FtS42
Με το θάνατο του Κωνσταντίνου Καραμανλή, δεν είναι λίγοι αυτοί που κάνουν λόγο για το τέλος των μεγάλων ηγετών του τόπου μας. Γίνονται συγκρίσεις με τον Ανδρέα Παπανδρέου, με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον Χαρίλαο Τρικούπη. Αλλοι ελέγχουν αν η χρήση του όρου “μεγάλος”, που χρησιμοποιήθηκε για τον Μέγα Αλέξανδρο, δείχνει μία αμετροέπεια.
Σίγουρο πάντως είναι ότι ο εκλειπών ηγέτης κυβέρνησε τη χώρα ή βρέθηκε στο ύπατο αξίωμα της Πολιτείας για διάστημα που καλύπτει το 1/4 του αιώνα μας. Σίγουρο είναι ότι η ακτινοβολία του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο εξωτερικό αποδείχθηκε και επιβεβαιώθηκε ευθύς μετά το άγγελμα του θανάτου του και μέσα από τις αντιδράσεις συμπάθειας, εκτίμησης, σεβασμού και αναγνώρισης από ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων. Σε σύγκριση με τα αντίστοιχα προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο, έχει κανείς να λάβει υπόψη του πάντως τη σημερινή πραγματικότητα που διαμορφώνεται για τη διάδοση των ειδήσεων από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Σίγουρο είναι ότι ο εκλειπών ηγέτης έκανε διακεκριμένες προσωπικότητες της διεθνούς σκηνής να τον αναγνωρίσουν ως τον “Ελληνα που ξεχώρισε”! Συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με αυτή την άποψη δεν έχει σημασία. Ασφαλές σε κάθε περίπτωση είναι ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής οδήγησε τη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αλλοι είχαν πει τότε, ότι ο Καραμανλής εισήλθε στην Ευρώπη! Τότε που όλοι οι λοιποί κομματικοί σχηματισμοί ήταν αντίθετοι προς την σημαντική αυτή εξέλιξη και την επέκριναν σφοδρά, για να αλλάξουν γνώμη στη συνέχεια, πλήν του ΚΚΕ, που βεβαίως δεν αντιπροσωπεύει παρά ένα πολύ μικρό ποσοστό του Ελληνικού Λαού.
Του αναγνωρίζεται πέρα από κάθε αμφιβολία ή αποφασιστική συμβολή του στην εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας μετά την κατάρρευση της Απριλιανής δικτακτορίας και η περαίωση της εκκρεμότητας με τα Ανάκτορα. Του αναγνωρίζεται η ουσιαστική συμβολή στην μεταδικτατορική θητεία του στην εμπέδωση της δημοκρατίας στον τόπο μας με την αναγνώριση του Κομμουνιστικού Κόμματος και την εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία.
Του αναγνωρίζονται μερικές στάσεις και συμπεριφορές που αξίζει να αποτελέσουν ορόσημο για άλλους ηγέτες, όπως η ολοκληρωτική αφοσίωση στο καθήκον και στην πατρίδα, η αυστηρότητα στην τήρηση αρχών που επέβαλε ξεκινώντας από τον εαυτό του. Η αυστηρότητα και ο έλεγχος στο περιβάλλον του σε σχέση με το ήθος και την ανάμειξη στα κοινά.
Είναι νωρίς να αξιολογηθεί με σιγουριά το έργο και ο ρόλος ενός ηγέτη, αν δεν περάσει πολύς ακόμη χρόνος. Αλλοι μιλούν για 200 χρόνια το λιγώτερο, ώστε να μπορέσει ο ιστορικός του μέλλοντος να καταγράψει με αντικειμενικότητα την κρίση του.
Να εκτιμηθεί σε σωστές διαστάσεις ο ρόλος του εκλειπόντος ηγέτη στα χρόνια μετά τον εμφύλιο, οπόταν πράγματι παρέλαβε μία Ελλάδα καθημαγμένη και ωστόσο σημείωσε εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης στα χρόνια της 10ετίας του ’50 και στις αρχές της 10ετίας του ’60. Μιάς ανάπτυξης που στηρίχθηκε στο σχέδιο Μάρσαλλ, στο μεταναστευτικό συνάλλαγμα αλλά και στις μεταρρυθμίσεις Μαρκεζίνη για την αντιπληθωριστική πολιτική, την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και την προστασία κεφαλαίων εξωτερικού (ΝΔ 2687/53) χάρις των οποίων δημιουργήθηκαν την εποχή εκείνη κάποιες αξιόλογες βιομηχανικές μονάδες στον τόπο μας.
