μπορούσε να περιπλέξει την εισαγωγή μεταρρυθμίσεων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ιταλίας. Μια παρατεταμένη ελληνική κρίση σε συνδυασμό με πολιτική παράλυση στη Ρώμη θα μπορούσε να πλήξει την εμπιστοσύνη στην Ιταλία.

Γαλλία

Κάπου μεταξύ της Ισπανίας και της Ιταλίας είναι η Γαλλία, όπου η λαϊκή υποστήριξη για τον πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ παραμένει πολύ χαμηλή. Η Γαλλία δεν είναι κάτω από ιδιαίτερα ισχυρές πιέσεις από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, αλλά η πολιτική κατάσταση αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το εθνικιστικό κόμμα Εθνικό Μέτωπο εξακολουθεί να είναι πολύ δημοφιλές. Η ελληνική κρίση δικαιώνει την ρητορική του που ενισχύεται από την πρόθεση του Ηνωμένου Βασιλείου για ένα δημοψήφισμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε εύλογα να επιβιώσει από μια ελληνική έξοδο, αλλά δεν θα επιβιώσει αν η Γαλλία φύγει.