FtS71

Με αυξημένο ενδιαφέρον διαπιστώνουμε ότι παρακολουθούν οι αναγνώστες της ΦτΣ κείμενα ιστορικής μνήμης που με τη βοήθεια πολύτιμων συνεργατών μπορούμε να ανιχνεύσουμε και δημοσιεύσουμε. Ιδιαιτέρως είναι φυσικό να έλκουν την προσοχή των αναγνωστών αναφορές όπου πρωταγωνίστησαν συγχωριανοί, διδάσκοντας και φωτίζοντας με το παράδειγμά τους που έφθασε ακόμη και στην υπέρτατη θυσία. Δυστυχώς όμως υπάρχουν και οι δυσάρεστες σελίδες της ιστορίας μας όπου οι πρωταγωνιστές προσφέρονται μόνον σαν παραδείγματα προς αποφυγή. Ένα τέτοιο μάθημα παίρνουμε από τον άδικο πέρα για πέρα χαμό του αείμνηστου Λουκά Αστρακά στις 26.02.1942 από φονικό χέρι συγχωριανού με κίνητρα όλως διόλου χαμερπή, που προσφέρονται μόνον για να καταπλήξουν ακόμη και τους πλέον ψυχρούς μελετητές.

Σεμνός και άκακος ο αείμνηστος Λουκάς Αστρακάς, φαμελιάρης με 4 παιδιά, έδινε τη δική του τίμια μάχη να τα βγάλει πέρα μέσα στα δύσκολα χρόνια της ιταλογερμανικής κατοχής και χάθηκε άδικα αφού χτυπήθηκε πισώπλατα από κακό συγχωριανό που εντάχθηκε στις τάξεις του ΕΑΜ, όχι για να συνδράμει στην απελευθέρωση της πατρίδας από τους κατακτητές, αλλά για να διευκολυνθεί σε και κάθε είδους πράξη ατιμίας που έδωσε λαβή να κατηγορηθεί ο αντιστασιακός αγώνας. Ακραία περίπτωση τραγωδίας, μέγα το δράμα για τη χήρα και τα ορφανά ανήλικα τότε παιδιά. Πρόκειται για τις ληστοσυμμορίες που με τη δράση τους έβλαψαν την Αντίσταση και θόλωσαν την εικόνα των γνήσιων μαχητών.

Δεν είμαστε όμως εμείς οι τιμητές κι ούτε διεκδικούμε τέτοιο ρόλο, παρά μόνον αυτόν της προσεκτικής μεταφοράς τεκμηριωμένων ιστορικών στοιχείων. Η ιστορία είναι για να την μελετούμε και να διδασκόμαστε, ώστε να γινόμαστε καλύτεροι και να μην επαναλαμβάνουμε τα ίδια ή παρόμοια λάθη. Να βάζουμε ένα λιθαράκι στην οικοδόμηση μιας καλύτερης κοινωνίας, αποστασιαζόμενοι από τις βδελυρές συμπεριφορές του χθες.

«.. Κόλασις είναι σήμερον η κατάστασις της πατρίδος μας. Σφάζουν οι Γερμανοί. Σφάζουν τα Τάγματα Ασφαλείας, σφάζουν οι Αντάρται. Σφάζουν και καίουν..», υποστηρίζει ο Γεώργιος Παπανδρέου.

Με δικαιολογημένη αγανάκτηση ο αγωνιστής του ΕΛΑΣ Πάνος Φούντας από τον Μπράλλο καταγράφει και στιγματίζει στο βιβλίο του μαρτυρία – προσωπικό βίωμα [Αντάμα με τη Λευτεριά, Β Έκδοση, 1985] αυτές τις απρέπειες και τους υπεύθυνους τους οποίους και παραδίδει στην κρίση της ιστορίας. Αντίστοιχες αναφορές γίνονται και σε άλλες ιστορικές μελέτες [δίτομη Ιστορία του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου 1946-1949, του Καθηγητή της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης Γιώργου Μαργαρίτη, Εκδόσεις Βιβλιόραμα Αθήνα 2001].

Σημειώνει ο Πάνος Φούντας:
«.. για το Βλαχόγιαννο και Π που μπήκαν στα Καστέλλια και ξεκλήρησαν ολόκληρη οικογένεια, που σφάξαν τον κουρέα, αφού πρώτα τους ξύρισε, Δήμο Κατσιφλώρο και τον Λουκά Αστρακά; Ή για τον Ιταλό Κώστα Υφαντή, ή για το Χριστόδουλο Ζυγούρη ή για τον Δρίβα από τη Σουβάλα ή για το Γιώργο Ακρίδα ή για το Γιάννη Κρεκούζα, που τον πλήρωσε ο αγωνιστής Γιάννης Νταλιάνης με την ποινή του θανάτου, παρά του ότι τα παιδιά του ήταν μάρτυρες υπεράσπισης!!»