Σημειώθηκε, τηρουμένων των τότε αναλογιών μία εντυπωσιακή σε αριθμούς ανάπτυξη, αλλά δεν ήταν αρκετή να λύσει βασικά προβλήματα του Ελληνικού Πληθυσμού που είχε σαν βασική διέξοδο τη μετανάστευση. Κάτι, ας πούμε, που παρατηρείται σήμερα, με την Αλβανία ή και άλλους Βαλκανικούς Λαούς. Σε κάθε περίπτωση έχει ο παρατηρητής να δεί πιά θα ήταν η πιθανή χειρότερη εκδοχή, αλλά και η καλύτερη. Να μην παραλήψει να διερωτηθεί γιατί η Ελλάδα, παρά τους αριθμούς / δείκτες που είχαν διαμορφωθεί και είχε σχολιάσει και ο αείμνηστος Γεώργιος Παπανδρέου ως “ευημερούντες τη στιγμή που ο Λαός έπασχε”, γιατί ωστόσο η χώρα απομακρύνθηκε τόσο πολύ την ίδια περίοδο από τις άλλες χώρες της Ευρώπης. Να σταθεί με αυστηρότερο μάτι ο Ελληνας μελετητής που έχει συναίσθηση της γενιάς και της μεγάλης κληρονομιάς της σπουδαίας φυλής του και να συγκρίνει τις επιδόσεις με τις αντίστοιχες των καλυτέρων και όχι των χειρότερων. Να ξεφύγει από τα σύνδρομα “ξέρεις ο πόλεμος μας έφερε πίσω”, “ξέρεις η Μικρασιατική καταστροφή ευθύνετα”, “ξέρεις η Τουρκοκρατία ευθύνεται..”
Ενας ηγέτης που σωστά έδινε έμφαση στην αισθητική, στην εμφάνισή του, ακόμη και στην αισθητική της τελευταίας του πράξης, αποσπώντας και πάλι τη δίκαια εκτίμηση και θαυμασμό, ασφαλώς δεν έδωσε την προσοχή που έπρεπε και προέκυψε ο πολεοδομικός βανδαλισμός στην πρωτεύουσα, άθλιο πρότυπο που αντέγραψαν και όλες οι επαρχιακές πόλεις. “Μα έπρεπε να στεγάσω 1,5 εκ. ανθρώπους!” φέρεται να είπε. Ναι! Το ίδιο ζοφερή ήταν μετά τον πόλεμο η κατάσταση σχεδόν σε όλες τις χώρες και πόλεις της Ευρώπης, αλλά τέτοια αρχιτεκτονική υποβάθμιση, τέτοια μεμπτή εμπορευματοποίηση με τις φοβερές πολυκατοικίες κλουβιά, με τις απάνθρωπες συνθήκες αποθήκευσης ανθρώπων, με την άθλια αντιπαροχή, στο τόπο που γέννησε την αισθητική, την πρότυπη αρχιτεκτονική, την χώρα με τους Παρθενώνες, δεν έχει το όμοιό της!
Δεν είμαστε εμείς οι αρμοδιότεροι να αξιολογήσουμε τις εύστοχες ή άστοχες κινήσεις στο μεγάλο ζήτημα της Κύπρου, που επισημάνθηκαν από πολλούς και αποτελεί καθολικό παράπονο των Κυπρίων αδελφών μας, αφού επισημοποιήθηκε και μάλιστα ισότιμα ο ρόλος και ο λόγος της Τουρκίας στο νησί πριν βεβαίως ακολουθήσουν τα δραματικά γεγονότα με την στρατιωτική εισβολή, αλλά δεν μπορούμε να μην σταθούμε στην τραγωδία που λάβωσε ποικιλότρποα τον τόπο μας με τον διαχωρισμό των Ελλήνων σε Εθνικόφρονες και μη, μέσα από τη λογική και τον απόηχο του εμφυλίου πολέμου. Το μισό του Ελληνικού λαού ωθήθηκε στο περιθώριο, ως μίασμα, ενώ ο μπαμπούλας του Κομμουνιστικού κινδύνου διογκωνόταν όλο και περισσότερο για να φθάσουμε στη δράση του παρακράτους, τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, να δοθεί έρισμα στην δικτατορία του ’67.
Ζοφερή κατάσταση που επηρέασε τα πράγματα του τόπου ακόμη μετά τη μεταπολίτευση, ίσως και μέχρι τις μέρες μας! Να σκεφθούμε την απήχηση που είχε το σύνθημα “ο Λαός δεν ξεχνά τί σημαίνει δεξιά!” Ολόκληρη η συντηρητική παράταξη χρεώθηκε με αυτές τις αμαρτίες. Το ήμισυ του Ελληνικού Λαού δέχθηκε και αφομοίωσε ο καθένας ανάλογα με τα βιώματά του το σύνθημα και περίμενε την “αλλαγή” που ο καθένας την εννοούσε στα μέτρα του.
Οι Ελληνες βεβαίως είμαστε επί τέλους όλοι ίσοι μεταξύ μας, οι Κ/Σ (θυμούμαστε στ αλήθεια αυτή τη σύντμηση; για όσους δεν το έζησαν στο πετσί τους, το θυμίζουμε: “Κομμουνιστοσυμμορίτες”) δεν αποτελούν υπαρκτό κίνδυνο για τη γαλήνη και προκοπή του τόπου. Τώρα πλέον μπορούν κι αυτοί να πάρουν μία θέση στο δημόσιο ή έστω στο Δήμο ή την Κοινότητα! Χρειάσθηκε στο όνομα αυτής της οφειλόμενης αποκατάστασης και εξίσωσης των Ελλήνων να πληρώσουμε ένα ακόμη βαρύ τίμημα, από την υπεραντίδραση που μας έφερε νέα προβλήματα για τα οποία ενημερώνεται ο αναγνώστης της ΦτΣ, προβλήματα που μας φέρνουν και πάλι πίσω και έξω από το δρόμο της προόδου της Ελλάδας μας.