20130217
Απρίλιος 2011
Συντάκτης Γιώργος Δούσκος
Byzantine (Το όνομα <Βυζάντιο> ουδέποτε χρησιμοποιήθηκε την εποχή εκείνη από αυτούς που ορίζει σήμερα)
Καθολικοί ιερωμένοι αρνήθηκαν για λόγους ιδεολογικούς να ονομάσουν την Αυτοκρατορία των σχισματικών, πάντα κατ΄αυτούς, ορθοδόξων χριστιανών, με το επίσημο όνομα της, που ήταν Ρώμη και Ρωμαϊκή πολιτεία, με το σκεπτικό ότι το <ευγενές αυτό όνομα> παρέπεμπε στην Καθολική Ρώμη και όχι στην Κωνσταντινούπολη.
Οι όροι <Βυζάντιο> και <Βυζαντινός> που περιγράφουν την περίοδο της μεσαιωνικής ιστορίας, εφευρέθηκαν από αυτούς, τους πρώτους μελετητές της εποχής και της περιοχής.
{Βυζάντιο είναι η εκχριστιανισμένη και εξελληνισμένη Ρωμαϊκή Ανατολική Αυτοκρατορία με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη!}
Είναι επίσης και ο συνεχιστής (το Βυζάντιο) του κατά της Ασίας αγώνος, που άρχισε στον Μαραθώνα, στην Σαλαμίνα , στις Θερμοπύλες και που αποτελεί κύριο μέλημα της Ευρώπης για την ύπαρξη της.
Το Βυζάντιο ανέκοψε την επέκταση του Ισλάμ στη Μικρά Ασία, εμπόδισε τις δυνάμεις του να διασχίσουν τα Δαρδανέλια και να περάσουν έτσι στα Βαλκάνια.
Ίσως η ουσιαστικότερη συμβολή του Βυζαντίου να είναι ο ιστορικός ρόλος του, ως υπερασπιστής της Χριστιανικής δύσης κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα. Μέχρι τον 7ο αιώνα το Βυζάντιο ήταν πράγματι η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, παρότι ελληνόφωνο και ασκούσε την ηγεμονία του στις ελληνόφωνες κοινότητες της Σικελίας και της νότιας Ιταλίας, που είχαν δημιουργηθεί από τους Έλληνες στους αρχαίους χρόνους. Από τον 7ο έως τον 15ο αιώνα ανέπτυξε έναν καινούργιο μεσαιωνικό πολιτισμό και προσείλκυσε πολλές μη χριστιανικές φυλές. Βούλγαροι, Ρώσοι και Σέρβοι υιοθέτησαν την χριστιανική πίστη αλλά και στοιχεία του βυζαντινού πολιτισμού.
Εάν το Βυζάντιο δεν είχε απωθήσει την επέκταση των μουσουλμανικών δυνάμεων το 678(Κωνσταντίνος Δ’ Πωγωνάτος) το Ισλάμ τον 7ο αιώνα θα είχε διαδοθεί σε όλα τα Βαλκάνια, την Ιταλία και σε ολόκληρη την δύση. Το Βυζάντιο έδωσε χρόνο στις χριστιανικές δυνάμεις της Δύσης να αποκτήσουν ισχύ, ώστε εκατό χρόνια μετά τον θάνατο του Προφήτη Μωάμεθ το 632,ο Κάρολος Μαρτέλος, στο Πουατιέ της κεντρικής Γαλλίας, να εξουδετερώσει τους Μουσουλμάνους εισβολείς που εισέβαλαν από την Ισπανία.{ τα τελευταία ισλαμικά κατάλοιπα της Ευρώπης εξεδιώχθησαν το 1492 με την πτώση της Granada στα χέρια των καθολικών Ισπανών Βασιλέων.}
Το Βυζάντιο, διά των λογίων του, διέσωσε πολλαπλώς (Μεταφράσεις-Αντιγραφές κ.λ.π) τα κείμενα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ώστε με τον καιρό η Ευρώπη να παλινοστήσει προς το Αρχαίο Ελληνικό πνεύμα, να γνωρίσει δηλαδή την Αναγέννηση (πλην Ελλήνων)
Η βυζαντινή Αυτοκρατορία, παρ’ όλο που περιορίστηκε λόγω των αραβικών κατακτήσεων και συγκλονίστηκε από την εικονοκλαστική διαμάχη, άρχισε να αναζωογονείται στα μέσα του ενάτου αιώνα. Τα πρώτα σημάδια της εξυγίανσης, της οικονομικής ευημερίας και της πολιτιστικής δράσης, παρουσιάσθηκαν στα χρόνια του Μιχαήλ του Γ΄ του Μέθυσου (842-867) και συνεχίσθηκαν με την εμφάνιση της Μακεδονικής Δυναστείας με την ανάρρηση στο θρόνο του Βασιλείου του Α΄(877-886). Η διαδοχή των Αυτοκρατόρων της περιόδου αυτής, έδωσε αίγλη και δύναμη στην Αυτοκρατορία. Η πολιτική και στρατιωτική παρακμή που ακολούθησε τον θάνατο του Βασιλείου του Β΄Βουλγαροκτόνου (976-1025), δεν συνοδεύθηκε και από την μείωση της λαμπρότητας της Αυτοκρατορίας.