«..Μία άλλη σκληρή ομάδα ληστών είναι οι Αγοριδαίοι κι ακόμη ένα συνονθύλευμα φυγοδίκων της περιοχής, με τον Τ., τον Βλαχοθανάση και τέσσερις πέντε άλλους. Αυτοί έχουν εξ αρχής εξασφαλισμένη … την καχύποπτη ματιά του Άρη. Κι επειδή, συνήθως, «τα συμβόλαια υπογράφονται από την πρώτη στιγμή», αυτή η παράταιρη σύμπραξη δεν θα καταλήξει καλά». [Διονύση Χαριτόπουλου, Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων, Εξάντας 1997, σελ. 125]

«… Το κατοχικό ραδιόφωνο στην Αθήνα, τον τελευταίο καιρό, μεταδίδει συνεχώς ειδήσεις για τα εγκλήματα των ελασιτών. Έκλεψαν, έσφαξαν, έκαψαν, βίασαν.
Παραδόξως, κάποια είναι αληθινά.
Το διαπιστώνει το αρχηγείο Παρνασσίδας μόλις φθάνει στην περιοχή του. Υπεύθυνοι των εγκλημάτων είναι ο Γιάννης Αγορίδης με τα αδέλφια του, ο ΣΤ και μερικοί άλλοι. .. έχουν γίνει ο εφιάλτης των χωρικών..» [Διονύση Χαριτόπουλου, Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων, Εξάντας 1997, σελ. 266-267].

Συγκλονιστική η μαρτυρία του γιού του μακαρίτη, του Γιώργου Αστρακά, που φιλοξενείται στο βιβλίο του Πάνου Φούντα, σελίς 75:

«… Πεποίθησή μας ήταν, όπως και πεποίθηση όλων των χωριανών, ότι τον πατέρα μου τον σκότωσε για λόγους εκδίκησης, το κοινωνικό κατακάθι της περιοχής, ο ΣΤ, που ήταν γνωστός με το παρατσούκλι: Π. ….. Ξεπέρασε σε βαρβαρότητα και τα πιο άγρια και αιμοβόρα ζώα της ζούγκλας!…. Ένας τεμπέλης κι ακαμάτης χωρίς προηγούμενο σ΄ όλη την περιοχή. Κύριο μέλημά του και σκοπός της ζωής του ήταν η κλεψιά και η ρεμούλα. Δεν τόλμαγε ν΄ αφήσει κανείς τη μανάρα του δεμένη στ΄ αλώνι κι ο Π έσπευδε να την εξαφανίσει. Έχω τη γνώμη πως χαρακτηρίζοντάς τον κανείς ως κοινωνικό ίζημα ή βοθρόλυμα δεν αποδίδει πλήρως την ποιότητα του χαρακτήρα του. Κι αυτό λοιπόν το ίζημα μαζί με πέντε – έξι άλλους, του ιδίου φυράματος βγήκε «στο κλαρί», τάχατες για να πολεμήσει τους κατακτητές, στην πραγματικότητα όμως για να ρημάξει τον τόπο και να κλείσει σπίτια.

.» να σου εξηγήσω το πώς σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε εν ψυχρώ το έγκλημά τους: Ο πατέρας μου είχε μαλώσει με τον πατέρα του Π για κάτι σύνορα χωραφιών. Σύνηθες φαινόμενο στην περιοχή μας….Τσακώματα – δικαστήρια και πάλι τσακώματα και πάλι δικαστήρια!!. Απ΄ αυτή την κατάσταση είχε δημιουργηθεί ένα θανάσιμο μίσος, που τελικά, όταν δόθηκε η ευκαιρία, μετατράπηκε σε έγκλημα και φόνο με θύμα δυστυχώς τον πατέρα μου και την οικογένειά του…. Η ευκαιρία αυτή τους δόθηκε, όταν ο πατέρας μου στις 28 Φεβρουαρίου 1942, πήγε στο καφενείο του Πατσονίκου [Νίκου Ζαλαώρα] και ρώταγε αν ήταν κανένας που ήθελε να πηγαίναν μαζί στο μύλο στα Καστέλλια να αλέσουν σιτάρι. Κάποιος που ενδιαφερόταν και άκουσε την κουβέντα του πατέρα μου, ότι την επομένη θα πήγαινε στο μύλο κι ότι για να προφθάσει θα ξεκίναγε χαράματα, ειδοποίησε τον Π κι έτσι την άλλη μέρα το πρωϊ του στήσανε καρτέρι στο Σακλόβραχο, τον πιάσανε και στη συνέχεια τον πήγαν στη θέση Ρογγάκια και κει μ΄ ένα μαχαίρι ο Π τον κάρφωσε πισώπλατα στην καρδιά και τον σκότωσε….».