Η δυναστεία των Δουκάδων και των Κομνηνών (1057-1185), που ακολουθεί, δεν κατάφερε να περιορίσει την φθορά, με αποτέλεσμα μετά την μάχη του Ματζικέρτ και την αιχμαλωσία του Αυτοκράτορα Ρωμανού του Διογένη, το 1071 και την ήττα του Μανουήλ Α Κομνηνού στο Μυριοκέφαλλο, το 1176, το Βυζάντιο γίνεται ευάλωτο από τους δυτικούς Σταυροφόρους το 1204 και στην συνέχεια στους Τούρκους του Μωάμεθ του Β, με την τραγική κατάληξη της υποδούλωσης και διάλυσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 1453.
Μετά την ανακατάληψη της Πόλης από τον Μιχαήλ Η Παλαιολόγο το 1261 (ο Αλέξιος Στρατηγόπουλος είχε απελευθερώσει στην ουσία την Πόλη)η δύση, με καθοδήγηση του Πάπα, θα ξεκινήσει σταυροφορία, Contra Greco’s, με αρχηγό τον Φράγκο Κάρολο τον Ανδεγαβικό (Σικελικός εσπερινός 1282) χωρίς ουσιαστικό κίνδυνο για την Αυτοκρατορία.
H δύση της Ανατολής σήμανε την ανατολή της Δύσης (Αρβελέρ)
Είναι λοιπόν Ευρωπαίος αυτός που υπέστη την επίδραση της ελληνικής ορθολογικής σκέψης, που γνώρισε την εμβέλεια των Ρωμαϊκών διοικητικών θεσμών και που ζει σύμφωνα με την ιουδαικοχριστιανική πνευματικότητα
Ευρώπη είναι λοιπόν η περιοχή στην οποία τα ονόματα του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, του Κικέρωνα, του Μωυσή και του Παύλου έχουν σημασία και βαρύτητα , κατά τον Paul Valery.
Σημαντικά Ιστορικά
11 Μαΐου 330 μ.Χ. (Translatio Imperii and Tranlatio Legis) Roma Aeterna
410 μ.Χ λεηλασία Ρώμης από Αλάριχο
476 μ.Χ. διάλυση Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας .
Πηγές:
Αρβελέρ (Γιατί το Βυζάντιο)
Τζούντιθ Χέριν (Τι είναι το Βυζάντιο)
***
Ευχαριστούμε το εξαιρετικό φίλο κ. Γεώργιο Δούσκο ο οποίος είναι μηχανικός αεροσκαφών και διακεκριμένο στέλεχος του τουρισμού, αλλά τις γνώσεις πάνω στην ιστορία, εκτιμώ, θα τη ζήλευαν πολλοί επαγγελματίες ιστορικοί. Για το κείμενό του που παραθέτουμε κρατούμε το δικό του διαβιβαστικό σχόλιο:
«…προς ενημέρωση, μία περιληπτική εργασία μου σχετική με το Βυζάντιο, την οποία θεωρώ χρήσιμη όταν κάποιος δεν έχει τον χρόνο
να ‘μελετήσει’ πέντε και έξι τόμους τις Βυζαντινής Ιστορίας..»