Τη σωρό του άτυχου Λουκά Αστρακά ο δράστης με τη συντροφιά του έκρυψαν σε όρυγμα και το έθαψαν πρόχειρα, πήραν το μουλάρι με το σιτάρι και πήγαν στην Κάνιανη στο σπίτι του Βλαχόγιαννου, όπου το μοίρασαν. Τρεις ολόκληρες μέρες χρειάστηκαν για ένα πλήθος ολόκληρο από Σκαμνιώτες, Μπραλιώτες και Γαρδικιώτες που ξεχύθηκαν σε ολόκληρη την περιοχή ερευνώντας σε λόγγους και απόκρυφα σημεία για να εντοπίσουν τον άμοιρο Λουκά Αστρακά. Το άλλο φοβερό στοιχείο στην τραγωδία αυτή είναι ότι μόλις το 1954 μπόρεσε ο Γιώργος Αστρακάς, ο πρωτότοκος γιος του αείμνηστου Λουκά και ήδη εξέχον μέλος της μικρής μας κοινωνίας, μετά την απόλυσή του από το στρατό, να μπορέσει μέσα από έρευνές του και τη βοήθεια της τύχης να τεκμηριώσει και να αποδείξει ποιος σκότωσε τον πατέρα του.

Ο Άρης βρίσκεται στο Μαυρολιθάρι. Νέες κατηγορίες προκύπτουν για τον αρχηγό:

[Αντρ. Κέδρος, Η Ελληνική Αντίσταση 1940-44, Θεμέλιο], « .. ο τρόπος που οι σύντροφοι του Άρη ανάλαβαν και εκτέλεσαν αυτό το έργο ήταν ασυμβίβαστος με τις αρχές του ΕΑΜ…. ο Τ., η γυναίκα του και 3 ή 4 ακόμη μέλη της συμμορίας στραγγαλίστηκαν. Ο Φοίβος Γρηγοριάδης [Φ. Γρηγοριάδη (Βερμαίου), το Αντάρτικο] υποστηρίζει άλλη εκδοχή: «…παρουσία όλου του χωριού οι δεκατρείς ‘επίορκοι’, μαζί και η ΟΤ – η σύζυγος- που δεν υστέρησε από τους άλλους, κατακομματιάζονται…»

Κατάφορτη από χρυσά και άλλα βαρύτιμα κοσμήματα η «ΟΤ», η σύζυγος που δεν υστερούσε καθόλου από τη γραμμή πλεύσης του συζύγου της, δεχόταν τα εύλογα ερωτήματα από τις δύστυχες συγχωριανές της, τις σκαμνιώτισσες των δύσκολων καιρών της κατοχής, της ανέχειας, πως τα καταφέρνει και αποκτά τόσα πολλά και πανάκριβα κοσμήματα.

-Μα, εγώ είμαι γυναίκα καπετάνιου! Ήταν η απάντηση.

Οι αγωνιστές δεν δέχθηκαν την προσβολή και το λέρωμα του Αγώνα. Προχώρησαν σε αυστηρή τιμωρία των καθαρμάτων, αλλά ο Λουκάς Αστρακάς, τις οίδε και πόσοι άλλοι, αδικοχαμένοι δεν γύρισαν πίσω. Βαρύς ο σταυρός για τη Λούκαινα -ήδη μακαρίτισσα, ας αναπαύσει ο Θεός την ψυχή της πολυβασανισμένης αυτής Σκαμνιώτισσας- που με τα τέσσερα ανήλικα τότε παιδιά της έδωσε μάχη σκληρή για την επιβίωση. Το Γιώργο, τον Περικλή, την Αικατερίνη, τη Λουκία. Καλή τους η ώρα, όπου κι αν βρίσκονται τώρα. Δεν διατηρούν όλα τα παιδιά στενές επαφές με το Σκαμνό. Γνωρίζουμε, όμως, ότι είναι όλα τα παιδιά χρήσιμα στοιχεία της ευρύτερης κοινωνίας μας. Οι δύο γιοι σπούδασαν Θεολογία, γιατί αυτή ήταν η αγωγή που έλαβαν. Ο Περικλής συνέχισε τις σπουδές του και αναδείχθηκε σε κορυφαίο δικηγόρο στην Αθήνα με σπάνια νομική κατάρτιση. Ο εγγονός, ο Λουκάς, γιος του πρωτότοκου Γιώργου, που έλαβε το όνομα του αείμνηστου και αδικοχαμένου παππού, ζει μαζί με την οικογένειά του στις ΗΠΑ. Ένα νέο παιδί μάλαμα -όπως λέμε-, πρότυπο για τη νέα μας γενιά, που από νωρίς έδειξε σημάδια σεμνότητας, συγκέντρωσης σε υψηλούς στόχους, αλλά και με δυνατό μυαλό. Επιστήμων ερευνητής στο χώρο της φυσικής, στο περίφημο Πανεπιστήμιο του Harvard τιμά και προβάλλει με το μεγάλο βεληνεκές του, τον παππού του, το Σκαμνό και το Πανελλήνιο.

Ο Μεγαλοδύναμος μετά το μεγάλο κακό που βρήκε την οικογένεια, έδωσε την ευλογία Του που απαλύνει τον πόνο όλων μας.

Ο Σκαμνός, η Ελλάδα, ο κόσμος ολάκερος,
το χθες, το σήμερα,
οι αντιθέσεις, οι ευθύνες, οι ελπίδες, οι προοπτικές!